Het scenario
Het is eindelijk lente. Om het langverwachte warme weer te vieren, hebben je vrienden besloten om te picknicken in het park. Maar net wanneer een van je vriendinnen een broodje richting haar mond beweegt, staat ze oog in oog met een vlieg die bovenop haar sandwich is neergestreken. Ze mept ‘m weg en kijkt je aan. Ze kan hem vast nog wel opeten, toch?
De realiteit
Wanneer een vlieg landt, begint hij het nieuwe gebied te verkennen, op zoek naar voedsel. Als de vlieg een goede maaltijd ontdekt in zijn landingsterrein, zal hij wat speeksel uitspugen op het oppervlak, vertelt Dana Nayduch, moleculair bioloog bij het Amerikaanse Ministerie van Landbouw. Vliegen hebben geen tanden, dus spuiten ze speeksel uit hun snuitachtige mond om hun voedsel vloeibaar te maken. Vervolgens zuigen ze dit op en slikken ze het door. Dat proces begint minuten of seconden nadat een vlieg ergens is geland. Naast het spugen is er een kans dat de vlieg poept terwijl hij het nieuwe oppervlak verkent.
Videos by VICE
Wat de vlieg daardoor achterlaat op je eten, hangt af van de reis die hij heeft gemaakt voor hij besloot op je lunch te gaan zitten. Misschien heeft het insect wel wat vieze plekjes bezocht, zoals afvalcontainers en hondenpoep in stedelijke gebieden, of mest en kadavers op het platteland. De vlieg kan ook bacteriën hebben ingeslikt, of ze meedragen op zijn poten, vleugels of mond. Zo hebben Nayduch en haar collega’s meer dan 200 pathogenen geïdentificeerd die werden gevonden in en op de lichamen van volwassen huisvliegen.
Verschillende factoren bepalen wat er precies gebeurt wanneer de vlieg op je eten landt. Welke gevolgen dat heeft, hangt af van de bacteriën die de vlieg met zich meedraagt, de hoeveelheid bacteriën, of die bacteriën zich in de vlieg bevinden of op zijn lichaam, hoe ver weg de bron van de bacteriën is, en zelfs het geslacht van de vlieg, zegt Nayduch.
Het ergste dat er kan gebeuren
In het ergste geval draagt de vlieg schadelijke bacteriën mee, en krijgen die bacteriën voldoende tijd om verder te groeien op je eten. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de vlieg eerst op ontdekkingstocht is geweest tussen het vuilnis of de uitwerpselen van een dier, en vervolgens een ruime tijd heeft doorgebracht op jouw broodje of bord met eten. Misschien was je even afgeleid en zag je de vlieg niet landen, of besloot je toch voor een tweede ronde te gaan nadat het eten al een tijdje in de buitenlucht stond. In zo’n geval zou je geïnfecteerd kunnen raken met salmonella of E. coli, zegt William Kern, entomoloog aan de Universiteit van Florida. Dit zou je een paar dagen ziek maken, maar dodelijk zou het voor een gezonde volwassene zeker niet zijn.
Tenminste, dat zou het worstcasescenario zijn in ontwikkelde landen. In andere delen van de wereld kunnen vliegen een veel groter gevaar zijn. In landen zonder goede riolering en sanitaire voorzieningen kunnen vliegen ziekteverwekkers met zich meedragen die afkomstig zijn van menselijke afvalstoffen. Hierdoor kunnen ze veel gevaarlijker ziekten overdragen, zoals cholera en dysenterie, zegt Nayduch.
Wat er waarschijnlijk gebeurt
Waarschijnlijk niets. Als je niet in de beurt van een bacterierijke plek zit en je de vlieg redelijk snel van je eten hebt gewuifd, hoef je niet bang te zijn dat je gevaarlijke bacteriën in je mond aan het stoppen bent. Bovendien kunnen onze lichamen goed omgaan met de ontelbare microben die dagelijks op ons pad komen. “Iedere dag raak je deurknoppen, geld en pinpassen aan, om vervolgens op je nagels te bijten of in je oog te wrijven. Je overspoelt jezelf met bacteriën, maar ons immuunsysteem lost het allemaal op,” zegt Nayduch. “In een land dat goede sanitaire voorzieningen heeft en vuilnis opruimt, vormen vliegen dus niet echt een gevaar.”
Wat je tegen je vriendin kan zeggen
Het idee dat een vlieg zijn lichaamssappen verspreidt over je voedsel, werkt niet bepaald eetlustopwekkend. Maar buiten dat is je gezondheid niet echt in gevaar, als je vriendin die sandwich tóch opeet. Dus zeg tegen haar dat er niks aan de hand is en ze gewoon van haar lunch kan genieten. Maar als ze extra voorzichtig wil zijn, kan ze doen wat Nayduch altijd doet. “Ik zal je vertellen hoe ik het oplos,” zegt ze. “Ik breek gewoon het stukje af waar de vlieg op zat, en eet dan de rest van het broodje op.”
Ach, vrienden. Ze zijn net familie, maar dan leuker. Je kunt ze zelf uitkiezen, en ze zullen nooit dingen tegen je zeggen als “het is hier geen hotel”. Als je op je bek gaat, zal er altijd een klaarstaan om je op te vangen. En als je een gebroken hart hebt, is er altijd wel iemand bereid om je chocoladeijs en wodka te voeren tot je je beter voelt (of moet kotsen). Maar hoe leuk je vrienden ook zijn, ze doen soms ook heel erg domme dingen. Dingen waar ze wakker van liggen, dingen die ze liever niet met de wereld delen. Dingen die vragen bij ze oproepen die ze maar wat graag beantwoord zouden zien. Gelukkig hebben ze jou om die vragen namens hen te stellen. En gelukkig is er deze column, waarin wij hun beschamende vragen beantwoorden.
