Europa is een unie, maar ook een rommelige verzameling van landen met elk hun eigen wetten, talen, waarden, drugsbeleid, minimumloon, streekgerechten, en moppen over buurlanden. Je leven kan totaal anders zijn, afhankelijk van aan welke kant van een grens je bent opgegroeid – zelfs binnen de EU. Daarom maakten we de reeks ‘Grenzen van Europa‘, vol verhalen die laten zien welke invloed de landsgrenzen die Europa verdelen en omringen hebben op de levens van de mensen die er wonen.
Voor veel jongeren in Ceuta, een Spaanse enclave aan de Marokkaanse kust, is het niet makkelijk om nieuwe dingen uit te proberen. Ceuta is 19 vierkante kilometer groot en wordt ingesloten door de Middellandse Zee, de Straat van Gibraltar en Marokko. Je kunt niet vermijden dat je overal dezelfde mensen tegenkomt, die dezelfde dingen doen op dezelfde plekken. In Ceuta zijn de mogelijkheden gewoon beperkt.
Videos by VICE
Als je zin hebt om uit te gaan in Ceuta, kan je kiezen uit acht bars en twee nachtclubs. Er zijn ook wat bankjes in het park waar je kunt chillen en drinken. De avond verloopt daardoor bijna altijd hetzelfde: je begint met drinken aan de boulevard, vervolgens ga je naar bar Tokyo en als die dicht gaat, vertrek je richting een van de bars in het havengebied. Als ook daar de laatste ronde is geweest, eindig je bij nachtclub Velvet of Natural.
Om die reden is het niet verrassend dat veel jongeren in Ceuta soms de behoefte hebben om iets nieuws te ervaren. Ook zij willen weleens uitgaan zonder de hele bekenden tegen te komen, en naar plekken gaan waar ze helemaal zichzelf kunnen zijn. Maar ook als je buiten de gebaande paden wil treden, zijn de mogelijkheden beperkt. Aan de ene kant kan je kiezen voor het noorden – het vasteland van Spanje – of je gaat naar het zuiden, naar Marokko. De jonge Ceutanen met wie ik laatst een avond doorbracht, kiezen voor het zuiden als ze aan de sleur van hun eigen woonplaats willen ontsnappen.
De grens tussen Ceuta en Marokko is een grens tussen Europa en Afrika, en is alleen toegankelijk voor Ceutanen en Marokkanen uit nabijgelegen gebieden. Afrikaanse migranten die duizenden kilometers hebben afgelegd in de hoop Europa te bereiken, worden hier tegengehouden door een streng bewaakte grens. De Spaanse jongeren uit Ceuta kunnen daarentegen probleemloos en zo vaak ze maar willen de grens over – ook om een nacht los te gaan.
Mohamed Hamid is 19 jaar oud. Zijn ouders verhuisden van Marokko naar Ceuta om werk te vinden voordat hij werd geboren . Toch heeft Mohamed nog steeds veel familieleden en vrienden die in Marokko wonen. Een uitstapje naar Castillejos – een Marokkaans dorp vlakbij de grens – staat voor hem gelijk aan vrijheid. Hier veroordelen de mensen om je heen je niet wanneer je eens iets anders wil doen dan “naar een park gaan en drinken tot je helemaal dronken bent.”
Mohamed komt uit Hadú, een overwegend moslim buurt, maar in Ceuta heeft hij vooral christelijke vrienden. Hij vindt het lastig om op hetzelfde level te zitten als zij wanneer ze uitgaan. “In het weekend willen zij van zes uur ’s avonds tot vier uur ’s nachts niets anders doen dan drinken. Dat is waar ze de hele week naar uitkijken,” vertelt hij. “Ik vind het helemaal niet erg om even langs te komen, te chillen en wat met ze te drinken, maar na een tijdje begin ik me te vervelen. Onze band verdwijnt zodra ze dronken worden.”
Om die reden brengt Mohamed zijn avonden uit liever door met zijn vrienden in Marokko. Hij kent ze van de keren dat hij de zomer in Marokko doorbracht met zijn grootouders en de rest van zijn familie. Dit is waar hij zich het meest op z’n gemak voelt. Overdag hangen hij en zijn vrienden op de zetel, ’s avonds voetballen ze op het strand en de nachten brengen ze door aan de kust. Daar, in de koelte van een lichte zeebries, roken ze hasj, luisteren ze naar muziek en genieten ze van het eten dat mensen uit de buurt ze aanbieden.
Op zich zou Mohamed best hetzelfde kunnen doen in Ceuta. Hij steekt de grens dan ook voornamelijk over omdat hij zich daardoor meer verbonden voelt met zijn jeugd.
Ik vraag Mohamed waar hij het meest van geniet tijdens zijn weekenden in Marokko. “Het feit dat ik gewoon kan rondhangen en niets doen zonder me er slecht over te voelen,” antwoordt hij. “Hier kan ik mijn vrienden van vroeger zien. Soms gaan we vissen, we praten over Marokko en we dromen over de toekomst. Zodra ik de grens oversteek, voel ik me vrij.” Hij overweegt zelfs om naar Marokko te verhuizen, omdat hij niet echt een toekomst voor zich ziet in Ceuta. “Ze zeggen dat er in Marokko geen werk te vinden is, maar er is ook geen werk in Ceuta,” legt hij uit. “Er zijn te veel mensen en te weinig banen. Ik heb er altijd van gedroomd om een huis voor mijn toekomstige gezin te kopen in Marokko en daar ergens een baan te vinden. Maar voorlopig ben ik gelukkig waar ik ben, zolang ik de weekenden maar in Marokko kan doorbrengen en mezelf kan zijn.”
In tegenstelling tot Mohamed zijn er ook moslims in Ceuta die enkel naar Marokko gaan om te feesten. De 25-jarige Ilyas* gaat elk weekend naar het zuiden, om de clubs van Marokko te bezoeken. Hij vertelt me dat iedereen in Ceuta hem kent. Daarom gaat hij liever los in Marokko, zodat zijn familie niets te weten komt over wat hij ’s nachts uitgaat. “Mijn ouders zouden er niet blij mee zijn als ze erachter kwamen dat ik drink of op bepaalde plekken uitga,” legt hij uit. “Mensen in Ceuta krijgen uiteindelijk altijd alles te horen.” Daarnaast heeft hij niet zoveel met het nachtleven in Ceuta. “Ik reis liever met mijn vrienden naar Tanger [op ongeveer een uur van Ceuta] om daar wat bars te bezoeken.”
De plekken waar hij en zijn vrienden het liefst naartoe gaan zijn kleine bars met livemuziek, zoals de traditionele Marokkaanse cabarets uit de jaren vijftig.
“In Ceuta is het lastig om nieuwe mensen te ontmoeten en dezelfde soort dingen te ervaren die je in Marokko kunt doen,” gaat Ilyas verder. “Bovendien vind je in Tanger een coole mix van toeristen, de lokale bevolking en mensen uit Ceuta.”
“Alles is anders in Tanger,” zegt Natalia, een 21-jarige student. “Het idee erachter is dat je naar plekken gaat die je in Spanje niet kunt vinden. In Tanger vind je nog van die duistere plekken waar je eerst een lange trap af moet voor je bij de bar komt. Daar kun je extreem goedkoop bier drinken en naar Arabische muziek luisteren.”
Gonzalo, een jeugdvriend van Natalia, is het met haar eens. “In Tanger heb je meer opties om uit te gaan dan in Ceuta,” zegt hij. “Je hebt er discotheken en live optredens – niet alleen van Arabische muzikanten, maar ook van Afrikaanse reggae-artiesten en jonge Marokkaanse rappers.” Gonzalo vertelt me hoe de weekenden er in de zomer uitzien. “Op vrijdagmiddag vertrekken we uit Ceuta en brengen we de middag door in Tanger. In de avond gaan we drinken en eten we tapas, daarna gaan we dansen in een van de cabarets. Op zaterdag gaan we eerst naar het strand en vervolgens reizen we door naar Chefchaouen of Tétouan. Op zondag keren we uiteindelijk weer terug naar Ceuta.”
Sara (24) brengt haar weekenden al jarenlang door in Marokko, vooral in de lente. Haar ouders hebben een strandhuis in Cabo Negro, een toeristische plek op enkele kilometers van Ceuta. “Tegenwoordig komt het niet zo veel meer voor, maar toen mijn ouders hun huis kochten, deden veel mensen uit Ceuta hetzelfde als wij,” vertelt ze me. Zeker in warmere periodes trekken Sara en haar ouders bijna elk weekend naar de kust van Cabo Negro, waar je genoeg clubs en bars vindt voor de toeristen uit Marokko, Ceuta, het vasteland van Spanje en de rest van Europa.
Niet iedere Ceutaan met wie ik spreek, ziet Marokko als de ultieme plek om uit te gaan. Een van hen is Pilar (19), een student die een militaire opleiding volgt in het noordoosten van Spanje. Als kind stak ze met haar ouders bijna nooit de Marokkaanse grens over. En aangezien ze in Ceuta naar een katholieke school ging, heeft ze maar weinig moslim vrienden. Als ze in de zomer de drang voelt om uit te gaan, neemt ze daarom liever de boot naar het vasteland. Zodra ze over een paar jaar haar studie heeft afgerond, is ze van plan om officieel naar Zaragoza te verhuizen. En ze niet de enige: ik heb in Ceuta veel jongeren ontmoet die zich bij het leger willen aansluiten. In de huidige jobmarkt is dat in hun ogen een van de weinige opties om werk te vinden.
De verschillen tussen Ceuta en het noorden van Marokko zijn zo goed als verwaarloosbaar. Het heeft vooral met de grootte te maken, en het feit dat er voor jongeren uit Ceuta meer te doen is buiten hun geboorteplaats. Of de grens die Spanje van Marokko scheidt een onoverkomelijke barrière of een oversteekplaats voor een weekendje weg is, heeft vooral te maken met aan welke kant van de grens je geboren bent. Dat is misschien nog wel het grootste verschil dat Ceuta van Marokko onderscheidt.
*Ilyas’ naam is om privacyredenen veranderd. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.
Schrijf je in voor onze newsletter, en krijg elke zaterdag onze beste verhalen, video’s en fotoreeksen.
Volg VICE België razendsnel op Instagram.
