Ik ruik het meteen als ik de ruimte binnen stap. Aardgas. Het is een geur waar je van in paniek raakt. Maar vandaag hoort het er bij. Ik ben namelijk op het openingsfeest van het Van Gas Los festival, waar het afscheid van het aardgas wordt gevierd. In 2050 moet Nederland volledig aardgasvrij zijn. Aardgas is een fossiele brandstof en draagt bij aan klimaatverandering. ‘We hebben er veel aan gehad,’ zegt Maya van der Steenhoven, directeur van programmabureau Warmte Koude Zuid Holland en initiator van de Gas Los-campagne. “Maar we zijn verslaafd geraakt.”
De energietransitie zou in volle gang moeten zijn, maar het gaat te langzaam. Dertig jaar lijkt lang, maar voor een systeembrede transitie is het kort. En menselijk lijken zich maar niet bewust te willen worden, “Het interesseert mensen gewoon niet,” zegt Van der Steenhoven. “En als ze het weten, is er vaak enorme weerstand tegen.”
Het festival vindt plaats in de oude kolencentrale op de Hoogte Kadijk in Amsterdam. De geur komt van beeldend kunstenaar Anne-Jan Reijn. Althans: hij ontwikkelde een speciaal parfum, Ailes Noires: Eau d’Alarme. Hij heeft een parfum gemaakt van het stofje Tetrahydrothiofeen, dat aardgas z’n geur geef. Anne-Jan Reijn heeft vijf limited edition koperen parfumflessen gemaakt, en 200 bezoekers krijgen een klein flesje mee voor thuis. “Laat het niet vallen. Dan raakt iedereen meteen in paniek,” zegt hij als hij het mijne geeft.
Beeld: G4, Innerraum.
Ik kijk achter hem langs naar de rij schilderijen met gigantische gasexplosies, aardgasmeters met de teller op nul en boorplatformen. Galeriehouder Meier Boersma: “De doeken illustreren ons tijdsbeeld. Alle dingen die je hier ziet, behoren straks tot het verleden. De werken zijn nostalgisch, maar ook bedoeld om aan te geven dat wat wij nu normaal vinden, dat helemaal niet per se is.”
Videos by VICE
Gas is alledaags, maar als je het ruikt koppel je het automatisch met gevaar. Dat is wat Reijn fascineerde. “Het bijzondere aan het gas is dat het gevoel van ongemak bijna onderbewust is.” Het is waar: de geur ligt als het ware op de loer. Er is iets aan de hand. “Straks behoort dat allemaal tot onze culturele geschiedenis.”
Een wat oudere man loopt de expositieruimte in. “Het ruikt hier naar gas,” zegt hij tegen niemand in het bijzonder. “Ruiken jullie dat ook?” Hij kijkt naar Reijn. Die knikt en loopt op de man af. “Dat klopt,” zegt hij. “Er is niks aan de hand.” De man haalt zijn schouders op. Ik neem een flesje parfum mee naar huis. Mijn hele tas ruikt naar aardgas. Het flesje zet ik in het raamkozijn. Wie weet ga ik de geur inderdaad op een dag nog missen.
