Nu we toch op dat moment in het jaar zijn dat we gaan terugblikken, wil ik ook best een duit in het zakje doen. 2016 is het jaar van de digitale kunst. Oké, misschien voel je het niet helemaal, maar laten we het dan in ieder geval houden op dat de digitale kunst dit jaar op de valreep nog een flinke stap heeft gemaakt.
Op dit moment is in galerie Vriend van Bavink in Amsterdam de tentoonstelling Friends Only – The Internet is Present Part III bezig. De expositieruimte is volledig gevuld met internetkunst die volgens de curatoren Karolien Buurman en Florian Mecklenburg de internetcultuur, post-realiteit en onze relatie met technologie het best bekritiseren. Het zijn termen waarbij ik al snel aan Donald Trump en de ‘filter bubble’ denk. Natuurlijk gaan de kunstwerken over meer dan dat, maar dat is de laatste tijd nou eenmaal hoe je al snel over dat soort dingen nadenkt.
Videos by VICE
Hoe ziet een expositie van heel digitale internetkunst eruit? Daar zijn vele manieren voor, maar bij Vriend van Bavink ziet het er zo uit: je stapt een kamer verlicht met blacklight binnen en aan de muren hangen kaartjes met hashtags. Je vult de hashtag in op je smartphone en je krijgt het kunstwerk te zien wat erbij hoort. Dat zijn dingen als een man die met een VR-bril op en een dolk in zijn hand door een skioord loopt te gamen, een meisje dat haar iPhone pijpt, een unboxing van kinderspeelgoed dat lijkt op een bloederig alienhart en de bekende optische illusie van de rondjes draaiende danseres waarvan je niet kan zeggen of ze nou met de klok mee of tegen de klok in draait.
Zeker het meisje met de iPhone riep bij mij – en ik ben me bewust van het mansplainen – vragen op. Met wie zou ze aan het appen zijn? Ben ik het misschien? Wil ik niet gewoon stiekem haar iPhone zijn? Wacht, waarom wil ik in godsnaam een iPhone zijn? Het werk heet overigens Pornography of the Real en is door Signe Pierce speciaal voor Friends Only gemaakt.
Traditionele musea beginnen ook de kracht van internetkunst in te zien. Het Stedelijk Museum maakte gisteren bekend dat het samen met MOTI zeventien digitale kunstwerken heeft gekocht. Begin dit jaar hadden we het nog met kunstcriticus Josephine Bosma over hoe de kloof tussen de digitale kunst en de grote musea langzaam aan het dichten is, en met deze aankoop lijkt ze gelijk te krijgen. Een paar weken terug zette Ellis Kat voor Mister Motley ook nog eens goed uiteen waarom het Stedelijk Museum “een Lillemon, Lund of een Rozendaal” zou moeten aanschaffen.
Het Stedelijk en MOTI hebben goed naar haar geluisterd, want tussen de aangekochte werken zitten maar liefst twee Lillemons, een Lund – Fair Warning, waar we eerder dit jaar over schreven – en een Rozendaal. (Raphael Rozendaal schreef trouwens eerder dit jaar bij ons over zijn digitale meesterwerken.) Daarnaast kochten de twee musea ook het modulaire lichaampje van Floris Kaayk, een werk van internetkunstpioniers JODI en een werk van Constant Dullaart gebaseerd op de allereerste gephotoshopte foto ooit.
De aankoop van het Stedelijk en MOTI is heel goed nieuws voor de digitale kunst in Nederland. Misschien zelfs een ommezwaai, maar laten we niet te hard van stapel lopen. Het is in ieder geval een goede reden om je eens te laten verbazen door internetkunst. De tentoonstelling Friends Only is daar zeer geschikt voor.
‘Friends Only – The Internet is Present Part III’ is vandaag, morgen en volgende week vrijdag en zaterdag in Vriend van Bavink in Amsterdam te zien.