De Britse Harnaam Kaur reist met haar tour My body My rules door Europa om te vertellen hoe het is om een vrouw met een baard te zijn. En vooral hoe ze dat heeft kunnen accepteren na jarenlang gepest te zijn. We spraken haar over het eindeloze gestaar op straat, bodyshaming en zelfvertrouwen, de zelfmoordpogingen die ze heeft gedaan, en hoe ze af en toe nog best een stomp uit zou willen delen.
Broadly: Hé Harnaam. Vind je het gestaar naar je baard eigenlijk altijd irritant? Om eerlijk te zijn heb ik vanochtend expres mijn bril niet opgedaan, omdat ik bang was dat mijn ogen te veel af zouden dwalen.
Harnaam Kaur: Als mensen naar me toekomen en oprecht vragen stellen, vind ik dat helemaal geen probleem. Dat ervaar ik ook niet als beledigend. Wat wel beledigend is, is wanneer mensen naar me staren, hun vrienden aantikken en dan beginnen te lachen. Het gepest en het bodyshamen gebeurt constant, maar mijn houding is door de jaren heen veranderd: ik ga anders met situaties om.
Videos by VICE
Hoe anders?
Begrijp me niet verkeerd, ik word nog steeds kwaad. Mocht het ooit zover komen dat ik iemand een klap moet verkopen om mezelf te verdedigen, dan doe ik dat. Ik heb veel passie voor mijn werk, maar ik kan ook heel veel passie hebben voor mijn vuist in je gezicht. Dat ik een vrouw ben en in de schijnwerpers sta, betekent nog niet dat ik niet voor mezelf op zal komen.
Je werkte eerst als onderwijsassistent op een basisschool, nu ben je motivational speaker op events over bodyshaming.
Vroeger werd ik altijd gepest en continu buitengesloten, ook op plekken waar ik werkte. Maar in 2014 werd ik benaderd door een journalist die tegen me zei: “Ik ben fan van je look en waar je voor staat, ik zou je graag interviewen.” Ik was op dat moment nog helemaal niet bezig als activist. Nadat het artikel werd gepubliceerd ging het viral.
Om eerlijk te zijn wist ik toen niet eens wat het betekende om viral te gaan, tot ik steeds meer berichten van mensen ontving die mijn verhaal hadden gelezen. Ik besefte dat mijn stem mensen kon helpen, dus besloot ik om door te gaan met waar ik mee bezig was en maar gewoon te zien waar het schip zou stranden.
Ken je meer vrouwen met zo’n grote baard?
Hoe meer ik over de aandoening spreek die ik heb – PCOS [Poly Cysteus Ovarium Syndroom, red.] – hoe meer vrouwen met PCOS contact met me opnemen. Veel van hen zijn blij dat iemand het er in de mainstream media eindelijk over heeft. Ik had altijd het idee dat PCOS heel zeldzaam was, wat helemaal niet zo bleek te zijn: één op de vijf mensen heeft het, en ik zeg expres ‘mensen’ omdat transgender mannen er ook last van kunnen hebben. Zij worden vaak over het hoofd gezien.
In het verleden heb je pogingen gedaan om van je baard af te komen, totdat je besloot om geen fuck meer te geven. Hoe ging dat?
Na jaren van pesten en bodyshamen was ik er gewoon helemaal klaar mee. Ik was een jaar of 15 en het ging heel slecht met me. Ik dacht aan zelfmoord en heb ook een paar zelfmoordpogingen gedaan.
Na die ervaring veranderde mijn hele geestestoestand, wat moeilijk was na jaren van misbruik en gepest. Maar er zit ook een bepaalde kracht in zelfmoord willen plegen: je moet sterk in je schoenen staan om zo’n beslissing te maken en uiteindelijk ook actie te ondernemen, denk ik. Toen besefte ik: je kunt die kracht ook gebruiken om je leven op zo’n manier in te richten dat je er gelukkig van wordt. Dat is het verhaal in een notendop, maar daar zat natuurlijk een heel proces achter. Jaren van strijd met mezelf, met mijn emotionele en mentale demonen, en met het heersende schoonheidsideaal.
Hoe reageerden je ouders toen je baard begon te groeien?
Ze maakten zich altijd heel veel zorgen. “Onze dochter heeft een baard, hoe gaat ze ooit een baan vinden, hoe gaat haar toekomst eruitzien?” Iedere ouder maakt zich denk ik zorgen, zeker als hun kind buiten de norm valt. Ze waren bang voor hoe de maatschappij op mij zou reageren. Maar ze zijn blij met de dingen die ik nu doe.
En je liefdesleven, hoe ziet dat eruit?
Ik krijg die vraag vaker, en ik heb er echt een hekel aan. Als ik een man was, zou je dit waarschijnlijk niet vragen.
Ja, dat is misschien wel zo inderdaad.
Natuurlijk heeft mijn baard ook impact op dat deel van mijn leven, want het heeft overal impact op. Toch zou ik niks aan mezelf veranderen, ook niet voor iemand anders. Ik zou mezelf niet ‘waardevol’ hoeven moeten maken, alleen maar zodat ik binnen het plaatje van iemands eye-candy pas. Als ik iemand date, daten ze de geweldige Harnaam, mét baard. Ik ben een luxeartikel en mijn baard maakt deel uit van mij.
Zou je zeggen dat je baard uiteindelijk een zegen is?
Eigenlijk wel. Tegenwoordig vind ik het leuk om mensen in verwarring te brengen met mijn uiterlijk, ik vind het geweldig dat ik niet de norm ben. Mensen zijn vaak enorm door me geïntrigeerd, en dat is fantastisch. Nu kan ik terugkijken op mijn verleden en beter begrijpen waarom bepaalde dingen zijn gebeurd. Er is een reden voor het feit dat mijn zelfmoordpogingen niet zijn gelukt, dat al die sollicitaties op niets uitliepen. Het was altijd al de bedoeling dat ik de persoon zou worden die ik nu ben.
Betekent dit dan eigenlijk dat je niet meer gebodyshamed kán worden, omdat je jezelf accepteert zoals je bent?
Ik hou van mezelf, ik vind mezelf heel mooi. Maar ik weet ook dat mijn lichaam zal blijven veranderen, dus het zal tijd kosten om mijn lijf keer op keer te moeten omarmen. Ik denk niet dat ik op een dag wakker zal worden en zal zeggen: ja, this is it. Maar ik beschik wel over heel veel zelfvertrouwen.
Bedankt, Harnaam.
