Op 7 oktober 2008 schoot een asteroïde zo groot als een auto door onze atmosfeer en explodeerde in honderden stukken boven de Nubische woestijn in Soedan. Soedan ligt zich in het oostelijke gedeelte van de Sahara. Die stukken die teruggevonden zijn, staan bekend als de Almahate Sitta-meteoriet en bestaan vooral uit “ureiliet”. Dit is een groep zeldzame diamantrijke buitenaardse gesteenten, waarvan wetenschappers denken dat het de laatste resten van de planeet Ureilite Parent Body (UPB) zijn.
Zij denken dat UPB miljarden jaren geleden in het roerige begin van ons zonnestelsel aan z’n noodlottige einde kwam door een botsing met een ander hemellichaam. Zijn stoffelijk overschot teistert tegenwoordig onze galactische achtertuin en stort soms zelfs op de aarde naar.
Videos by VICE
Alsof dat niet genoeg is, komt uit nieuw onderzoek dat vorige week in Nature Communications is gepubliceerd, dat deze verloren wereld geen kleine protoplaneet was, maar een tussenmaatje van Mercurius en Mars.
“Tot nu toe werd gedacht dat Ureilite Parent Body ergens tussen de 200 en 1000 kilometer groot was,” vertelt hoofdauteur Farhang Nabiei me aan de telefoon. Nabiei is een materiaalkundige aan de École Polytechnique Fédérale de Lausanne in Zwitserland. “Maar nu denken we dat hij nog veel groter was.”
Nabiei en zijn mede-auteurs denken dat de meteoriet afkomstig is van een inmiddels overleden planeet met een diameter van ongeveer 6000 kilometer. Dat is ongeveer de helft van de aarde. Het team kon door dat meteorietenmonster ( Almahata Sitta MS-170, genaamd) zorgvuldig te bestuderen met een transmissie-elektronenmicroscoop achterhalen hoe groot die diemantenplaneet was. Met deze techniek konden de onderzoekers de chemische samenstelling en structuur van “insluitsels” onderzoeken. Insluitsels zijn kleine belletjes mineralen de in de buitenaardse diamanten zitten.
“Normaal als we normaal planeten, verwachten mensen dat we telescopen gebruiken en geen microscopen,” zegt Nabiei. Maar omdat deze kleine insluitsels ongeveer 50 nanometer groot zijn – ongeveer 40.000 keer kleiner dan de breedte van een mensenhaar – moesten ze geanalyseerd worden geavanceerde microscopische technieken.
Nabiei en zijn collega’s ontdekten dat de textuur van de nanodiamanten te groot is om door een inslag te zijn ontstaan. Dus dat zorgt er in één klap voor dat een belangrijke theorie voor het ontstaan van ureliet in de prullenbak geschoven kan worden. De enige manier waarop deze minidiamanten gevormd kunnen zijn, is “in een groot hemllichaam” bij een druk hoger dan 20 gigapascal.
Met andere woorden: die diamanten ontstonden in de kern van een planeet die even groot als Mercurius was of op de grens van de kern en de mantel van een hemellichaam zo groot als Mars. Die planeet zou in de eerste tien miljoen jaar van het zonnestelsel zijn ontstaan, maar in een wending van het kosmische lot zijn weggevaagd door de intense ruimtebombardementen die het vroege zonnestelsel teisterden.
Hoewel de aarde deze periode overleefde, was dat niet helemaal zonder kleerscheuren: veel wetenschappers denken dat de maan is ontstaan nadat onze planeet in botsing kwam met een planeet ter grootte van Mars, zoals bijvoorbeeld UPB.
Voor Nabiei, die voor dit onderzoek nog niet met ureliet had gewerkt, was deze ontdekking “echt verrassend en ontzettend cool.” Hij staat samen met zijn medeonderzoekers te popelen om meer onderzoek naar ureliet te doen om zo hun resultaten verder te bevestigen.
“Veel theorieën over de samenstelling en processen in de kern van UPB zijn gebaseerd op die eerste schatting waarin werd gedacht dat de planeet kleiner was,” vertelt hij. “Om ons model beter te maken, moeten we naar andere meteorieten kijken. En dat gaan we ook doen.”
Neem nu even een moment om te bedenken hoe vet het is dat er met diamanten bezaaide overblijfselen van een oude planeet door de ruimte zwerven, en dat de kosmische krachten zo nu en dan een van deze edelstenen cadeau doen aan zijn nog levende zusje: de aarde.
