Eten

Belgen verdedigen hun recht op stinkkaas

Met zijn plakkerige korst, zachte binnenkant van rauwe melk en de zware stank die aan je vingers blijft hangen, is Hervekaas een van de vele regionale symbolen van trots voor de provincie Luik. Het spul had misschien zelfs op het wapen van de stad gestaan, als het niet zo gênant was om van iets te houden dat zo enorm stinkt. De delicatesse is minstens zeshonderd jaar oud. Het is de enige AOP-kaas – een beschermd keurmerk – van het land.

Niet verrassend dus dat mensen in opstand kwamen toen de AFSCA (de Belgische voedsel- en warenautoriteit) in 2015 een van de laatste producenten van Herve liet sluiten na een hygiëneinspectie. Hoewel er sporen van de potentieel dodelijke listeriabacterie waren gevonden, kwam het Belgische volk in de pers en op social media in opstand tegen de AFSCA. Ze vochten voor het behoud van hun geliefde kaas en hun cultureel erfgoed.

Videos by VICE

Onder de onverschrokken verdedigers van het toetje bevinden zich het rijsttaart gilde (ja, dat bestaat) en Muriel Gerkens, een Belgische politica, die zich het volgende afvroeg: “Wat voor land staat Roundup (een gif van Monsanto) toe, maar verbiedt rijsttaart?”

De oppositie organiseerde succesvolle petities, wraakzuchtige facebookgroepen, boze blogs en een comité van burgers dat Herve-producenten bijstaat tijdens inspecties. De AFSCA probeerde tijdens dit mediacircus haar imago zo positief mogelijk te houden, door het hele voorval van haar wikipediapagina te verwijderen.

Ondanks de woede van het land, zette de AFSCA toch door en moest de producent haar deuren sluiten. Afgelopen juni zette het de aanval in op de heilige rijstevlaai van Verviers, een andere regionale specialiteit. Wat was het probleem van de AFSCA met de rijstevlaai? De taarten, die worden gemaakt met rauwe melk, worden bewaard op kamertemperatuur. In andere woorden, een broedplaats van bacteriën.

De Belgische polituca, Muriel Gerkens vroeg zich af: “Wat voor land staat Roundup (een onkruidverdelger van Monsanto) toe, maar verbiedt rijstevlaai?”

belge lait cru 1

Screenshot van de facebookpagina van Muriel Gerkens.
belge lait cru 2 De beruchte rijsttaart. Foto via televesdre.eu.

De AFSCA krabbelde terug door te zeggen dat ze slechts een onderzoek wilden naar de temperatuur waarop etenswaar bewaard werd, maar volgens de verdedigers van de rijstevlaai was het kwaad al geschied.

“Er is niks bekend over giftigheid van voedsel dat op deze manier bewaard wordt. Gezien het aantal mensen dat deze taart eet, hadden we het wel geweten als het gevaarlijk was. Hetzelfde was het geval bij Hervekaas. Er was listeria aanwezig, maar door een andere bacterie was het veel minder gevaarlijk – bij gepasteuriseerde kaas wordt het pas echt gevaarlijk,” aldus Patrick Böttcher van Slow Food, een internationale organisatie die pleit voor duurzame voedselproductie.

Naast deze controverse bestaat het vermoeden dat de AFSCA strenger wordt om te voldoen aan Europese richtlijnen.

Belgen zijn bang dat rauwe melk op deze manier compleet verdwijnt. Door melk te verhitten verdwijnen bacteriën, maar de smaak verandert ook. Sommige puristen vergelijken het verdwijnen van rauwe melk zelfs met het uitsterven van een diersoort.

“Natuurlijk is het belangrijk om hygiënisch te werk te gaan en ziekteverwekkende bacteriën te bestrijden. Maar tegenwoordig draait alles om nul procent risico, en zoiets bestaat niet,” zegt Michel Behrin over rauwe melk. Mensen weten niet dat melk energieloos wordt na pasteurisatie. “Het is een ding dat je wereldwijd ziet. Mensen willen maximale winst, ook als dat betekent dat ze troep moeten maken.”

De keuze is dus simpel: wat extra bacteriën in je eten of troep. Kies maar.