Toen de Roze Règâhs in 2013 een persbericht de wereld in slingerden over hun oprichting als LHBT-supportersgroep van ADO Den Haag, barstte er een bom in Nederland. De eerste LHBT-supportersgroep van het land was een feit. Alle grote vaderlandse media zochten contact met de Règâhs, die in al hun naïviteit niet voorbereid waren op een mediastorm. Netjes legden ze alle mediaverzoeken naast zich neer. Een weg vol ups en downs volgde. Nu, bijna drie jaar later, zijn de Règâhs nog steeds de enige LHBT-supportersgroep in de eredivisie. Nederland staat er in Europa niet goed op wat homo-emancipatie in het voetbal betreft. VICE sprak in COC Haaglanden met Ron (56), Roxanne (35), Peter (60) en Martin (52) van de Roze Règâhs, om hun verhaal te horen. “Primair ben ik ADO-supporter, maar dat stukje activisme komt er ook gewoon bij kijken,” begint Ron. “Ik denk wel dat we de strijd wat makkelijker hadden verwacht.”
In hun strijd voor homo-emancipatie kiezen de Roze Règâhs voor zichtbaarheid en losse, ongedwongen gesprekken. Op de tribunes van het Kyocera-stadion lopen ze niet rond met opgeheven vingers om mede-supporters de les te lezen als die homofobe termen gebruiken. De Roze Règâhs willen ook geen eigen vak in het stadion, maar staan gewoon verspreid op de tribunes tussen hun mede-supporters. Het duurt lang, maar stapje voor stapje zien ze vooruitgang, vertelt Roxanne. “We stonden laatst op de Aad Mansveld-tribune, waar de fanatieke aanhang staat. Ze hadden door dat de Roze Règâhs er waren, maar ze wisten niet wat het was. Ze dachten dat het een supportersclub voor vrouwen was. Toen heb ik uitgelegd dat het iets anders zit. We raakten lekker met elkaar aan de praat. Toen op een gegeven moment een jongen op de tribune ‘pisnicht!’ riep richting de scheidsrechter, was er gelijk iemand die tegen hem zei: ‘Dat gaan we niet meer doen.’” Martin: “We doen het door ons op een leuke manier te manifesteren. Gewoon, met een beetje humor, niet belerend. We gaan niet meteen schreeuwen. Dat zien we al genoeg deze tijd.”
Videos by VICE
De insteek van de Roze Règâhs om homofobie in het voetbal aan te pakken via de tribunes, lijkt de juiste aanpak. De KNVB heeft anderhalf jaar geleden samen met de John Blankenstein Foundation een onderzoek onder profvoetballers laten doen naar homofobie. Daaruit kwam naar voren dat de spelers vooral de machocultuur en houding op de tribunes als negatief ten opzichte van homoseksualiteit ervaren. Dit onderzoek steunt de Roze Règâhs in hun filosofie dat de kentering via de tribunes plaats moet vinden. “Dezelfde mensen die tussen de harde kern staan, staan de volgende dag in de Arena bij de Toppers, om maar even wat te noemen,” lacht Martin. “De homofobie heeft dus toch te maken met de sfeer op de tribunes bij wedstrijden. Als je daar wat wil veranderen, moet je daar ook beginnen.” De Roze Règâhs kennen zelfs iemand uit de harde kern van ADO Den Haag die nog in de kast zit. “Hij is als de dood dat het uitkomt dat hij homo is,” zegt Ron. “Wij gaan hem niet outen, dat is aan hem. Wij weten het en hij weet dat wij het weten. Toch wil hij het geheim houden. Daaruit blijkt dat het nog steeds gevoelig ligt.”
Nederland loopt achter op het gebied van homo-emancipatie in het voetbal. De Roze Règâhs zijn lid van de internationale Queer Football Fanclubs (QFF), waaraan een stuk of veertig LHBT-supportersgroepen zijn aangesloten uit onder meer Duitsland, Noorwegen, Zwitserland en Engeland. Begin dit jaar kwamen ze bij elkaar in het stadion van Schalke 04, waar de Roze Règâhs een speech gaven over hun strijd. Tijdens de bijeenkomst werden de Hagenezen met de neus op de feiten gedrukt. “In het stadion van Schalke 04 hangt gewoon een hele grote banner tegen homofobie,” vertelt Roxanne. “Toen ik dat zag, dacht ik wel even: wow, dat dat kan. Dat zou eigenlijk heel normaal moeten zijn. Ik moest even slikken, want Nederland is nog niet zo ver. Wij hebben het homohuwelijk, Duitsland heeft dat niet, maar we lopen wel achter op bepaalde terreinen.” Peter is het daarmee eens. “De Duitse voetbalsupporters zijn gewoon stomverbaasd over wat wij meemaken in het o zo tolerante Nederland. Ze snappen er geen bal van. Toen bij FSV Mainz de roze supportersvereniging vijf jaar bestond, was gewoon de hele tribune een regenboogvlag.”
Terwijl er in het Duitse profvoetbal al meer dan twintig LHBT-supportersgroepen zijn, zijn de Roze Règâhs vooralsnog de enige in Nederland. Bij PSV hebben drie dames twee jaar geleden geprobeerd een Chapter Pink op te zetten, maar dat is niet gelukt. Verder is er op dit moment niks. Volgens Ron komt dat door de vrees van Nederlandse LHBT-supporters om niet geaccepteerd te worden. “Als je niet geaccepteerd wordt, is het moeilijk om als collectief naar buiten te treden. We weten van de KNVB dat ook Ajax en Feyenoord het geprobeerd hebben, maar dat dat vanwege bedreigingen is mislukt,” zegt hij. Roxanne voegt daaraan toe: “Wij hebben een hele leuke club met elkaar, maar het vraagt ook veel tijd en energie. Als je wat wil bereiken, moet je doelen stellen met elkaar en er vol voor gaan. Uiteindelijk denk ik wel dat we er gaan komen.” Martin: “Er heerst bij andere supporters ook angst voor imagoschade, denk ik. Ze denken: ‘O jee, dan hebben we ook homo’s op de tribune’. Maar zo hoeft het helemaal niet te zijn. In Duitsland worden een paar van die roze supportersverenigingen gewoon voluit gesteund door de harde kern. Die zeggen: je kan roepen wat je wil, maar dit zijn wel onze homo’s.”
De Roze Règâhs hebben contact met de KNVB en ze overleggen met de directie van ADO Den Haag. De supportersgroep hoopt spoedig aan tafel te zitten met Mattijs Manders, de nieuwe algemeen directeur van de club uit de hofstad. Het bestuur van ADO Den Haag werkt tot nu toe goed mee, maar dat geldt niet voor alle mede-supporters. In het stadion is een spandoek van de Roze Règâhs met de tekst ‘100% tegen homofobie, 100% voor ADO Den Haag’ tot twee keer toe weggehaald door andere supporters. Daarbij werd een keer met aanstekers gedreigd om het doek in de fik te zetten. Volgens Peter was dit een flinke morele tegenslag voor de Roze Règâhs. “Het leergeld daarvan is dat we ook met die jongens in gesprek gaan. Daarom zijn we nu ook bij het supportersoverleg van ADO aangeschoven. Daar zitten we niet meteen om roze thema’s aan de orde te stellen, maar gewoon om voetbalzaken te bespreken en met elkaar aan de praat te raken.”
Omdat het klimaat voor potentiële LHBT-supportersgroepen in Nederland slecht is en de Roze Règâhs nog geen zusterverenigingen hebben, komt alles met betrekking tot homo-emancipatie onder voetbalsupporters nu op het bordje van de Haagse supportersgroep te liggen. De gemeente Amsterdam, de stad van ADO’s rivaal Ajax, heeft de Roze Règâhs zelfs gevraagd tijdens de Euro Pride een standje te bemannen, omdat er in Amsterdam geen vergelijkbaar initiatief is. “Als dat standje er na vijf minuten nog staat, ben ik blij,” zegt Ron lachend. “Ballen tonen in Amsterdam, dat is ons motto. Het wordt in ieder geval geen corteo van Amsterdam Centraal naar het Vondelpark.” Roxanne kent de risico’s, maar wil niet wijken. “We vinden het zo belangrijk, dat we op het verzoek ingaan. We hebben veel meegemaakt en zijn ook bedreigd, maar mensen moeten toch aan onze aanwezigheid wennen. We willen het klimaat veranderen. Het gaat ons er niet per se om dat er straks een voetballer uit de kast komt, maar dat we een veilige sfeer creëren met zijn allen, zowel op de tribune als op het veld.” Martin: “Dus het gaat om meer dan alleen de homo-emancipatie, eigenlijk. Iedereen moet zich veilig en welkom voelen.”
De Roze Règâhs zijn bezig met het organiseren van een QFF-congres in 2018, waarvan ze hopen dat het naar Nederland komt. Daarnaast zijn ze onderdeel van een documentaire over homo-emancipatie in de sportwereld, die over ongeveer een jaar uit zal komen. Het werven van nieuwe leden is de komende periode het belangrijkste doel. “De club heeft ons weleens wereldverbeteraars genoemd, omdat we het hoogst haalbare nastreven,” besluit Ron. “Dat moet iedereen toch doen? Ook ADO Den Haag zelf. Als je de competitie start, moet je gaan voor het kampioenschap. Dat zie je aan Leicester City. Dat moet je nastreven. Dat zullen we ook als strijders in dit geval niet nalaten. In Duitsland zie je dat ze allemaal lol met elkaar hebben vooraf in de kroeg. In Engeland nu ook. Waarom kan het daar wel en hier niet?”
–
Mis niets! Like VICE Sports Nederland voor je dagelijkse dosis ijzersterke sportverhalen:
