Dit is waarom de uitsmijter je niet binnenlaat

Een toegangsmuntje voor Lineage

Ik was veertien jaar oud toen ik voor het eerst expliciet geweigerd werd op een feestje. Het verjaardagspartijtje van mijn klasgenoot Kayleigh stond gepland voor het weekend, en nadat ze iedereen een glimmende uitnodiging had overhandigd, en nadat Matthew Dawson luidruchtig de aandacht vestigde op het feit dat ik er geen had gekregen, nam ze de tijd om uit te leggen dat “haar stiefvader er zou zijn, en die flipt als er teveel mensen komen.” De laatste keer dat ik werd geweigerd was op een grijze zondagochtend in Berlijn. Ondanks een beter kapsel en vijftien extra jaren aan levenservaring, voelde de “sorry, je komt er niet in” van de uitsmijter net zo pijnlijk als die keer dat ik werd buitengesloten door Kayleigh.

Ik ben vast niet de enige met levendige herinneringen aan alle keren dat ik werd weggestuurd op plekken. Het is een vorm van sociale afwijzing die diepe wonden achterlaat. Maar als je je realiseert dat je voor elke avond die je vroegtijdig naar huis ging misschien twintig goede avonden uit meemaakte – avonden dat je niet werd lastiggevallen door lompe boeren en mensen die hun drankjes over je heen morsen – begin je de logica erachter te begrijpen. Als alles klopt in een club, merk je nauwelijks iets van de redenen waarom. Naast een goed geluidssysteem en prettige toiletten is het belangrijkste op een rave de houding van het publiek. Dat is tegelijkertijd het lastigste om perfect te krijgen.

Amsterdam heeft een sterk nachtleven. Dat komt door instituten zoals Rush Hour, festivals als DGTL en Dekmantel, en het grote succes van Trouw, dat inmiddels al geëvenaard is door De School. Net als Trouw, heeft De School een duidelijk beleidvoor het weigeren van mensen. Mobieltjes op de dansvloer, vrijgezellenfeesten, drugs en wapens, seksuele intimidatie en homofobie zijn allemaal dingen die redelijkerwijs niet getolereerd worden. Deze huisregels ontstonden deels vanwege de populariteit van de club, maar ook om de geest en geloofwaardigheid te behouden. Twaalf in bier gedrenkte mannen die luidkeels het refrein van Chelsea Dagger zingen komen er waarschijnlijk niet in.

Ondanks de avontuurlijke platenkeuze van gevierde dj’s als Ben UFO en Lena WIllikens – allebei vaak te zien in de stad – gedijt de sfeer in Amsterdamse clubs het best bij house en techno. Volgens lokale promotor Axm3d ondermijnt dit onbedoeld de even sterke voorkeur voor hiphop en rap in de stad. Samen met zijn compagnons Daniel Maciejewski en Jack Nolan begon hij de nieuwe clubavond Lineage, waar ze konden experimenteren met wie er wel en niet binnenkomt.

Qua muziek is Lineage een mengelmoes van house en rap, maar pas echt vernieuwend is hoe ze mensen uitnodigen. Voordat de eerste editie plaatsvond in Radion, eerder deze maand, gaven ze 1500 muntjes aan 300 mensen – vrienden, maar ook onbekende mensen die opvallend enthousiast backstage op festivals dansten. Er is geen Facebook, geen Twitter en geen Instagram. Binnen is er een strikt verbod op fotograferen. De enige manier om binnen te komen is met een van de muntjes, waarmee je je lidmaatschap van Lineage kunt aantonen.

Zo ziet een club zonder streng deurbeleid eruit. Foto door Jake Lewis

Maciejewski, die in de clubscene terechtkwam vanuit de zakelijke wereld, is stellig dat het deurbeleid er niet is om zoveel mogelijk mensen een kutavond te bezorgen: “De muntjes werken goed om een bepaald publiek binnen te krijgen, maar ze werken ook om saamhorigheid te creëren. Het is een divers publiek, en het heeft niet zoveel te maken met exclusiviteit, maar meer met de juiste mensen trekken, de mensen die het beste van het nachtleven belichamen. We wilden mensen uit alle verschillende subculturen, dus mensen uit de gayscene, de dj-scene, expats, lokale helden, mensen die we vertrouwen en die we onze vrienden noemen. Waarvan we weten: als we die uitnodigen, wordt het feest.”

Lidmaatschap door uitnodiging is geen nieuw concept in de clubwereld. In de hoogtijdagen van Paradise Garage in New York was iemand die Larry Levan kende de beste vriend die je kon hebben. Met een lidmaatschap mocht je elk weekend vier mensen meenemen. Maar Lineage is misschien wel het eerste feest in de geschiedenis dat gerund wordt als een kleine democratie. Het is waarschijnlijk ook het eerste feest met een darkroom waar je West Coast gangstarapklassiekers hoort.

Elders in Europa is het een ander verhaal. In Engeland, waar clubs met een alarmerend tempo sluiten, vind je niet veel plekken waar het deurbeleid is afgestemd op het creëren van ‘safe spaces’. Sommigen – de plekken met een VIP-gastenlijst en bottle service – blijven exclusief om de illusie van prestige omhoog te houden. Maar de meeste nachtclubs kunnen het zich niet permitteren om zelfs de meest uitgesproken lastpakken weg te sturen. Dat is vooral zo in Britse steden: waar ooit een club zat, zit nu vaak een David Lloyd-sportschool.

Toen ik opgroeide in Engeland, was je trots als je een outfit droeg waarmee je niet binnenkwam in een club. Grappig dat ik mezelf nu kan scharen bij een grote groep tijdelijke expats in Berlijn, die allemaal pessimistisch zijn over het vooruitzicht om toegelaten te worden in de club. De toenemende aantrekkingskracht van de stad op ‘easyJet-ravers’ betekent dat clubs nu heel streng kunnen zijn in wie ze binnenlaten. Berghain is het meest berucht en mysterieus als het op deurbeleid aankomt. De club zorgt voor een constante stroom van afwijzingsverhalen, vaak breed uitgemeten in de media, die de aantrekkingskracht alleen maar vergroten. De strenge houding van de uitsmijters lijkt misschien niet altijd even eerlijk, maar werpt wel een barrière op om eventuele chaos te voorkomen.

Berghain is de spirituele opvolger van Ostgut, een gayclub die ooit zowel groot als radicaal was en gevestigd zat aan de andere kant van de treinrails waar nu elk weekend duizenden clubbers samenkomen in de hoop naar binnen te mogen. Ondanks dat het deurbeleid niet zwart op wit staat – in ieder geval niet publiekelijk – kan gezegd worden dat het beleid van Berghain ervoor zorgt dat de erfenis van open-mindedness en seksuele vrijheid blijft voorbestaan. “Je wil wel altijd wrijving,” zei hoofdportier Sven Marquardt in een interview met GQ afgelopen jaar. “Dat is het thema in elke goede club: diversiteit en wrijving.”

Als je het geluk hebt om een keer getuige te zijn van de euforische stemming die Marquardt op subtiele wijze voor elkaar krijgt, zou je zijn methode niet meer in twijfel trekken. Toch is de boodschap van dansmuziek al sinds disco er een van eenheid. Kan je dat bereiken zonder wat mensen in de kou te laten staan?

“We willen niet exclusief zijn, maar inclusief,” legt Maciejewski van Lineage uit. “We willen selectief zijn, en we willen dat mensen weer offline met elkaar praten. Dat is een waarde die we verkopen aan mensen, het idee van verbintenis.” Terwijl veel clubs in Europa en de Verenigde Staten ijskoud blijven, en zichzelf definiëren door lange rijen met hoopvolle zielen buiten, is het interessant om te zien hoe de radicale “derde manier” van Lineage letterlijk de club in handen van bezoekers geeft.

Like als de wiedeweerga VICE Nederland om niks te missen van alles wat we maken: