Is voor het zingen de kerk uit net zo effectief als een condoom?

Photo by Carolyn Lagattuta via Stocksy

Eliza en haar partner deden het een jaar zonder ongelukje. Catherina en haar partner drie jaar. Christina rekent uit dat ze het deed in een periode van 12 jaar, waarin ze drie langdurige monogame relaties had met mannen. Deze vrouwen, en ik, maken allemaal deel uit van wat Ann Friedman omschrijft als ” the pullout generation,” heterovrouwen die coïtus interruptus zien als een betrouwbare manier om zichzelf te beschermen tegen zwangerschap.

Het is moeilijk om een andere vorm van anticonceptie te vinden die zo verguist wordt als coïtus interruptus, beter bekend als “voor het zingen de kerk uit gaan.” De tactiek wordt vaak spottend afgedaan als “beter dan niets,” en beschouwd als onverantwoordelijk en ondoordacht. Toen een recent rapport van het Amerikaanse centrum voor ziektepreventie CDC uitwees dat coïtus interruptus op de tweede plek staat van meest gebruikte vorm van anticonceptie onder tieners, werd de optie geïllustreerd aan de hand van een plaatje van een hand met gekruiste vingers, waarmee het idee word bevestigd dat het een anticonceptiemiddel is dat meer bestaat bij de gratie van hoop en gebed dan dat het biologisch onderbouwd is.Tieners verschillen wat dit betreft trouwens niet zoveel van volwassenen; ongeveer 60 procent van de volwassen vrouwen in de VS heeft aangegeven dat zij coïtus interruptus als laatste optie zien. De echte cijfers liggen waarschijnlijk hoger, aangezien veel mensen de toepassing niet als een “echte” vorm van anticonceptie zien.

“Wanneer coïtus interruptus perfect wordt uitgevoerd is het net zo efficiënt om zwangerschap mee te voorkomen als een condoom”

Berichten over het CDC-rapport in de media, dat het groeiende gebruik van anticonceptie onder jongeren prees, wezen met een vermanende vinger naar coïtus interruptus, door te melden dat het “een van de minst effectieve manier is om zwangerschap te voorkomen.” De media berichtten niet dat het onderzoek coïtus interruptus in hetzelfde rijtje schaart als het condoom, de populairste vorm van anticonceptie onder medische professionals.

“Coïtus interruptus is bijna even effectief om een zwangerschap te voorkomen als condooms” zo begint een studie uit 2014 die gepubliceerd werd door Contraception, een internationaal onderzoek naar reproductie. Wanneer het perfect wordt uitgevoerd – met andere woorden, wanneer de man terugtrekt voor de ejaculatie tijdens elke vaginale daad – dan wordt 4 procent van de vrouwen binnen een jaar zwanger. Bij perfect condoomgebruik is dat 2 procent. Dit is een klein verschil, maar toch heeft coïtus interruptus een slechte reputatie terwijl condooms gezien worden als de gouden standaard van seksuele verantwoordelijkheid. Veel van de medische professionals die ik sprak hadden sympathie voor coïtus interruptus, maar durven dat niet publiekelijk toe te geven.

“Er is zeker een stigma onder veel voorlichters en medici,” zegt Aida Manduley, seksueel pedagoog en bestuurslid van de Women of Color Sexual Health Network. Dit heeft veel te maken met de volhardende aanname dat de methode niet effectief is. Volkswijsheden zijn ongelofelijk moeilijk te ontkrachten, en niemand wil verantwoordelijk worden gehouden voor een ongewilde zwangerschap. Zelfs wanneer statistieken duidelijk uitwijzen dat coïtus interruptus even effectief is als andere anticonceptiemiddelen, zoals in een recent stuk in de Marie Claire wordt aangetoond, wordt de methode nog steeds omschreven als – je kan het al raden – “superriskant” en “niet een ‘methode’ maar als ‘beter dat niets.”’

Manduley wijdt de weerstand onder medische professionals tegen coïtus interruptus ook aan de angst voor geslachtsziekten en HIV die “veel enger en permanenter zijn dan een zwangerschap.” Rachel Jones, onderzoekswetenschapper aan het Guttmacher Institute en medewerker aan twee belangrijke studies over coïtus interruptus, geeft toe dat er een opvatting heerst dat “jonge mensen in het bijzonder iedere keer dat zij seks hebben een condoom zouden moeten gebruiken, en dat elk positief ding dat over coïtus interruptus gezegd wordt dat ontmoedigt.”

Belangen van bedrijven spelen ook mee. Fabrikanten van condooms, hormoonpillen en implantaten dragen vaak bij aan onderzoeken die de effectiviteit van hun producten aantonen. Niemand heeft baat bij coïtus interruptus, dus het is moeilijker om bedrijven te vinden die willen bijdragen aan een onderzoek erover. Belangrijker misschien is het feit dat niemand ervan profiteert om coïtus interruptus te verdedigen, of de onderzoeken die er over bestaan te promoten. Zij die het wel doen riskeren zelfs gecensureerd te worden.

Dan is er nog het eeuwige wantrouwen in de sperma-producerende partner, het directe gevolg van het sociale milieu waarin mannen worden neerzet als op lust georiënteerde maniakken die zichzelf niet in kunnen houden als ze klaarkomen. Wantrouwen en onbetrouwbaarheid worden vaak aangehaald als de grootste problemen rond coïtus interruptus: het geeft de man veel te veel verantwoordelijkheid; hij is niet in staat om het vroeg genoeg te doen, of niet in staat om aan te voelen wanneer hij terug moet trekken; hij probeert het niet eens omdat het minder lekker voelt.

“Niemand heeft baat bij coïtus interruptus, dus het is moeilijker om bedrijven te vinden die willen bijdragen aan onderzoek.”

Het is gezond om sceptisch te zijn tijdens onenightstands, of tijdens relaties in een pril stadium. Maar bij een relatie tussen twee mensen die elkaar compleet vertrouwen, zou het geen probleem moeten zijn. Dit zijn dan ook de mensen die coïtus interruptus gebruiken als voorbehoedsmiddel. Manduly is het er wel mee eens dat coïtus interruptus “niet de beste aanrader is voor mensen die aan het begin staan van hun seksleven,” maar dat betekend niet dat het niet waardevol kan zijn voor anderen. Of zoals Rachel Jones het schreef in een scherp artikel over het anti-coïtus-interruptus-sentiment, “sommigen zullen zich er niet comfortabel bij voelen erop te vertrouwen dat hun partner voor de ejaculatie terugtrekt, en sommige mannen zijn niet in staat om dat te doen, maar dat betekent niet dat we een verkeerd beeld moeten schetsen van de effectiviteit van de methode.

Sommige van deze stigma’s zijn gebaseerd op vrouw-tot-vrouw seksisme, waarschijnlijk het gevolg van het idee dat ongewenste zwangerschap duidt op het falen van het moraal en de waakzaamheid van de zwangere partij. Maar het idee van de onverantwoordelijke urban bimbo die te dronken is en te weinig zelfrespect heeft om zich druk te maken over “echte” anticonceptie is niet alleen vrouwonvriendelijk, het is ook helemaal fout. Een recent onderzoek waaraan Jones bijdroeg concludeerde dat veel vrouwen coïtus interruptus gebruiken in combinatie met andere bescherming, zoals anticonceptie en condooms. “Vrouwen die coïtus interruptus gebruiken worden vaak gezien als lui,” vertelde een andere onderzoeker aan RH Reality Check, “Maar in dit voorbeeld blijken zij juist extra gemotiveerd om zwangerschap te voorkomen.”

“Mensen die coïtus interruptus toepassen worden vaak gezien als lui.”

Sociale wetten zijn, zoals gebruikelijk, niet in staat om de manier waarop mensen seks hebben te controleren. De meerderheid van de heteroseksuele volwassen heeft ten minste coïtus interruptus geprobeerd, of er meerdere keren op vertrouwd. Het is makkelijk te zien waarom: het is altijd beschikbaar, het kost niets, verergert geen allergieën, werpt weinig barrières op voor plezier en het heeft geen negatieve bijwerkingen. De nadelige bijwerkingen van de op vrouwen gerichte anticonceptie, hebben invloed op het gebruik ervan. Dit laatste punt is een groot voordeel. Het is onze culturele neiging de talrijke negatieve effecten van hormonale anticonceptie, waaronder ernstige stemmingswisselingen, verminderde sekslust en verdrievoudigde kans op bloedproppen, te negeren. Deze houding blijft bestaan ondanks de recente media-aandacht voor rechtszaken tegen de anticonceptiepil Yaz en de hormonale pleister Ortho Evra. Deze potentieel serieuze bijwerkingen zien als ongewenst maar onvermijdelijk wijst op een diepgeworteld geloof dat de mentale, emotionele en fysieke gezondheid van de vrouw noodzakelijk in gevaar wordt gebracht in een streven om niet zwanger te worden. Een nare gedachte, die ver van de feiten af staat.

Er bestaat geen enkele vorm van anticonceptie die penis-in-vagina-seks compleet risicoloos maakt. Of zoals Jones het zegt: medische zorgverleners “hebben geen probleem om condooms te promoten, alhoewel ze niet volledig te vertrouwen zijn.” Stacey, die in de dertien jaar dat zij coïtus interruptus toepast in haar langetermijnrelatie, is één keer zwanger geworden toen een condoom scheurde, en één keer terwijl zij aan de pil zat. Twee andere vrouwen die ik sprak zijn ook zwanger geraakt tijdens het gebruik van de pil, waardoor het een vorm van anticonceptie werd waar ze, begrijpelijkerwijs, tegenwoordig geen gebruik meer van maken. Twee anderen gaven aan dat misvormingen in hun baarmoeder er voor zorgden dat zij geen spiraaltje konden nemen.

In de woorden van het eerder genoemde primitieve onderzoek uit 2009 over coïtus interruptus: “als meer mensen zouden realiseren dat het correcte en consequente gebruik van coïtus interruptus het risico op zwangerschap substantieel af laat nemen, zouden meer mensen er effectief gebruik van maken. De reflexmatige afkeuring van coïtus interruptus als nuttige anticonceptie is nutteloos en misschien wel ronduit gevaarlijk; het gebruik ervan verdwijnt niet, maar de huidige retoriek eromheen maakt het een obscuur idee dat het een effectieve mogelijkheid is. “We kunnen er niet van uitgaan dat de keuze voor een bepaalde vorm van anticonceptie opgedrongen kan worden, of dat we iets kunnen opdringen,” zegt Manduley. In plaats van het achterhouden van informatie of het ontkennen van bepaalde studies “moeten professionals mensen de beschikbare keuzes voorleggen, en hen helpen om de juiste optie te vinden.”

Coïtus interruptus beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen. Meer informatie over voorbehoedsmiddelen en soa’s vind je onder andere op sense.info.