Vinyl-liefhebbers over de laatste plaat van hun leven

In de Marollen in Brussel, de buurt waar ik woon, schieten platenwinkels als paddenstoelen uit de grond. Fanatieke verzamelaars diggen er naar hun persoonlijke parels, vaak met een bijzonder verhaal. Hier komt mijn nieuwsgierigheid naar boven. Wat als je nog één plaat mag luisteren voordat je je laatste adem uitblaast? Nog één keer die naald over je favoriete zwarte goud laten dansen, om vanaf dan alleen nog maar ‘God is a DJ’ on repeat in het hiernamaals aan te horen.

Ik ging langs bij enkele artiesten, selectors en DJ’s om er deze vraag op tafel te gooien.

XOGN – Tristan Cordier

Tristan Cordier – XOGN – noemt zichzelf eerder selector dan DJ. Zijn eerste gig was in Magasin4, nadat hij werd gevraagd door een bevriende DJ terwijl hij aan het werk was in platenwinkel Arlequin, in Sint-Gillis. In de jaren ‘90 begon Cordier zelf feesten te organiseren en liet hij de nodige decibels TripHop, Jungle en Drum’n’Bass door de Brusselse straten klinken. Nadat hij tien jaar lang een bad nam in de Afrikaanse muziek van Dakar, keerde Tristan terug richting Brussel. “De klik voor mij was Kiosk Radio. Ik ontmoette Mickey (van Kiosk) op een rommelmarkt waar ik platen aan het verkopen was. Hij vroeg me of ik eens wilde spelen.” De derde dag na de opening speelde XOGN een set in Kiosk en zo werd hij een van de eerste residenten van de sauna. 

Ik koos voor de soundtrack van de film Rumble Fish van Francis Ford Coppola, een gemakkelijke keuze voor mij. De muziek is gemaakt door Stewart Copeland, de drummer van The Police. Ik was op slag superfan. Het is niet de beste plaat noch de beste soundtrack ter wereld, maar als tiener was deze muziek super belangrijk voor mij. Ze heeft mijn leven veranderd. Nadat ik de film had gezien, wilde ik regisseur worden. Ik verhuisde naar Brussel om er aan het INSAS te beginnen. Ik slaagde niet voor de toelatingsproeven maar bleef hier wel wonen. Ik had een coup de foudre met de stad, ontmoette er mijn vrouw en zo heeft alles geleid tot waar ik nu sta. Die film wees me de weg.

Ik zag de film voor het eerst met mijn jongere broer toen ik 16 jaar was. Toen we uit de zaal kwamen, kon ik geen woord uitbrengen. Ik was volledig verstomd. Het is een van de eerste films met Mickey Rourke en hij werd op slag mijn idool. In de film hebben de twee hoofdpersonages, twee broers, een moeilijke relatie. Rourke zegt in een scène tegen zijn broer: “Ik zou willen dat ik de perfecte broer voor je was, maar het spijt me, dat ben ik niet.” Dat kwam zo sterk binnen omdat het exact was hoe ik me voelde tegenover mijn kleine broer. Alleen had ik nooit de woorden gevonden om het uit te drukken.

Mijn lievelingsscène en het bijbehorende nummer heet Our Mother Is Alive. Rusty James, de jongste broer, belandt in een gevecht en sterft. Hij ligt dood op straat. Zijn ziel herrijst uit z’n lichaam en vliegt vervolgens over de stad. Hij gaat zijn vriendin kalmeren die aan het huilen is en vliegt ook nog naar een bar waar al zijn vrienden samen zitten om op hem te klinken: ‘cheers we love you’. Toen ik dat zag, dacht ik: “zo wil ik ook sterven, over de stad vliegen en iedereen om mij zien huilen”. Je vraag was welke plaat ik wil luisteren voor ik sterf, en dit is zonder twijfel het antwoord. Ik wil deze horen zodat ik me op dat moment ook mijn favoriete film kan herinneren. De eerste en de laatste plaat van mijn leven.

LA DAME - Erica

La Dame is met meer dan twintig jaar ervaring achter de decks een gevestigde waarde in de scene. Ze werd geboren in Frankrijk en woonde in Canada, Brazilië, Portugal en Spanje. Al deze plekken hebben haar sound mee vormgegeven: ‘Ik ben een eclectische global sound DJ en producer. Ik draai bossa nova en jazz, maar ook hiphop en bassmuziek, zoals UK garage, Dubstep en rave uit de ’90s. Verder draai ik veel Afro house en Braziliaanse muziek.’ Momenteel woont ze in Brussel. Eerst was ze daar sceptisch over, intussen is ze er niet meer weg te slaan: ‘Ik woon hier heel graag, de stad verrast me keer op keer. De elektronische muziekscene is zo ontzettend groot en divers.’

Mijn plaat heet Hotmosphere van Dom um Romão, een percussionist en drummer uit Brazilië. Hij drumde voor veel bekende artiesten, dit is het eerste album dat hij gecomponeerd heeft. De titel Hotmosphere past perfect: iets uit de kosmos grijpen en het hot of dope maken. Dit album betekent veel voor mij, ik gebruik de naam zelfs voor mijn maandelijkse show op de Franse RadioMeuh, die helemaal gewijd is aan Braziliaanse muziek.

Elk nummer heeft een heel aparte sfeer. In Excraves de Jo praat hij over kolonialisme en de harde werkomstandigheden van slaven. Hij beschrijft het moment waarop ze na een lange dag mogen stoppen met werken en naar huis keren. Een triest onderwerp, maar gebracht met heel veel ritme. Dit typeert voor mij de Braziliaanse muziek. In het trieste zit vreugde en in de vreugde zit er tristesse.

Amor em Jacuma gaat over wat ze paquera noemen, flirten. Een jongen vraagt een meisje mee naar het strand. Het hele nummer gaat over seks, maar het wordt niet expliciet benoemd. Mijn vriend komt uit Portugal en probeerde de tekst te begrijpen toen ik hem de plaat liet horen. Maar hij begreep niet alles, omdat er veel Braziliaanse slang in zit die Portugezen niet gebruiken, vooral seksueel getinte woorden. Uiteindelijk wilden we graag weten wat die woorden betekenen, en dus en vond ik er niets beters op dan mijn ex-vriend uit Brazilië op te bellen om het hem te vragen. Hij vertaalde alles, kon er gelukkig hard mee lachen en zei “sorry dat ik je die woorden niet heb geleerd”.

Caravan is ook steengoed. Het is een herwerking van de jazz classic van Duke Ellington, maar dan super uptempo gebracht. Hij heeft er veel conga's en drums aan toegevoegd, zoals de Cuíca, een bekend Braziliaans instrument. Voordat ik naar Braziliaanse muziek luisterde, kende ik niet veel van jazz. Maar het heeft voor mij de deur naar het genre geopend.

Wat het album voor mij zo uniek maakt, zijn de uiteenlopende stijlen. Elk nummer brengt je in een totaal andere atmosfeer en emotionele stemming. Braziliaanse muzikanten hebben dat uniek talent. Het is geen intellectuele of koude, maar juist heel warme muziek.

OJOO GYAL - Manal

Ojoo Gyal is a new DJ on the block in Brussel. We moeten allemaal haar broer bedanken die zijn eigen muziekcollectie niet graag deelde, waardoor ze zelf op zoek moest gaan. Elektronische muziek diggen in Marokko was helaas niet evident. “Ik herinner me dat ik voor het eerst in Rabat een Fnac binnenstapte en er een plaat van Oneohtrix Point Never zag liggen. Om dat album fysiek in mijn te handen hebben, voelde magisch.” Gaandeweg ging haar wereld open. “Mijn eerste keer in Europa was in 2020, voor een gig op een festival in Rotterdam. Toen ik mijn fee kreeg, ben ik naar een platenwinkel gegaan en heb ik er minstens het dubbele gespendeerd. Het was geweldig om in contact te komen met al die namen die je normaal alleen online ziet.” Muziek werd haar trigger om definitief te verhuizen en enkele maanden geleden kwam ze in Brussel terecht. 

De plaat die ik heb gekozen heet Form Grows Rampant van The Threshold HouseBoys Choir. Het is het eerste soloproject van Peter ‘Sleazy’ Christopherson van de groep Coil, nadat zijn partner John Balance overleed. Ik ben al lang een grote fan van Coil. Ik ontdekte ze door te graven in industrial sounds. Eerst durfde ik er niet naar te luisteren. Het voelde als het Stendhalsyndroom; wanneer je bang bent voor sommige kunst omdat die zo grandioos is.

Het project kwam eerst uit op DVD. De beelden zijn opgenomen op het GinJae Vegetarian Festival, in Pukhet (Thailand). Het is een ritueel festival en mensen steken er vanalles door hun huid: van scherpe messen tot onderdelen van fietsen of zelfs geweren. Op het eerste gezicht lijkt het heel gewelddadig, maar ze proberen zichzelf en de hele gemeenschap te beschermen tegen kwade geesten. De video houdt je echt in een greep, hij overstijgt de hele benadering van geweld.

De muziek die erbij hoort is ook crazy. Alle stemmen zijn computer gegenereerd, maar ze klinken heel menselijk. Het heeft zo'n aery vibe. Tijdens het luisteren, verlies je alle notie van tijd en zijn. Als ik op het punt sta om te sterven, dan is dat het gevoel dat ik wil hebben. Zorg voor goede luidsprekers, een scherm en people who know what’s up. Het zal je innerlijke zelf overstijgen. Hoe hij met de oscillators en de filters fuckt, die rauwe industriële sound creëert en tegelijkertijd alles juist organisch doet aanvoelen… Het lijkt wel alsof het in de hemel is gemaakt.

Ik heb vaak gehuild tijdens het luisteren. Het brengt me in een stemming van intens geluk, maar geeft me tegelijkertijd een triest gevoel. Die gevoelens heb ik zelden met dingen die vandaag worden uitgebracht. Dat whooo-gevoel, compleet overweldigd door emoties, een intern vuur dat me aanspoort om meer te doen dan alleen maar luisteren. Voor mij gaat het zoveel dieper dan woorden. Als ik bij mensen ben die het project niet kennen en ik merk dat ze op dezelfde golflengte zitten, dan voel ik de nood om het te delen: ‘Dude sit down, don't move and listen to this’. Het is gewoon zo ontzettend goed.’

PIPPIN - Pepijn

Ergens in Elsene, tussen de drukte van de stad en de rust van het Zoniënwoud, woont opkomend producer en DJ Pippin. Hij is regelmatig te vinden achter de decks van Kiosk-radio, had al een residentie in de Botanique en maakt talloze producties voor o.a. IKRAAAN, MEYY, Tessa Dixson, Martha Da'Ro en Dushime. Daarnaast runt hij samen met Susobrino en Ashley Morgan het collectief Noannaos. “We proberen een community te creëren in Brussel, waar we artiesten kunnen verbinden met jamsessies, luistersessies…” Creatieve mensen samenbrengen loopt als een rode draad door zijn leven. Recent nog in het Decoratelier in Brussel, of verder van huis in Londen met Noannaos. “Muziek maken is één ding, samenwerken met mensen uit verschillende kunstdisciplines, daar haal ik echt energie uit.”

Ik koos voor Keith Jarret. Hij bracht verschillende stukken van Bach opnieuw uit op zijn album The Well-tempered Clavier Book. Ik ben thuis geboren terwijl die plaat op de achtergrond speelde. Maar mijn favoriete album en de plaat die ik voor ik sterf wil luisteren, is Changeless. Een live-album dat Jarret opnam tijdens een concert in Denver met Gary Peacock (cello) en Jack DeJohnette (drums). Het zou mooi zijn als geboorte en dood hierdoor verbonden werden.

De perfecte setting om naar deze plaat te luisteren, is voor mij in de natuur. In Frankrijk hadden we een familiehuis in de bergen, ver weg van de bewoonde wereld. Daar ben ik een tijdje geleden met een groep muzikanten naartoe gegaan, we hielden er luistersessies onder de sterrenhemel (Check Project Cucuron om er meer over te lezen). Hoe je op die momenten muziek ervaart, is echt gek. Als het kon, zou ik altijd op die manier naar muziek luisteren. 

Het album werd opgenomen in 1987, maar door Jarrets sterke persona is deze muziek echt tijdloos. Mensen blijven er naar teruggrijpen, het gaat niet op in de grote massa. Ecstacy is mijn favoriete nummer. Door de opbouwende piano en drums lijkt het nummer wel een aankomende storm. Als ik ernaar luister, voelt het alsof ik middenin die storm zit, waardoor het emoties in me losmaakt. Hierdoor ervaar ik deze muziek echt op een therapeutische manier. Het is iets mysterieus, hoe die muziektaal je zo diep kan raken. Omdat hij tijdens de live-opnames van deze plaat op verschillende momenten roept en kreunt, lijkt het wel alsof hij zich in extase bevindt. Dat oergevoel vind ik enorm aangrijpend.

De muziek van Jarrett heeft me heel erg geïnspireerd in wat ik nu doe. Ik geloof dat je muziek die dichtbij jezelf ligt als maker, onvermijdelijk meeneemt in je maakproces. Ook tijdens live optredens probeer ik een soort van space te creëren waarin ik mezelf kan verliezen. Vroeger op piano, tegenwoordig ook meer met elektronische instrumenten en vaak door te improviseren. Ik voel dat ik veel kwijt kan als ik achter de piano zit. Ik kan dingen verwerken en loslaten. Het geeft me een gevoel van vrijheid, helemaal weg van mijn gedachten.

SPIRITE - Myriam

Spirite is een DJ en kunstenares uit Montreal, maar ze woont al sinds 2010 in Brussel. Het liefst van al brengt ze verschillende elementen samen om nieuwe creaties te maken: in keramiek, op papier en in haar DJ-sets. Elektronische muziek leerde ze pas in Brussel kennen, maar eens gebeten, liet ze niet meer los. “Toen ik in België aankwam, ging ik veel uit. Eerst vond ik de muziek eentonig, maar op een bepaald moment klikte er iets en dook ik in het oneindige bad van elektronische muziek.’ Verder werkt ze samen met o.m. Sara Dziri en Yasmine Damak aan het collectief Not Your Techno. ‘We promoten visibiliteit voor vrouwen, LGBTQIA+ en POC-artiesten. Die eclectische aard zit ook in de muziek. We focussen niet op één genre, maar nodigen artiesten uit met elk een unieke stem.’

‘Het album heet Person Pitch van Panda Bear. Ik ontdekte de plaat nog lang voordat ik naar elektronische muziek begon te luisteren, via een van de muziekblogs die ik toen volgde. Het is een soloproject van een van de leden van de indie-band Animal Collective, een invloedrijke band uit die tijd. Na deze release gebruikten ze veel meer elektronische geluiden in hun muziek, dus dit solo-album was echt een scharnierpunt voor de band.’

‘De plaat brengt me volledig tot rust. Ik lijd soms aan slapeloosheid en dit album is op zo’n momenten echt mijn go-to. Het voelt als een goede vriend die me troost. Tegelijkertijd gaat de plaat heel diep. Hij zingt over moeilijke tijden in het leven, er zitten ook spirituele elementen in. Deze plaat maakt me zowel vrolijk als triest, ik krijg er tranen van tijdens het luisteren, maar het heeft altijd een positieve connotatie.’

‘Het nummer Pony Tail gaat over zelfontplooiing. Toen ik als jonge twintiger begon op de kunstacademie in Montreal, had ik allerlei vragen over mezelf en voelde ik me hierdoor niet goed in mijn vel. Geïnspireerd door dit nummer, maakte ik een zeefdruk met daarop een deel van de songtekst: 'When my soul starts growing I am as I want to be'. Nu ik eraan terugdenk is het wel wat cheesy.’

‘Het album kwam uit in 2007 maar klinkt nog steeds heel vernieuwend. Hij gebruikt zoveel verschillende lagen. Nu ik zelf dj ben, hoor ik de technische kant van hoe de muziek gemaakt is, beter dan voordien. Doorheen de jaren ontdekte ik nog meer aspecten van het album. Bijvoorbeeld hoe hij samples samenbrengt van allerlei genres. Dit is precies wat ik probeer te doen als dj: fuck genres, ik speel alleen muziek met een ziel.’

Volg VICE België ook op Instagram.