Mensen op ‘Rebel For The Amazon’ in Brussel over wat er nu moet veranderen

Naar aanleiding van de door de mens veroorzaakte branden in het Amazone-regenwoud, kwamen er deze maandag zo’n 500 mensen samen aan de Braziliaanse ambassade in Brussel om te protesteren tegen het beleid van Bolsonaro. De president van Brazilië heeft een aantal belangrijke milieubeschermingsmaatregelen voor het regenwoud afgeschaft, wat in het voordeel speelt van multinationals, maar bijzonder verwoestende gevolgen heeft voor onze planeet.

Door de massale bosbranden verloor het Amazonewoud in juli 2019 een recordhoeveelheid bosgebied. Volgens het Braziliaanse National Institute of Space Research (INPE) raakt het regenwoud door de branden momenteel elke minuut vijf voetbalvelden aan bos kwijt. De branden werden bewust aangestoken om meer landbouwgrond te creëren voor de vee- en voedselindustrie.

Het Amazonewoud staat nu al een paar weken in brand, wat eerst zorgde voor een golf van verontwaardiging op sociale media. Na oproepen van onder andere Fridays for Future en Extinction Rebellion besloten mensen wereldwijd om ook offline hun stemmen te laten horen bij de dichtstbijzijnde Braziliaanse ambassade. Niet enkel in Brussel, maar ook in steden als Londen, Parijs, Mexico City, Adelaide (Australië) en Boston (VS).

Wij waren op het ‘Rebel For The Amazon’-protest in Brussel om protesteerders te vragen wat er nu moet veranderen om het Amazonewoud te redden.

VICE: Het Lina, denk jij dat wij de huidige situatie in Brazilië kunnen veranderen?
Het Amazonewoud staat in brand en het staat vast dat ik daar op mijn eentje niet veel aan kan veranderen. Maar de collectieve stem van al de mensen op evenementen als dit zorgen ervoor dat het probleem niet langer genegeerd kan worden – en daar gaat het om. Ik heb geen zin om in 30 jaar al te sterven, dus we moeten echt in gang schieten.

Wat zou je zelf eerst veranderen?
We kunnen al zeker beginnen met onze eetgewoonten te veranderen. We weten dat multinationals de velden in het Amazoneregenwoud verbranden om hun vee te voeden. Dat betekent dat we onze consumptie van vlees en andere dierlijke producten drastisch moeten verminderen, of helemaal uit ons dieet moeten schrappen.

VICE: Hey Nathaniel, wat moet er volgens jou nu veranderen?
Nathaniel: Vroeger dacht ik dat protesten een averechts effect hadden: dat ze meer afschrikken dan iets goeds deden. Maar ondertussen zie ik het nu als een manier om in actie te komen, en mensen te ontmoeten. Het is ook een manier om samen te kunnen nadenken over wat de volgende stap zou moeten zijn.

En wat moet die volgende stap dan zijn?

Het is eenvoudig: we moeten hetgene onderuithalen wat aan de basis ligt van deze branden: het kapitalistische systeem. We zitten hier in de stad met de Europese instellingen. Hier, in Brussel, worden de richtlijnen, wetten en belastingsregels bepaald. We staan niet los van de rest van de wereld.

Vanaf het moment dat er een betoging is, zoals vandaag, zorgen we voor internationale zichtbaarheid. Elks van ons kan wat extra druk oefenen en zo een micro-impact veroorzaken. Een vriendin van me is bijvoorbeeld flyers aan het uitdelen over de voedsellobbyisten die mede verantwoordelijk zijn voor de vernietiging van het Amazonewoud. Ik denk dat zulke kleine daden juist heel veel impact hebben.

VICE: Hey Jovinha, waarom ben jij aan het demonstreren vandaag?
Jovinha: Ik ben zelf Braziliaans en ik ben hier omdat ik vind dat de situatie in Brazilië dringend moet veranderen. Veel Brazilianen schamen zich heel erg voor wat er aan de hand is, en keuren de uitspraken en maatregelen van Bolsonaro helemaal niet goed. Hij negeert de problematiek door ze te bestempelen als leugens, maar wij Brazilianen gaan niet akkoord met het monetariseren van het Amazonewoud.

Wat voor invloed heeft deze demonstratie in Brussel op de situatie in jouw geboorteland?
Als we erin slagen om internationaal druk uit te oefenen op de Braziliaanse goederen en producten, zal de Braziliaanse regering zeker in actie moeten komen. Uiteindelijk gaat het allemaal om geld. En ook Europeanen dragen bij aan de ontbossing in Brazilië door bijvoorbeeld vrijhandelsakkoorden af te sluiten tussen de EU en de Mercosul landen [Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay, red.].

Wat doe jij zoal om verandering teweeg te brengen?
Ik koop al sinds langere tijd geen Braziliaanse producten meer. Zo boycot ik bijvoorbeeld ook Braziliaans vlees: de productie daarvan is een van de oorzaken van de huidige ontbossing.

VICE: Hey Marc, denk je dat jouw aanwezigheid op dit protest gaat zorgen voor een verandering?
Marc: Dat is juist het hele probleem met betogingen: gaat het echt iets helpen? Ik ben hier omdat ik boos ben. Ik was eigenlijk al boos lang voordat er sprake was van deze bosbranden. Er is in feite ook niets nieuws aan de hand: Bolsonaro heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij de Amazone ter beschikking ging stellen aan bedrijven en oorlog ging voeren tegen de inheemse volkeren die daar wonen.

Denk je dat mensen te laat in actie zijn geschoten?
Het is echt ontroerend om zoveel mensen rondom mij zo hevig te zien reageren op de beelden van het Amazonewoud dat in vlammen staat. Ook ik voel die droefheid en machteloosheid die je overvalt als je geconfronteerd wordt met zo’n enorme ramp. Maar voor mij gaat het erom om eerst de structurele oorzaken van de situatie begrijpen, zodat ik vervolgens beter weet op welke manier ik ze best kan bestrijden.

En wat zijn de structurele oorzaken van deze situatie?
Bolsonaro kwam aan de macht door een staatsgreep. Voor de verkiezingen van 2018 was Lula, de voormalige president en leider van de linkse Arbeiderspartij, de favoriet in de peilingen. Lula werd veroordeeld voor corruptie door een rechter [Sérgio Moro, red.] die later minister van Justitie werd onder de regering van Bolsonaro: wat een toeval… Uit onderzoek van de Amerikaanse nieuwswebsite The Intercept blijkt nu dat Moro onder één hoedje speelde met het openbare ministerie, en er alles aan deed om Lula uit de verkiezingsrace en in de gevangenis te houden, met de Braziliaanse heersende klasse als zijn medeplichtigen en onder het applaus van de Wall Street Journal. Het resultaat: Bolsonaro is aan de macht, Lula zit nog steeds in de gevangenis en de Amazone staat in brand.

En wat kunnen wij Europeanen daaraan doen?
We moeten beseffen dat Europa de eindbestemming is van veel producten die de ontbossing van het Amazonewoud veroorzaken. Ik denk dat we mensen moeten aanmoedigen om meer te weten te komen over de structurele oorzaken van deze branden. De belangrijkste oorzaak is de onstilbare honger naar extra land voor intensieve landbouw om sojabonen te verbouwen. En dat doen ze voor de internationale markt, waaronder ook voor ons Europeanen.

VICE: Hey Hanna, wat vind je van deze betoging?
Anna: De gesprekken met andere mensen hier zijn geweldig. Ik heb al mensen leren kennen met wie ik me wel vaker wil inzetten voor onze toekomst. Maar momenteel voel ik me, eerlijk gezegd, volledig machteloos tegenover wat er in Brazilië aan het gebeuren is. De branden verspreiden zich gevaarlijk snel, als een soort zwarte magie.

Hoe protesteer jij tegen het Braziliaanse beleid?
We hebben een point of no return bereikt: we staan letterlijk in brand door de voedselindustrie. Als je erover nadenkt, is dit eigenlijk een protest tegen overconsumptie. Ze vernielen elk hoekje van het land, enkel en alleen voor de voedselmarkt, terwijl alles eigenlijk een kwestie van herverdeling zou moeten zijn. Daar ben ik nu net mee bezig: ik probeer lokale netwerken tussen boeren, kleine zelfstandigen,… op poten te zetten. Het is misschien maar een druppeltje in de oceaan, maar het is mijn manier om een steentje bij te dragen.

VICE: Hallo Julien, wat moet er volgens jou nu veranderen?
Julien: Voor mij liggen de oplossingen voor de hand: we moeten een socialere richting uit. We moeten tijd en ruimte vrijmaken om ons eigen voedsel te verbouwen, zoals hier en daar nu al gebeurt.

Je waant jezelf dus al in een Brussel waar we de parken zouden vervangen door moestuinen?
We moeten met z'n allen de hele stad verlaten, zodat er één gigantische moestuin van gemaakt kan worden! Haha. Maar even serieus, een moestuin maken is een individualistische daad die je je enkel kunt veroorloven als je daar de tijd en plek voor hebt. Terwijl het er net om gaat dat we meer moeten samenwerken, en niet ieder op zich.

VICE: Hallo Seth, waarom ben je hier vandaag?
Seth: Een ding is zeker: I wanna change the fucking system. Omdat ik dat bestaande ontransparante systeem zo beu ben, en politici zoals Bolsonaro dingen voor ons verbergen. We hebben geen idee van wat er achter ons rug gebeurt. De politiek krioelt van de corruptie, wat waarschijnlijk een van de gevolgen is van het kapitalisme.

Hoe ga je het 'fucking system' veranderen, dan?
Wij, een kleine groep studenten, kunnen niet al veel doen, behalve dan onze stem laten horen. Het gaat nog steeds over onze toekomst, dus moeten we in actie schieten, nu meer dan ooit. En omdat ik weet dat er hectaren bos alleen maar verbrand worden voor de vleesindustrie, ben ik ook vegetariër geworden.

Wil je elke zaterdag een overzicht van onze beste verhalen toegestuurd krijgen? Schrijf je dan nu in voor onze newsletter.

Volg VICE België ook op Instagram.