Ik ben dol op daten, ook al doet seks me niets

In de serie Open en Bloot gaat VICE met jonge singles en koppels  – allemaal met een eigen verhaal over hoe ze intimiteit en opwinding ervaren – in gesprek gaan over hun liefdes- en seksleven. Ook gaan ze letterlijk uit de kleren voor een portret, gemaakt door naaktfotograaf Jonnah Bron. 

In deze editie spreken we Jens (23), die demiseksueel is. Dat houdt in dat je alleen seks kan hebben met mensen met wie je een romantische band hebt. Jens vertelt ons over daten zonder seks en over hoe het is om jezelf je hele leven een buitenbeentje te voelen.

VICE: Laten we meteen met de deur in huis vallen: hoe gaat het in de liefde?
Jens: Ik zeg altijd dat ik het gevoel heb dat ik in een romcom leef. Ik heb een paar relaties gehad waarvan ik me achteraf besef dat ze best naar waren. Er is geen haat, maar mijn mentale gezondheid heeft er flink onder geleden. Mijn vorige partners zagen liefde vooral als een remedie tegen hun eenzaamheid, in plaats van een manier om elkaars leven aan te vullen. Na een tijdje was ik mezelf niet meer, maar werd ik degene die ik voor hen moest zijn.

Wat bedoel je daar precies mee?
Mijn vorige partner had best veel kritiek op mijn lichaam. Ook vond hij mijn kledingstijl vaak ongepast – ik heb altijd gehouden van vintage en gekke blousjes. Een andere ex was vooral onzeker over het feit dat ik zogenaamd ‘vrouwelijk’ overkwam. Ik ben non-binair en ik ben meer in touch met wat mensen in het westen als ‘vrouwelijk’ zien: ik draag bijvoorbeeld graag oorbellen. Ik veranderde door die relatie: na een tijdje zeiden mijn vrienden dat ze me niet meer herkenden. Nu date ik vooral omdat ik de wereld wil ervaren via andere ogen, en niet met het doel om een relatie te krijgen. En ook omdat ik gewoon graag romantische connecties wil opbouwen. Seksuele aantrekkingskracht voel ik niet, ik wil gewoon mensen ontmoeten.

De term die je hieraan geeft is ‘demiseksualiteit’. Wat houdt dat eigenlijk in?
Het valt onder de paraplu ‘aseksualiteit’, waarbij je minder tot geen fysieke aantrekkingskracht voelt. Je hebt ook zoiets als aromantisch, waarbij je minder tot geen romantische gevoelens kan hebben voor iemand. Demiseksualiteit houdt in dat de emotie en de persoon het belangrijkst is bij een romantische relatie, en de fysieke aantrekkingskracht eigenlijk amper een rol speelt. Die fysieke aantrekkingskracht kan wel ontstaan door een emotionele band. Dat laatste is vaak een vereiste voordat je iets fysieks kan voelen. Wat demiseksualiteit voor iemand inhoudt, verschilt erg per persoon.

Wordt seks uiteindelijk, als je eenmaal een emotionele band hebt met iemand, wel belangrijk?
Ik heb hier lang mee geworsteld. Ik zag seks heel vaak als een manier om met iemand intiem te zijn. Nu ben ik erachter gekomen dat seks voor mij eigenlijk niet hoeft. Ik vind het oké om te doen, maar ik voel er niets bij. Als iemand van wie ik hou het graag wil doen, doe ik maar mee, omdat ik wil dat diegene gelukkig is. Tijdens de seks denk ik vaak aan wat ik graag zou willen eten bij m’n ontbijt, aan wat ik nog allemaal moet doen die dag, en of ik nog e-mails moet beantwoorden. Ik vind seks niet vervelend, maar het doet me niets.

Kan je je wel aangetrokken voelen tot iemand?
Ja, dat wel. Voor mij is aantrekkingskracht volledig verbonden aan persoonlijkheid. Ik heb bijvoorbeeld nooit een celebrity crush gehad. Ik kan zien dat iemand in theorie knap is, naar de norm die we hebben. Maar het doet me absoluut niets. 

Je valt overigens wel voornamelijk op ‘mannelijke’ mensen, dus daar heb je wel een type in.
Ik denk dat dit komt doordat vrouwen voor mij altijd eerder bondgenoten waren dan potentiële partners, ook in mijn jeugd. Verliefd op hen worden voelt als een soort verraad. Ik ben erg intiem met mijn vrouwelijke vrienden. Soms voelt het alsof we een stelletje zouden kunnen zijn, maar de dynamiek is niet hetzelfde als die ik met mannelijke figuren heb. 

Je zit ook op Tinder. Hoe weet je wanneer je iemand naar rechts moet swipen als uiterlijk je niets doet?
Ik focus vooral op de bio. Heeft iemand dezelfde muzieksmaak als ik? Of een leuke visie op het leven? Je kan naast het uiterlijk ook andere dingen afleiden aan iemands foto’s. Als iemand bijvoorbeeld leuke reizen maakt of zich omringt met veel vrienden, kan het voor mij interessant zijn om diegene te leren kennen. 

Ogen die geluk uitstralen kunnen me trouwens wel heel erg aanspreken. Ik kan in de trein een crush krijgen op iemand die iets aardigs doet of op een bepaalde manier glimlacht. Ik voel me erg aangetrokken tot een gelukkige uitstraling.

Wat mooi. Vertel je van tevoren aan mensen dat je demiseksueel bent?
Ja, absoluut. Mijn Tinderbio is een enorme lap tekst. En het gebeurt wel dat mensen daarop afknappen. Het is een afvalrace met meerdere obstakels: sommige mensen haken af omdat ik non-binair ben, weer anderen omdat ik demiseksueel ben. Soms wordt me gevraagd wat ik precies in mijn broek heb. Ik heb ook wel eens meegemaakt dat iemand me vertelde dat-ie niet wist hoe hij met mij kon daten, omdat seks voor mij niet belangrijk is. Binnen de gay community is er een druk om heel erg seksueel te zijn. Ik wil op dates vaak heel diepe gesprekken hebben. Veel mensen vinden dat erg confronterend en soms te intens. Nederlandse mannen hebben de neiging om zichzelf emotioneel af te sluiten.

Van kinds af aan leer je dat seks een cruciaal onderdeel vormt van romantiek. Hoe kwam je erachter dat dit voor jou niet zo is?
Dat was eigenlijk een heel nare ervaring, een strijd met mezelf. Toen ik jong was werd ik al vaak uitgescholden voor ‘homo’ of ‘flikker’. Ik begreep dat niet, want ik voelde me tot mijn achttiende eigenlijk nooit tot iemand aangetrokken. Ik zag mijn vrienden door fases gaan waarin ze hun seksualiteit ontwikkelden, en daardoor voelde ik een druk dat óók te exploreren. Maar eigenlijk wilde ik dat niet, en dat maakte me angstig. 

Ik had het idee dat vrijheid en seks met elkaar verbonden waren: dat je moét experimenteren met seks, omdat je anders word onderdrukt. Seks wordt als een belangrijk onderdeel gezien van feminisme. En daar bovenop worden een heleboel niet-seksuele handelingen als iets seksueel gezien, zoals mannen die elkaars hand vast houden. Ook wordt vaak gedacht dat je relatie pas goed is, als de seks goed is – seks is de manier om te bevestigen dat je elkaar leuk vindt. 

Door die druk heb ik uiteindelijk seks gehad met mensen. Later heb ik daar spijt van gehad, omdat ik er toen niet aan toe was. 

Hoe kwam je dan uiteindelijk bij die term ‘demiseksualiteit’ terecht?
Op mijn zeventiende had ik een dom bijbaantje, aardappelenschoffelen, wat inhoudt dat je op je knieën met je blote handen aardappelen uit de grond moet trekken. Er was op dat moment een hittegolf. Ik had een depressie en ik was erg zwaar, waardoor dat werk fysiek erg uitputtend voor me was. Ik raakte bevriend met een jongen met zonneallergie, die elke dag het gevoel had dat die stierf. We waren allebei erg ongelukkig, en kregen daardoor een band. Die vriend is onderdeel van de lhbti-gemeenschap en wist er ontzettend veel over. Toen ik hen vertelde over hoe ik liefde ervaar, en hen daar vragen over stelde, kwam die met ontzettend waardevolle informatie. Ik wist niet naar wat ik moest zoeken op het internet, omdat ik de woorden er nog niet voor had. Dankzij die vriend, kreeg ik het vocabulaire om uit te drukken wat ik voelde. Ik heb een heel eigen beleving van non-binairiteit en demiseksualiteit, maar het helpt wel om erover te lezen. Voor die tijd was ik een ongelukkig kind. 

Had dat te maken met je zoektocht naar wie je bent?
Ik ben chronisch depressief sinds mijn achtste, wat deels komt door mijn adhd. Ik groeide op in Dokkum, een stad in Friesland, en daar kende ik eigenlijk geen mensen zoals ik. Daardoor heb ik me altijd erg buitengesloten gevoeld. Voordat ik de term ‘non-binair’ kende, ben ik door veel verschillende labels heengegaan, omdat ik zo zoekende was. Ik heb er een tijdje aan getwijfeld of ik misschien trans was, maar ik heb nooit de behoefte gevoeld om mijn lichaam te veranderen.

Ik was ook erg explosief. Ik heb vaak schreeuwend en huilend in mijn kamer gezeten, dan kwam al het opgekropte verdriet eruit. Therapie hielp me destijds niet echt. Ik werd veel gepest. Als ik buiten kwam, werden er dingen naar me gegooid. Een keertje is mijn huis bekogeld met eieren. Daarom was ik vooral veel binnen. Ik gamede absurd veel. Ik kwam steeds meer aan, tot ik mezelf niet meer herkende. Toen ik mijn middelbare school had afgerond, wilde ik dat er wat veranderde. Toen ben ik in 2 maanden tijd 23 kilo verloren.  Daarna voelde ik me stukken vrijer.

En nu?
Er zijn momenten dat ik nog steeds moeite heb met mijn lichaam. Ik heb wat loshangend vel. Soms vind ik het moeilijk om mezelf te zien zoals ik ben. Anderzijds ben ik wel op het punt gekomen dat ik begrijp dat ik niet iedereens smaak hoef te zijn, dat ik ook leuk en fijn kan leven zoals ik ben. Mijn lichaam is niet om mooi te zijn, maar om ervoor te zorgen dat ik leuke dingen kan doen. De depressie waarmee ik worstel heeft me een hoop belangrijke momenten en mijlpalen ontnomen, waardoor ik nu – nu ik me beter voel – juist vanalles wil ervaren en ondernemen. Daarbij heeft het ervoor gezorgd dat ik waardevolle en diepe banden heb gevormd met de mensen met wie ik me nu omring. Door hen voel ik me sterk genoeg om keer op keer door te blijven gaan. Het kan zo’n nare ervaring zijn om niet te weten wie je bent. Ik ben gelukkiger dan ooit omdat ik zoveel moeite heb gestoken in die zoektocht. Ik weet nu veel beter wie ik ben en wat ik wil.

Dankjewel!