Toen de Spaanse veroveraars voor het eerst op de randen van het Amazonewoud stuitten, dachten ze dat een maagdelijk, nog nooit eerder ontdekt landschap voor zich hadden. Ze zagen daarbij de mensen die rond de rivier leefden over het hoofd. Deze houding is eeuwenlang blijven bestaan, maar staat haaks op de waarheid.
Uit een uitgebreid internationaal onderzoek in Science naar de boomsoorten in de Amazone blijkt dat gedomesticeerde bomen een groot gedeelte van de wildernis overheersen. Al lang voor 1492 werden ze onder andere beheerd, onderhouden en gebruikt door de inheemse bevolking. Helaas wil de president van Brazilië, Michel Temer, samen met de minister van Burgerzaken, Eliseu Padilha, een einde maken aan de bescherming van ongeveer een miljoen hectare regenwoud van de Amazone. Veel boomsoorten, waarvan veel mensen afhankelijk zijn, lopen het risico gekapt te worden voor winst.
Videos by VICE
Tussen 2012 en 2015 is de ontbossing in Brazilië toegenomen met 75 procent. De beschermde percelen, ook wel bekend als Conservation Areas, bevinden zich in de staat Amazonas en de president wil deze weer openstellen.
“Amazonas heeft het grootste aaneengesloten deel bos van de Amazone,” vertelt Cristiane Mazzetti, een Greenpeace Amazone-activist in Sao Paulo. De beschermde gebieden in kwestie werken als een belangrijke barrière. Ze stoppen namelijk de ontbossing vanuit het zuiden door illegale activiteiten.
Het regenwoud dient als bescherming. Het internationale team van ecologen ontdekte dat veel van de 85 gedomesticeerde boomsoorten, zoals cacao, acaï en paranoten, nog steeds van levensbelang zijn voor de bevolking in de Amazone. Na het analyseren van duizend verschillende boomonderzoeken door het gehele Amazonegebied bleek dat deze boomsoorten vijf keer vaker voorkwamen dan de boomsoorten waar de volkeren niet afhankelijk van zijn.
“Dit ontkracht de mythe van de “lege Amazone”,” vertelt Charles Clement, ecoloog en co-auteur van het onderzoek, in een persbericht. “Het onderzoek bevestigt dat sommige gebieden in de Amazone die leeg lijken nog altijd overvol zijn met eeuwenoude sporen van beschaving.”
Die beschaving is enigszins ironisch omgeslagen in industrialisatie en hebzucht. Alleen de staat Amazonas lijdt al onder een toename van 54 procent ontbossing in 2016. “Ontbossing neemt nog steeds toe. Er wordt geen actie ondernomen om het tegen te gaan. De overheid stimuleert zelf om het bos te kappen ,” vertelt Mazzetti.
Dat de gedomesticeerde boomsoorten indirect voortkomen uit een eeuwenoude beschaving maakt de bewuste vernietiging ervan alleen nog maar triester. Als primitieve stammen duizenden jaren zorg konden dragen voor het woud, waarom wij dan niet?
