“Als je je vriendje aan het knuffelen bent en hij of zij zegt ‘stop’, moet je stoppen,” legt Isy Abraham-Raveson uit aan een klas vol kleuters op de Montclair Cooperative School in New Jersey. “Het betekent niet dat hij of zij niet van je houdt… Je moet stoppen omdat het hun lichaam is.”
Doorgaans wordt seksuele voorlichting in de Verenigde Staten pas op de middelbare school gegeven, zo blijkt uit een onderzoek uit 2014. Maar verschillende openbare scholen in Chicago en Florida raden aan hier al in de kleuterklas mee te beginnen, en de American Public Health Association is het hiermee eens. Ook onderwijsorganisatie YES!: Your Empowered Sexuality, waar Abraham-Raveson het curriculum voor schrijft, is hier voorstander van.
In 2015 richtte Abraham-Raveson, samen met haar vriendinnen Natalie Smyth, Eve Gutman en Rebecca Klein, deze organisatie op om kinderen van voorlichting over wederzijdse toestemming te voorzien. Inmiddels verzorgen ze lessen op scholen, waar in workshops – met behulp van rollenspellen – lichaamsdelen en persoonlijke grenzen ter sprake worden gebracht.
Het knuffelscenario speelt zich bijvoorbeeld af als twee leerlingen voor de klas staan, en Abraham-Raveson hen vraagt wat ze zouden kiezen: de ander knuffelen (waardoor die zou gaan huilen), aan de ander vragen of hij geknuffeld wil worden, of helemaal niet knuffelen. Het liedje Hoofd, schouders, knie en teen wordt met regelmaat gezongen, om daarmee meer inzicht te krijgen in de eigen anatomie en die van de klasgenoten.
YES! heeft ook een kleurboek vol vrolijke monsters uitgebracht, dat My Body, Their Body heet. “Als jij een knuffel wil, mag je er altijd om vragen!”, staat er op de ene pagina. Op een andere staat: “Als iemand jou aanraakt op een manier die je niet leuk vindt, zeg dan ‘NEE!’” Vervolgens wordt uitgelegd hoe je met de lichamen van anderen om moet gaan, waarbij je je kennis over ieders eigen grenzen als uitgangspunt neemt.
“Als er met kinderen gepraat wordt over grenzen, gaat het bijna altijd over geweld en misbruik.”
Videos by VICE
“Het is belangrijk om elke vorm van seksuele voorlichting, hoe jong de doelgroep ook is, met positiviteit te beginnen,” vertelt Abraham-Raveson aan Broadly. Dit is lang niet altijd hoe kinderen tot seksualiteit geïntroduceerd worden. “Als er met kinderen gepraat wordt over grenzen, gaat het bijna altijd over geweld en misbruik. Natuurlijk is dat ook van belang, maar wat wij doen heeft betrekking op lichaamstaal lezen en signalen begrijpen,” legt Abraham-Raveson uit. Tot dusver heeft ze maar één workshop aan een kleuterklas gegeven, maar ze kreeg positieve feedback van de leraar en zegt dat er meer workshops gegeven gaan worden, nu YES! ook is gaan samenwerken met andere lokale scholen.
Naast het lesgeven namens YES! werkt Abraham-Raveson ook dagelijks in een crèche met drie- en vierjarigen. Officieel geeft ze deze kinderen geen seksuele voorlichting, maar ze voorziet hen van informatie wanneer ze de kans krijgt. Als ze zich niet bezighoudt met lesgeven, werkt ze in een seksshop in Philadelphia.
YES! biedt ook twee klassen aan voor volwassenen: eentje over hoe je met jonge kinderen over seks kan praten, eentje over hoe je dit met tieners aanpakt. De gratis workshops, die georganiseerd worden in wijkcentra en een kinderziekenhuis in Philadelphia, nemen als uitgangspunt wat volwassenen wel en niet over seks leerden toen ze jonger waren. Daarnaast richten ze zich op de vraag: “Wat zou je willen dat je ouders je verteld hadden?” De groep gaat ook in gesprek over schaamte, en brengt de waarden in kaart die ze de jeugd mee wil geven.
“Het is veel makkelijker om publiek aan te trekken voor de workshops voor tieners en pre-tieners,” zegt Abraham-Raveson. “Iedereen raakt in paniek over wat er in de puberteit gebeurt, maar als ze nou naar m’n workshops voor jonge kinderen waren gekomen, zou dat niet nodig zijn!”
Abraham-Raveson gelooft dat de alom gevreesde traditie van ‘het gesprek’ vermeden kan worden, als ouders, onderwijzers en andere volwassenen dit onderwerp regelmatig, en op een leerzame manier, aansnijden in het dagelijks leven. Wanneer een kind bijvoorbeeld zegt dat er een baby uit mama’s buik komt, is dat best een aardig moment om de baarmoeder ter sprake te brengen. “Leermomenten zorgen ervoor dat je die lessen over seksualiteit kunt verspreiden,” zegt ze. “Je hoeft dan niet op één moment zo’n enorm gewicht te leggen.”
Je zou verwachten dat er veel mensen zijn die zich kritisch uitspreken over deze workshops, maar dat valt mee. Abraham-Raveson vertelt dat ze nog nooit met een boze ouder te maken heeft gehad. Sterker nog, tijdens hun eerste ontmoeting op de Montclair Cooperative School vroeg het schoolhoofd of het curriculum van YES! queer- en transinclusief is. En dat is het zeker. De organisatie blijft ver weg van genderterminologie zoals “vrouwen maken baby’s” en “mannen produceren sperma.”
Daar moet wel bij opgemerkt worden dat de Montclair Cooperative School zelfstandig en vele malen progressiever is dan de meeste openbare scholen in de VS. Op de meeste van die scholen, zo ontdekte Abraham-Raveson in haar onderzoek, worden woorden als ‘penis’ en ‘vagina’ nog steeds vermeden. Liever wordt voor een lokaal vol adolescenten, waarvan velen al seksueel actief zijn, de term ‘geslachtsdelen’ gebruikt.
In zo’n klimaat lijkt het idee van seksuele voorlichting voor kleuters misschien nogal radicaal, zeker als je je bedenkt dat slechts in de helft van de Amerikaanse staten voorlichting in het openbaar onderwijs verplicht is. En áls het gebeurt, ligt de nadruk op potentiële gevaren, zoals hiv en ongewenste zwangerschappen. Voor wederzijdse toestemming en genot is nauwelijks aandacht.
Abraham-Raveson hoopt dat vroege voorlichting het mensen gemakkelijker maakt om seks met hun partners te bespreken, op het moment dat ze seksueel actief worden. “Als je niet kan praten over lichaamsdelen en seks, hoe ga je dan goede seks hebben, gezonde seks, veilige seks, seks waarbij je echt op één lijn ligt?”, vraagt ze zich af. “Je moet ‘vagina’ en ‘penis’ kunnen zeggen zonder in een kramp te schieten, voordat we kunnen bespreken wat we nou eigenlijk met die lichaamsdelen willen gaan doen.”
