De woede hing voelbaar in de lucht, toen duizenden demonstranten gisteravond in Londen de straat op gingen in de regeringswijk Westminster. Ze protesteerden tegen de controversiële stap van premier Boris Johnson om het Britse parlement te schorsen.
Dat betekent namelijk dat het parlement van 12 september tot 14 oktober buitenspel zal staan, en er in die tijd dus geen wetgeving kan worden aangenomen, geen debatten worden gevoerd en geen stemmen uitgebracht. Daardoor hebben de parlementsleden die tegen een no-deal Brexit zijn veel minder tijd om te voorkomen dat het land uit de EU dendert op de geplande datum 31 oktober.
Videos by VICE
De zet is dan ook flink bekritiseerd. Het wordt gezien als manier voor Johnson om het toezicht vanuit het parlement te omzeilen, en zo de EU zonder deal te verlaten. Voorzitter van het Lagerhuis John Bercow noemde het een “constitutionele uitbarsting”, en anderen hadden het zelfs over een “staatsgreep”, aangezien het een bedreiging vormt voor de fundamenten van de Britse democratie.
Laura Parker, nationaal coördinator van de beweging Momentum en degene die de demonstratie had aangekondigd, zei: “Er zijn hier mensen van de Groene Partij, liberaal-democraten, Labour, Tories en partijlozen – iedereen is welkom, want we verdienen allemaal een parlementaire soevereiniteit. “
Parker vertelde me later dat de demonstratie een “buitengewone avond was, met mensen van allerlei verschillende politieke partijen, die allemaal boos waren op wat hun democratie wordt aangedaan. Dit was – en is – groter dan de Brexit. Waar mensen in 2016 ook voor hebben gestemd: het was niet hiervoor.”
Tussen de sprekers door kon je regelmatig mensen “Stop de coup!” horen scandeerden, en hoe meer mensen erbij kwamen, hoe harder het klonk. Nadat er nog wat geplande sprekers aan het woord kwamen, waaronder Amelia Womack, plaatsvervangend leider van de Groene Partij, werd het podium geopend voor iedereen die zijn zegje wilde doen. “Zo zou democratie eruit moeten zien,” zei Parker.
“Ik ben het zat om te zien hoe deze crisis zich steeds verder uitbreidt,” zei een man die graag ‘burger’ genoemd wilde worden. “Ik tril van woede en moest hier vanavond naartoe komen. Dit gaat over zoveel meer dan de Brexit. We zijn naar buiten gekomen, en we zullen naar buiten blijven komen, en als echt nodig is zullen we ook het parlement bezetten.”
Hij was zeker niet de enige die het over bezetten had: ook journalist Owen Jones, die de demonstratie met Momentum en de beweging Another Europe Is Possible had georganiseerd, riep daartoe op. Een aantal politici hebben ook aangegeven dat ze het Lagerhuis zouden bezetten totdat ze door de politie worden verwijderd – waaronder Clive Lewis, de minister van Financiën van het Britse schaduwkabinet.
Vanuit de menigte kwamen nog meer sprekers het podium op, onder wie een vrouw uit Tsjetsjenië. “Ik kwam hier tien jaar geleden nadat alles van me was afgenomen, en nu is ook mijn nieuwe land een dictatuur,” zei ze. “We moeten boos zijn, met z’n allen.”
Vanuit de mensenmassa die in de duizenden begon te lopen, begon er iemand “We are angry!” te scanderen. Het duurde niet lang voordat die woede zich verspreidde naar de omringende wegen. Op een kruispunt, een paar honderd meter naast de demonstratie, begonnen de eerste wegversperringen en sit-ins te ontstaan. De politie probeerde dit in eerste instantie nog te voorkomen, maar gaf het uiteindelijk op naarmate meer en meer mensen zich bij de blokkade voegden.
Een van die mensen was Alex, die een tourbus tegenhield door haar rolstoel ervoor te parkeren. “Mensen moeten wakker worden en stilstaan bij wat er hier gebeurt,” zei ze. “Als Boris Johnson het parlement schorst voor de Brexit, gaat hij ons vaker op deze manier buitensluiten. Wij kiezen de leden van het Parlement, Johnson hebben we nooit gekozen, en nu sluit hij de enige vorm van invloed die we hebben af. Daar moeten we ons niet bij neerleggen.” Op de vraag hoe lang ze van plan was om de weg te versperren, antwoordde ze: “Zolang als dat nodig is.”
Een paar blokkades verder bereikte de demonstratie, die ondertussen 5.000 man telde, Downing Street. Steeds meer agenten verzamelden zich bij de poort, terwijl de demonstranten aan de hekken rammelden en zongen. Er ontstond een wedstrijd tussen de verschillende fracties, het deel dat de Labour-leider steunt dreunde het “Oh Jeremy Corbyn”-lied op, terwijl anderen dezelfde melodie gebruikten om “Where’s Jeremy Corbyn?” te zingen en hun frustratie te uiten.
Hoewel de leider van de oppositie niet bij de demonstratie was, waren er verschillende bekende Labour-gezichten te zien. Naarmate de avond vorderde, kalmeerde de demonstratie, en bleven er twee sit-ins tot laat op Parliament Square en Downing Street.
Hillary en Luna maakten deel uit van de blokkade op Downing Street. “Ik ben hier omdat ik bang wakker werd vanochtend,” vertelde Hillary. “Ik werd wakker en realiseerde me dat een premier die we niet gekozen hebben het Parlement opslokt voor zijn eigen doeleinden, en dat het fundament van onze democratie in gevaar is. Ik vond het een angstaanjagend idee dat hij weg zou komen met deze actie, en dat we er als maatschappij niet van terug zouden kunnen komen.”
“Mijn hoop is dat dit de gefragmenteerde oppositie doet samensmelten om de schorsing van het Parlement en de no-deal Brexit te stoppen,” voegde Luna toe. “Mij vind je vannacht en de komende dagen hier op straat, en het maakt niet uit hoe lang het duurt. Op dit punt is demonstreren en brieven schrijven naar parlementsleden niet genoeg meer, het is tijd voor burgerlijke ongehoorzaamheid.”
Er werd tot diep in de nacht “You shut down our Parliament, we shut down the streets!” gezongen, terwijl de demonstranten de straten bezet hielden. Komend weekend zijn er meer protesten en acties gepland door heel Engeland, en volgende week worden er uitbarstingen verwacht in het Parlement na het zomerreces. Het lijkt het alsof de strijd om de democratie pas net begint.
