De wetenschappelijke en persoonlijke voordelen van ontslag nemen

Is een kantoorbaan echt zo kut als het klinkt? Hoe eerlijk moet ik zijn bij een sollicitatie? En ben ik kansloos zonder diploma? De komende drie weken kan je op VICE terecht voor alles wat je moet weten over hoe werken werkt. Lees alle artikelen uit de VICE Guide to Work hier.

Buck Flogging wil dat je ontslag neemt.

Tegen een kleine vergoeding is hij zelfs bereid je daarbij te helpen. Hij laat je zien hoe je een paar maanden kunt sparen, en gaat voor je op zoek naar een secundaire bron van inkomsten, tot je op een dag het kantoor van je baas binnen kunt lopen, aankondigt dat je ‘m smeert, wat spullen van zijn bureau flikkert en je kantoor uitloopt om nooit meer terug te komen.

Oké, misschien is dat niet hoe het zal gaan, maar Flogging maakt geen geintje als hij zegt dat de meeste mensen er baat bij zouden hebben om te stoppen met hun baan. De 39-jarige Amerikaan besteedde een groot deel van zijn carrière aan het schrijven van boeken als Quit Your Job in Six Months, het coachen van andere mensen die hun 9-to-5-leven willen inruilen voor een minder gebruikelijke, spannendere baan. Toen ik hem aan de telefoon sprak, vertelde hij me dat hij het als zijn missie ziet “om mensen die niet blij zijn met hun baan te helpen om een andere manier te vinden om hun leven te leven.”

Flogging mag dan een eenzame evangelist van de werkeloosheid zijn, zijn publiek is verrassend groot. Volgens een wereldwijd onderzoek dat accountantsbureau Deloitte vorig jaar hield, zou 44 procent van de millennials het liefst binnen twee jaar ontslag nemen, als ze de kans zouden krijgen. Maar zouden zij echt gezondere en gelukkigere levens lijden dan de sukkels die gewoon braaf elke dag naar hun werk gaan?

Laat me eerst stellen dat er een hele boel goede redenen zijn om een baan te hebben: je voelt je er nuttig door, het brengt brood op de plank, en maakt je tot op zekere hoogte tot wie je bent. Aristoteles wist al dat de mens niet in de wieg is gelegd om de hele dag maar een beetje aan te klooien, maar dat we moeten toewerken naar een duidelijk gesteld doel – we moeten wat werk omhanden hebben. Dat is de reden dat zelfs superrijke mensen als Bill Gates met enige regelmaat naar hun werk gaan, in plaats van de hele dag martini’s te liggen drinken aan de rand van een zwembad.

Maar die Aristotelische kijk op de zaken is een verschrikkelijk geromantiseerd beeld van wat het betekent om daadwerkelijk een baan te hebben. Mensen worden op een dinsdagochtend niet wakker met de gedachte: hoe kan ik mijn volledige potentie als mens benutten tijdens die conference call van vanmiddag? Werken is vaak – op zijn best – een bron van verveling; op zijn slechtst is het een bron van diep ongeluk.

“De meeste mensen ervaren hun werk als de grootste bron van stress,” zegt Heidi Hanna, directeur van het American Institute of Stress. “Het gaat dan vaak om chronische, niet verdwijnende stress.”
Uit een Amerikaans onderzoek, uitgevoerd door research- en consultingbedrijf Gallup, bleek dat 70 procent zich zo gestrest voelde, dat ze soms actief afstand moeten nemen van hun werk.

Werknemers die in deze categorie vallen hadden bovendien meer kans om fysieke pijn te voelen door hun werk-gerelateerde ongeluk, net als hogere cortisollevels, een hogere bloeddruk, en een verdubbelde kans op depressie. In andere woorden: mensen gaan letterlijk kapot aan hun werk.
“We weten dat stress gerelateerd is aan tussen de 75 en 90 procent van alle bezoeken aan de primaire zorg. Je hele systeem reageert erop: ontstekingen, hartslag, verminderde slaap, en een veranderend metabolisme,” zegt Hanna. “Het kaapt de manier waarop ons lichaam werkt.”
Stoppen met werken kan een directe (maar tijdelijke) verlichting van die stress veroorzaken. Iemand die onlangs zijn baan opzegde, vertelde me dat hij zich aanvankelijk wel even schuldig voelde, maar dat “niets zo goed voelde als mijn kantoor uitlopen in de wetenschap dat ik niet meer terug hoefde te komen.” Er zijn goede redenen om te geloven dat stoppen met een baan die je mentaal leeg trekt op de lange termijn een positief effect kan hebben – kijk maar naar Rogue One: A Star Wars Story, die werd geregisseerd door Gareth Edwards, die tien jaar nodig had om de moed op te brengen om met zijn baan te stoppen en zijn eerste film te gaan maken.

Maar terwijl ze al die werk-gerelateerde stress achter zich laten, laten mensen die met hun baan stoppen ook hun salaris achter, en de zingeving, en het gemak dat je niet elke dag hoeft na te denken hoe je nu de dag weer gaat vullen. Dat kan weer een ander soort stress opleveren – hoe de fuck ga je deze maand de huur betalen, bijvoorbeeld.

Dat ontdekte Tess Vigeland toen ze tachtig ontslagnemers interviewde voor haar boek Leap: Leaving a Job With No Plan B to Find the Career and Life You Really Want. “Aanvankelijk waren ze allemaal opgelucht dat ze niet meer vastzaten op hun werk. Er is een duidelijk merkbare opluchting: alsof er een last van hun schouders was genomen,” zei ze in een interview met de Huffington Post. “Die euforie duurt totdat ze op hun bankrekening kijken en zeggen: “Ik weet niet wanneer mijn volgende salaris komt.”

Werkeloosheid kan beschamend zijn, en slopend, en wordt geassocieerd met hogere kans op depressie en angststoornissen, hart- en vaatziekten en hypertensie. Een baan hebben kan klote zijn, maar geen baan hebben is soms nog erger.

Volgens Flogging zijn die risico’s helemaal niet zo groot, als je maar op je eigen voorwaarden ontslag neemt, en op zoek bent naar iets beters. Of je nou al een andere baan op het oog hebt of niet, zegt hij, zou het goed met je moeten komen zolang je je tijd maar doorbrengt met iets meer bevredigends dan je deed voordat je ontslag nam. “Ik denk dat, of je nou meer of minder gaat verdienen [na je ontslag], of je nou meer of minder werkt, het niet uit maakt, zolang je maar meer plezier hebt in wat je in die tijd doet,” vertelt Flogging. “Als je ontslag neemt en meteen iets gaat doen dat je wél leuk vindt, heb je een van de grootste problemen in het leven al opgelost.”

Niet iedereen is het met Flogging eens. James Krause stopte met zijn comfortabele baan op de University of California, om zijn droom na te jagen: een eigen winkel in aquaria. Hij wist dat het een gek idee was, maar hij was 29 en was het zat om geld te verdienen voor een ander. Hij bedacht dat als hij ooit een stap voorwaarts ging zeggen, het nu of nooit was. “Nadat ik ontslag had genomen was ik best wel bezorgd,” vertelt hij. “Ik had net een stap gezet richting ofwel de afgrond, ofwel het verwezenlijken van mijn droom.” Al snel bleek dat het hebben van een eigen zaak, hoe voldoenend ook, veel stressvoller kan zijn dan een baan waarbij je in- en uitklokt en een vast salaris opstrijkt. “Ik wist wel dat het moeilijk ging worden, maar ik was niet goed voorbereid,” zegt Krause. “Ik was vroeger nooit ziek; nu lig ik drie of vier keer per jaar ziek in bed. Mijn haar is grijs geworden door de stress. Het is zwaar. Als je je baan opzegt om een eigen zaak te beginnen, en denkt dat je daardoor minder stress gaat hebben, dan heb je het goed mis.”

Ook Hanna benadrukt dat ontslag nemen geen wondermiddel is. “Het ergste dat er kan gebeuren is dat je een woedeaanval krijgt, een tafel omsmijt, de kamer uitstormt, en in precies hetzelfde soort situatie terechtkomt, omdat je niet duidelijk was over wat er precies niet werkte,” vertelt ze. “Het kan voelen alsof alles beter is dan je huidige situatie, maar wees voorzichtig.”

Kan jij wel wat hulp gebruiken in je carrière? Dat komt goed uit, want wij geven een jaar lang loopbaancoaching weg. Kijk hier hoe je dit kan winnen.