Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE België.
In 2018 won Janice Cayman (30) de Belgische Gouden Schoen, maar aan die prijs ging een lange weg vooraf. Ze verhuisde als student vanuit Brasschaat naar de Verenigde Staten, waar vrouwenvoetbal een stuk populairder en professioneler is dan in België. Toen ze vervolgens terugkwam in Europa, moest ze mobiele telefoons verkopen in de Carrefour om rond te komen.
Videos by VICE
Vandaag is ze buitenspeler van de Franse topclub Montpellier en een van de beste spelers in het nationale elftal van België. Dit is haar verhaal.
“Het idee dat ik van voetbal mijn beroep kon maken, ontstond pas op mijn twintigste. Ik won met Tienen verschillende prijzen, maar besefte dat ik een stapje hogerop moest. Net in die periode kreeg ik een belletje uit Amerika, met de vraag of ik op de Florida State University wilde komen studeren en in hun team wilde spelen. Toen ik daar zag hoe professioneel vrouwenvoetbal kon zijn, wist ik het meteen: dit was waar ik naar op zoek was. Amerikanen zijn winnaars, dat zit in hun DNA. En heel veel vrouwen daar spelen voetbal, het is er bijna de norm geworden. Een meisje dat voetbalt, dat hoort zo.
De Florida State University heeft heel veel geld om aan sport te besteden, vooral dankzij hun American football-ploeg. Bij hun eerste wedstrijd van het seizoen zaten er tachtigduizend toeschouwers in het stadion. Het volkslied was nog maar net gezongen of er vlogen drie straaljagers over ons hoofd die de Amerikaanse kleuren in de lucht tekenden. Ik keek een Franse ploeggenoot aan en we geloofden allebei niet wat we zagen.
Maar ook wij kwamen niets tekort. ‘s Ochtends zaten we in de klas, in de namiddag trainden we in de zon en altijd was de medische staf aanwezig. Er stonden zelfs studenten fysiotherapie naast het veld, met als enige taak ons flessen water aan te geven. Dat kun je je hier moeilijk voorstellen.”
“De campus leek recht uit een film te komen. Er liepen studentenverenigingen rond, mensen speelden beerpong en overal zag je Griekse letters hangen. Mijn kamergenote was een volleybalster die vaak om drie uur ’s nachts nog boodschappen ging doen, omdat alles er 24/7 open is. Tijdens mijn eerste maand was er een Halloweenfeestje. Opeens hoorden we luid gebonk op de deur. Boem, boem, boem. Politie. Nog voordat de deur openging, was zo goed als iedereen het huis uit. Veel mensen van het team waren eigenlijk te jong om te mogen drinken, ik was gelukkig net 21. We bleven uiteindelijk maar met vier of vijf achter. Aha, dacht ik, dit is dus Amerika.
Ik heb tweeënhalf jaar een luxe leventje geleid, want met mijn sportbeurs kon ik mijn huur en eten betalen. Dat veranderde toen ik daarna in Frankrijk bij Juvisy ging spelen. Voor de eerste keer was ik semiprof, wat aan de ene kant een bevestiging was voor mij dat er echt een carrière in dat voetbal zat. Maar tegelijk was de harde realiteit dat ik niet kon leven van enkel voetballen. Ik heb eerst mijn laatste vakken uit Leuven afgemaakt en ben dan onder andere in een Carrefour gaan werken. Als winkelbediende, op de multimedia-afdeling. Het was even slikken, maar zo gaat het in onze sport.”
“Ik denk niet dat we vrouwenvoetbal in Europa onderschatten, eerder dat we mannenvoetbal misschien overschatten. Gelukkig beginnen mensen meer en meer te beseffen dat we evenveel of zelfs meer opofferen dan mannelijke voetballers. Ik denk niet dat Kevin de Bruyne ooit in een supermarkt heeft gewerkt. Het doet me goed dat mensen dat doorhebben, want ze weten niet altijd dat we vaak heel ver weg van onze familie zijn, in ons eentje, terwijl de mannen hun familie juist vaak mee kunnen nemen. Ik heb op de topsportschool nog stages gedaan met Dries Mertens en Steven Defour, maar dat is nu eenmaal de gang van zaken.
Vier jaar heb ik bij Juvisy gespeeld, maar op het einde voelde ik dat het tijd was om iets anders te proberen. Mijn oude manager van de Pali Blues, het Amerikaanse team uit Los Angeles waarmee ik een zomercompetitie had gespeeld, werkte ondertussen voor New York Flash, en hij had gehoord dat ik misschien wel wilde transferen. Ook al was het maar voor de tweede helft van het seizoen, zo’n vier à vijf maanden, ik ben gewoon gegaan. Ik wou heel graag eens van de Amerikaanse profcompetitie proeven en weer meemaken hoe hard de sport daar leeft. En ik zeg het je: spelen voor die Amerikaanse fans was heerlijk.”
“Er konden dertienduizend mensen in ons stadion, en die creëerden een ongelooflijke sfeer. In Amerika is vrouwenvoetbal groter dan mannenvoetbal. Het is een deel van hun cultuur geworden. Iedereen kent de grote sterren van de sport, ook uit het verleden. En de realiteit is dat prestaties populariteit meebrengen, zeker in de States. De vrouwen presteren, dus zij zijn bekend. Het is daar ook geen probleem dat de grote sterren, die verafgood worden, openlijk lesbisch zijn. Neem nu Abby Wambach. De mensen kijken naar haar als iemand die is wie ze wil zijn, en dat heeft haar alleen maar meer fans opgeleverd.
Met New York Flash begonnen we het seizoen als underdog, maar wonnen we aan het einde de titel. De andere ploegen hadden de grote namen, maar wij deden het met talenten en een hele goede trainer. De finale was onvergetelijk. We versloegen Washington na penalty’s. Het gevoel dat je dan krijgt is echt machtig. Ik zat die wedstrijd op de bank en heb na het laatste fluitsignaal van pure adrenaline een geblesseerde speelster op mijn rug genomen, ben het veld opgelopen en zo gaan feesten. Het was een heel speciaal moment, een van de mooiste van mijn carrière. Ik had na het seizoen nog een optie voor een jaar in New York en had graag willen blijven, maar om het EK met de Red Flames zo goed mogelijk voor te bereiden, moest ik terug komen. Bij Montpellier kon ik ook de kwalificaties voor het WK meespelen.”
“We hebben ons uiteindelijk net niet kunnen kwalificeren voor het WK, wat heel spijtig is. Het gevoel na de beslissende wedstrijd tegen Zwitserland was iets dat ik nog nooit heb meegemaakt: fuck, zo dichtbij, maar toch net niet. Echt heel zuur. Toch heb ik geen spijt van mijn keuze om terug te komen. Het is wel jammer dat ik ondertussen thuis veel heb gemist, maar dat hoort erbij. Ik hoop dat ik na mijn carrière die familiemomenten nog zal kunnen inhalen. Maar als ik zie hoe ik gegroeid ben als persoon en voetbalster, heb ik absoluut geen spijt van hoe ik het heb aangepakt. Ik ben nu prof bij de derde grootste club van Frankrijk. Mocht ik opnieuw kunnen beginnen, dan zou ik het op dezelfde manier doen.
Vorig jaar mocht ik de tweede Gouden Schoen voor vrouwen ontvangen, dat was echt heel speciaal. Ik voelde me vereerd en had vroeger nooit gedacht dat ik op een dag die prijs kon winnen. Het vrouwenvoetbal verdiende die beloning al jaren en het is belangrijk dat we die gekregen hebben. Nu kunnen kleine meisjes ook zeggen: ‘Goh, op een dag wil ik de Gouden Schoen winnen.’”
Dit is een verhaal uit de serie VICE Sports Avonturiers, waarin sporters vertellen over hun ervaringen in het buitenland. Zie hier alle verhalen uit deze serie.
