Moet ik me schuldig voelen als ik geen voornaamwoord in mijn bio wil zetten?

In Vraag het VICE beantwoorden we, met de hulp van psychologen, experts en ervaringsdeskundigen, jullie levensvragen. Of die nu gaan over onbeantwoorde liefdes, irritante huisgenoten of het gevoel van verlammende onzekerheid dat je overvalt na een avondje zuipen. Wil je ook dat we je vraag beantwoorden? Stuur een e-mail naar djanlissa.pringels@vice.com. 

Hoi VICE,

Overal op social media, van LinkedIn tot Instagram, zie ik dat mensen hun voornaamwoord in hun bio zetten. Zelf heb ik heb dat nog niet gedaan. Daar heb ik meerdere redenen voor: ten eerste weet ik eigenlijk niet hoe ik aangesproken wil worden. Ik heb geen idee of ik me het best voel bij ‘mannelijk’, ‘vrouwelijk’ of non-binair. Hoe ik aan die zoektocht zou moeten beginnen weet ik niet zo goed, en ik merk dat ik er eerlijk gezegd ook niet zoveel zin in heb.

Daarbij voel ik ook niet de behoefte om deze zoektocht – en het resultaat daarvan – aan de grote klok te hangen. Zoals het nu is, zonder voornaamwoorden, is voor mij dus voorlopig prima. Maar toch voel ik me er schuldig over, of niet ‘woke’ genoeg. Ik zie dat veel mensen het wel doen, en ik heb erg veel posts gelezen waarin wordt uitgelegd waarom het belangrijk is om je voornaamwoorden duidelijk te maken, ook als je een cis vrouw bent. Wat vinden jullie hiervan?

Liefs,

M.

Lieve M.,

Om te beginnen: je kan verschillende redenen hebben om je voornaamwoorden in je bio te zetten. Je doet het bijvoorbeeld omdat je simpelweg wil dat mensen die je pagina bezoeken je met het juiste voornaamwoord aanspreken. Of je doet het omdat je een bondgenoot wil zijn voor trans personen, non-binaire mensen of andere mensen die via social media hun genderfluïditeit uiten. Door zelf – ook al ben je cis – hij/hem en zij/haar in je bio toe te voegen, normaliseer je het concept van je voornaamwoorden doorgeven. Ook toon je hiermee dat je niet zomaar van iemands gender kan uitgaan, aan de hand van enkele plaatjes op het internet. Allemaal kraakheldere argumenten, maar dat betekent niet dat iedereen zich automatisch comfortabel hierbij voelt. En zoals je zelf aangeeft, kan het ook zijn dat je je voornaamwoorden gewoon nog niet weet. 

Volgens Bappie Kortram, trans man en onderdeel van Kutmannen, een online educatief platform dat informatie geeft over allerlei trans-gerelateerde zaken, is het niet noodzakelijk dat iedereen nu meteen z’n instabio update. “Het is sowieso fijn voor mensen die graag op de correcte manier wil aangesproken worden, maar als je je voornaamwoorden nog niet weet, hoef je die zeker niet in je bio te zetten,” vertelt hij aan VICE per telefoon. Bappie zegt dat het internet de plek bij uitstek is waar je je veilig moet voelen, of je nu nog zoekende bent of niet. “Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat er verschillende voornaamwoorden zijn waarbij je je comfortabel voelt, en dan is het ook niet vervelend als je op verschillende manieren wordt aangesproken. Maar het blijft belangrijk dat je op je eigen tempo kan besluiten wat voor jou het juiste voornaamwoord is.”

Volgens Bappie zijn er ook redenen waarom je ook als non-binair, trans persoon of genderfluïde persoon niet altijd je pronouns in je bio wil zetten. Zo kan het zijn dat je als trans persoon geen zin hebt in mogelijke transhaat die er dan op je afkomt. En soms heb je er simpelweg geen behoefte aan om je persoonlijke situatie, zoals je zelf ook zegt, aan de grote klok te hangen.

“Ik vind ook niet dat je als cisgender persoon per se je voornaamwoorden in de bio moet zetten, zeker niet als je je er niet comfortabel bij voelt,” zegt Bappie. “Je hebt de uitspraak go by the woke, die by the woke, wat betekent dat je dogmatisch allerlei dingen doet omdat je dan het woke-stempel krijgt, maar eigenlijk weinig affiniteit hebt met het onderwerp.” Hoewel hij het dus zeker fijn vindt dat mensen een bondgenoot willen zijn, vindt hij het ook belangrijk dat het niet puur performatief wordt. “Je moet er gewoon wel echt zelf achter staan.”

Maar, los van je bio, hoe kan je erachter komen op welke manier je het liefst aangesproken wordt? Een tip van Bappie: ga eens naar Starbucks en bestel daar je drankje onder een andere naam, die ‘mannelijker’, ‘vrouwelijker’ of ‘neutraler’ is dan je eigen naam. Soms moet je, zo zegt hij, van iemand die je niet kent horen hoe die je aanspreekt. Een andere tip: gebruik op verschillende accounts verschillende voornaamwoorden. Hij/hem op Twitter, zij/haar op LinkedIn en ‘hen’ op Instagram. Gebruik het internet in je voordeel: dit is de perfecte plek om te experimenteren met je identiteit. 

“Als je de ene week hij/hem in je bio hebt, en je twee weken later toch beter voelt bij die/hen, dan kan dat ook gewoon. Genderexpressie is fluïde. Je hebt ook he/him-lesbians: dat zijn lesbiennes die ‘volledig vrouw’ zijn, maar zich fijn voelen bij masculiene voornaamwoorden,” vult Bappie aan. “Laat je in je zoektocht dus zeker niet tegenhouden door wat je denkt dat hoort. En als je eenmaal iets ontdekt hebt waar jij je fijn bij voelt – en waar je ook openlijk voor wil uitkomen– en je zoekt verbinding met lotgenoten op Instagram, dan kunnen die voornaamwoorden in je bio daarbij goed van pas komen.”

Eigenlijk is er maar één simpele, universele regel als het om voornaamwoorden gaat. Als iemand duidelijk maakt wat de voornaamwoorden van diegene zijn en je weigert die te gebruiken, dan ben je een lul. Wees geen lul.