2002 was niet alleen het jaar waarin de euro werd ingevoerd, en er daadwerkelijk mensen waren die naar Nickelback luisterden, maar ook het jaar waarin ergens in een Canadees dorpje een fabriek zijn deuren sloot en daarbij meer dan honderd vaten met vissaus liet staan. In eerste instantie maakte niemand zich daar verder druk om, maar zeventien jaar later willen de inwoners van St. Mary’s graag dat iemand die rottende saus daar weg komt halen. De stank die ervandaan komt is namelijk niet te harden.
“Zodra de stank erger wordt, ga ik snel mijn huis in, sluit ik alle ramen en deuren en blijf ik binnen als een gevangene,” vertelde inwoner Muriel Whelan aan CBS News. Andere inwoners zeggen dat ze wegwerpbare beademingsmaskers uitdelen wanneer hun kleinkinderen op bezoek komen, en ze het zelfs afraden om te komen in de zomer, wanneer de stank op z’n ergst is. (Ze vinden het ook niet heel geruststellend dat overheidsfunctionarissen zelf volledig beschermende kleding dragen als ze de plaats bezoeken.)
Videos by VICE
Volgens de Canadese tv-zender CBC heeft de gemeenteraad van St. Mary’s al eerder geprobeerd om partijen te vinden die de vaten uit de Atlantic Seafood Sauce Company kunnen verwijderen, zoals de fabriek heet. Maar in de praktijk blijkt dat daar een stuk meer bij komt kijken dan eventjes googelen op ‘afvalverwijderingsservice’. In 2016 was er een particulier bedrijf ingehuurd om het gebouw leeg te maken voordat het zou worden gesloopt, maar toen deze mensen de vaten in de oceaan begonnen te legen, werd de opdracht ingetrokken.
Locoburgemeester Steve Ryan vertelt dat hij nog een expert met dertig jaar ervaring had weten te strikken, maar dat deze al bedankte na één blik op de situatie te hebben geworpen. “Hij was verrast doordat er aan de ene kant zoveel afval was, maar er tegelijkertijd geen knaagdieren waren. Hij zei dat knaagdieren weten wanneer iets giftig is. En dat maakte me best wel bang.”
De opruimingskosten worden volgens Ryan geschat op ongeveer 700.000 Canadese dollar (omgerekend zo’n 467.000 euro), een bedrag dat de gemeente St. Mary’s nooit zelf op zou kunnen hoesten. De stadsbestuurders hebben een subsidie aangevraagd bij de provincie, en wachten momenteel de beslissing af. Hun eerdere subsidieaanvraag werd afgewezen. (De gemeenteraad van St. Mary’s heeft niet gereageerd op ons verzoek om commentaar.)
De Atlantic Seafood Sauce Company is geopend in de zomer van 1990, met als plan om een gefermenteerde vissaus te maken die geïnspireerd is op vissaus uit de Vietnamese keuken – de oprichter van het bedrijf, Sanh Ngo, is zelf in 1975 vanuit Vietnam naar Canada geëmigreerd. In 2000 werd het terrein geïnspecteerd door de Canadese Voedsel- en Warenautoriteit, die concludeerde dat de saus onder onhygiënische omstandigheden werd geproduceerd. Twee jaar later moest de fabriek haar activiteiten stopzetten. Nadat Ngo de aanklachten had aangevochten, werd hij uiteindelijk vrijgesproken in 2006.
Helaas voor iedereen met een functionerend reukzintuig, bleven de vaten met vissaus al die tijd gewoon staan. Een lokale inspectiedienst genaamd Service NL (niet te verwarren met dat Nederlandse postbedrijf) probeerde in 2012 nog wel contact op te nemen met Ngo, maar kregen geen gehoor. Andere vertegenwoordigers van de fabriek waren nergens te vinden.
Voor de inwoners van St. Mary’s lijkt er niks anders op te zitten dan afwachten, eigenlijk precies wat ze de afgelopen zeventien jaar ook al hebben gedaan. Wachten, maskers opzetten, en af en toe het dorp uitgaan om een fris luchtje te scheppen.
Dit artikel verscheen eerder op MUNCHIES US.