Een ontmoeting met mijn overleden grootvader, door de duivensport

Eva Van Langenhoven (38) verloor haar opa (pépé) toen ze 11 was. Hij werd begraven samen met zijn vrouw. Ze wist echter niet dat er een einddatum staat op zo’n begraafplaats. Toen haar ouders een brief van het kerkhof ontvingen om het graf te verlengen of ermee te stoppen, kozen die voor de tweede optie. Daar had Eva het wat moeilijker mee. 

“Ik ben opgegroeid in een klein dorp en moest mij nooit echt afvragen over mensen: ‘Wie is dat eigenlijk?’ en nu had ik dat gevoel wel met mijn grootvader,” vertelt ze. Maar toen ze om antwoorden zocht bij haar moeder, kreeg ze vaak het antwoord “goh, ja, dat was een duivenmelker, een stille mens.” En dat is alles.

Bij gebrek aan duidelijke, diepgaande antwoorden, ging Eva zelf op zoek naar wie haar grootvader echt was. Het idee was om dichter bij haar grootvader te komen door zijn passie zelf te gaan ontdekken: de duivensport. Ze ging dus op zoek naar mensen die zelf duivenmelkers waren. Na een Facebookpost bleek dat heel wat mensen nog in contact staan met duivenmelkers (duivensport is al sinds ongeveer 1800 aan de gang in België nvdr.): “Ik had daar een paar likes op verwacht,” vertelt Eva, “maar ik werd door berichten overspoeld.” 

Met camera op zak ging ze op bezoek bij haar eerste duivenmelker, Hubert. “Daar zat ik dan, aan een lange tafel, waar we anderhalf uur lang over duiven hebben gesproken.” Ze mocht mee in het duivenkot. “Bij Hubert hoorde ik dat zelfs zijn vrouw niet in het duivenkot mocht.” Dus zo leer je ook hoe afgesloten die sport is voor iemands vrouw en kinderen. 

“Er komen ook zoveel regels bij kijken,” vertelt Eva. “De duiven moeten elke dag eten krijgen, het kot moet ook dagelijks worden schoongemaakt, en dan zijn er ook de wedstrijden die maandenlange voorbereiding vergen. Een van de speltechnieken, heb ik geleerd, is weduwschap. Daarbij worden duiven in koppeltjes gemaakt, en net voor ze kunnen paren, worden de mannetjes verscheept.” Precies een tragisch liefdesverhaal dat ervoor zorgt dat de mannetjesduiven of doffers, zo snel mogelijk hun weg terug naar huis vinden. “Ik mocht op een dag eens meekijken naar de duiven die vallen,” vertelt Eva (dat is wanneer de duiven arriveren na hun vlucht terug naar hun plaats van herkomst, nvdr.). “Ik moest mij helemaal in de struiken wegsteken om ze niet van slag te brengen.” 

Door steeds meer tijd door te brengen met deze mensen en hun passie, begon ze ook een nieuwe connectie te leggen met haar grootvader. “Die Hubert deed mij echt denken aan mijn pépé, onze familie was, net als sommige mensen die in de buurt van een duivenmelker wonen, ook niet zo’n fan van die duiven. Dat is eigenlijk een fulltime hobby, maar die mensen halen daar echt ook hun rust uit.” Haar grootvader bracht veel van zijn tijd door met de duiven, tijd die hij misschien wel met haar had kunnen spenderen. “Toen wij de zondagen naar onze grootouders gingen, wilde ik daar vaak snel terug weg. Als kind ken je die mensen ook niet echt, ik verveelde me er vooral. Er werd gesproken en geroddeld tussen de volwassenen, maar als kind zit je er gewoon bij. Als volwassene kijk je daar zo anders naar.” 

Ze had het idee - door andere duivenmelkers te observeren - dat haar grootvader een trouwe, rustige persoon was, die met veel liefde zorgde voor zijn dieren. Door deze foto's te maken, heeft ze in zekere zin de momenten gereconstrueerd die haar grootvader beleefde, toen hij alleen was met zichzelf en zijn duiven. De verhalen die ze niet te horen kreeg, de passie die niet werd doorgegeven, zocht Eva op door de ogen van andere liefhebbers. “Ik kan nu fier op hem zijn, en ik hoop dat hij ergens ook weet dat ik dit heb gedaan.” Hoewel het graf van haar grootouders wordt opgeborgen, heeft ze dus wel een nieuwe band kunnen scheppen met haar grootvader. “Ik denk dat pépé Rie een beetje een eenzaat was, want hij verkoos vaak het gezelschap van zijn duiven boven familiefeesten en bijeenkomsten. Ik herken me daar soms wel in.”

Maar het opzoekwerk van Eva naar haar familie stopt niet bij haar grootvader. “Ik ben eigenlijk een beetje op zoek naar mijn roots,” vertelt ze. En dat doet ze ook door middel van fotografie. “Ik ben bezig met een project over meerdere familieleden, en hoop het in een boek te steken.” De overleden familieleden krijgen foto’s in zwart-wit, en de levende in kleur. Zo volgen er nog foto’s over het leven van haar nonkel als vrachtwagenchauffeur en de band tussen haar grootmoeder en de kerk. “Vaak is die oudere generatie niet zo spraakzaam over hun emoties en elkaar, dus dit is hoe ik  uitzoek wie die mensen waren om zo een vollediger beeld voor mezelf te krijgen. Zodat ik ze beter leer kennen, begrijpen en waarderen.”  

Volg Eva op Instagram.  

Ontdek hier andere Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons een mailtje op beinfo@vice.com

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.