Prensado: de Braziliaanse wiet die je moet schoonmaken voor gebruik

Voor ik ontdekte hoe Braziliaanse marihuana geproduceerd wordt, had ik nooit stilgestaan bij het belang om die schoon te maken. Ik had me er eigenlijk nog nooit vragen bij gesteld. Wiet reinigen is hier in Brazilië namelijk heel normaal. Maar tijdens dit interview realiseerde ik me voor het eerst dat dit voor m’n Europese vrienden wel eens best raar kon zijn.

In Brazilië wordt de meeste marihuana prensado genoemd, het ziet er compleet anders uit dan Europese wiet. De term prensado betekent "samengeperst" in het Portugees en de beschrijft hoe de wietsoort eruit ziet - wat trouwens vrij ongebruikelijk is. Voor zover ik weet, wordt het voornamelijk in Paraguay gekweekt en vervolgens verwerkt tot een bruingroene baksteen die verkocht wordt in de Braziliaanse favela's.

De groenbruine baksteen is het resultaat van een proces dat van start gaat op Paraguayaanse boerderijen. Tijdens de oogsttijd worden de marihuana-knoppen lukraak geplukt en samengeperst in een persmachine. Het doel daarvan is ervoor zorgen dat het spul zo weinig mogelijk plaats inneemt in transportmiddelen, om zo de handel naar Zuid-Amerika te vergemakkelijken. 

In de persmachine zit vanalles: takken, aarde, zelfs rondslingerende insecten. De machine levert een blok vuile marihuana af van 5 kilo, die lange tijd onder de - vaak natte - grond van kwekerijen bewaard kan worden. Vervolgens worden de blokken vervoerd naar grote steden in Brazilië, zoals Belo Horizonte, de stad waar ik me bevind terwijl ik dit artikel schrijf.

De natuurlijke marihuanabloem, met haar unieke en wereldberoemde eigenschappen, is nog altijd moeilijk te verkrijgen in Brazilië. Omdat er een schaarste is op de - door prensando gedomineerde - markt -, wordt marihuana bijna uitsluitend geconsumeerd door de bevolkingsklasse die een minderheid van het land vertegenwoordigt: de rijken. Het prijsverschil is gigantisch. Terwijl een gram marihuana, die je in Europa gemakkelijk kunt vinden, ongeveer 70 reais (zo’n 10 euro) kost, kost een gram prensado je amper 20 reaiscent (zo’n 3 eurocent). 

Ondanks het gebrek aan kennis over de herkomst en samenstelling van dit samengeperste kruid, consumeren veel mensen regelmatig prensado zonder zich daar al te veel vragen bij te stellen. “Ik rook prensado omdat ik vaak geen geld heb om toppen te roken," zegt Luiz (24), een regelmatige roker. “En als ik mijn eigen marihuana plant, kan ik gearresteerd worden voor drugshandel”.

Om de geperste wiet in handen van wietrokers zoals Luiz te krijgen, moet die eerst langs verschillende distributiekanalen passeren. Je kan de weed kopen in favela's, waar de meeste smokkelnetwerken zich bevinden. Maar het kan ook via bepaalde contactpersonen die de marihuana op hun beurt ontvangen van een leverancier, soms rechtstreeks uit het buitenland. 

Clara (25) is een oude vriendin die vaak prensado rookt. Ze heeft een een verkoper gevonden van wie ze een bepaalde kwaliteitsgarantie krijgt. “Je vindt heel vaak prensado van slechte kwaliteit," zegt ze. “Bijna altijd, eigenlijk. Naar mijn mening is het gemakkelijker om op regelmatige basis marihuana te kopen bij een vaste contactpersoon. Ik heb slechte ervaringen gehad met geperste kruiden die naar ammoniak roken of een vreemde kleur hadden. Ik heb ook eens meegemaakt dat de marihuana niet het verwachte effect veroorzaakte, ik kreeg alleen maar een vreemd, vermoeid gevoel."

Naast elementen die zich tijdens het productie- en "compressie"-proces met het kruid kunnen vermengen, bestaat ook het risico dat de plant gaat ontbinden door het vocht waaraan het wordt blootgesteld. De ammoniakgeur die Clara beschrijft, ontstaat tijdens dit ontbindingsproces en wordt door rokers gebruikt om de kwaliteit van het product te definiëren: marihuana die naar ammoniak ruikt, is slechte marihuana.

Dit brengt ons opnieuw bij het begin van dit verhaal: maak uw prensado schoon. Om geperste marihuana te kunnen consumeren en om hun geweten (en waarschijnlijk ook lichaam) te sussen, hebben wietgebruikers manieren bedacht om het goedje "schoner" te maken. Deze technieken zijn zo wijdverspreid, dat je er heel wat tutorials over vindt op YouTube - zoals die van Olhar Verde, bijvoorbeeld, met meer dan 150.000 views. Patrícia da Rosa is de eigenaar van een YouTube-kanaal dat voorstander is van de legalisering van cannabis. Ze runt ook een kliniek die gespecialiseerd is in het ondersteunen van patiënten die cannabisolie gebruiken voor medische doeleinden.

Patrícia vertelt aan de telefoon dat ze een tutorial heeft gemaakt over hoe je prensado kunt schoonmaken om zo de schade die deze wietsoort veroorzaakt te verminderen. De chemie van de cannabis verandert gaandeweg de weg die prensado aflegt, daardoor consumeren we een product dat op z’n minst gezegd van twijfelachtige kwaliteit is. “Prensado kuisen is verre van ideaal," legt ze uit. “Idealiter kweek je je eigen cannabis of koop je kwaliteitsvolle cannabis bij een apotheek. Maar je kan het product dus ook wassen om potentiële risico's te verminderen."

Zoals veel tieners in Brazilië, maakte ik op 16-jarige leeftijd voor het eerst 25 gram prensado schoon. Een oudere vriend en ik kochten prensado in een van de favela's van mijn geboortestad en namen het mee naar huis om het daar aan het schoonmaakproces, dat nogal lang bleek te duren, te onderwerpen. Daarna verloor ik mijn interesse in het schoonmaken van wiet en heb ik het nooit meer opnieuw gedaan.

Om er zeker van te zijn dat ik de techniek goed had onthouden, heb ik Clara en Luiz uitgenodigd om samen 12,5 gram prensado schoon te maken. 

De eerste stap is een pot water verwarmen tot een temperatuur van 70 of 80 graden. Zorg ervoor dat het water niet kookt, want dan kunnen de eigenschappen van de plant veranderen en kan je marihuana bederven.

Wanneer het water de gewenste temperatuur bereikt heeft, zet je het vuur uit en gooi je de blok prensado in de pot. De toppen komen nu los van de steeltjes en het water zal zwart worden. 

Dit proces duurt ongeveer 5 minuten. Het water wordt bruin en de bloemen komen volledig van elkaar los.

De volgende stap is het water afgieten. Met behulp van een zeef kan je al het vuile water eruit filteren en duidelijk zien hoe de prensado verandert. De bloemetjes worden nu helemaal zichtbaar!

Samen met Luiz en Clara beginnen we aan het droogproces. We maken een bord klaar met absorberend keukenpapier en leggen de marihuana - nu uiteengehaald - erop. Daarna bedekken we de planten met nog een tweede laag keukenpapier en drukken we zachtjes om het overtollige water te verwijderen. Dit proces wordt verschillende keren herhaald en het papier wordt ook telkens verschoond, om zoveel mogelijk water te absorberen.

Tenslotte leggen we het kruid op een droge plaats, nu moet het zo’n twee dagen drogen.

Na het drogen, lijkt het alsof je een nieuwe plant hebt om te roken. Terwijl Luiz de verschillende soorten Braziliaanse wiet vergelijkt, vergelijkt hij de schoongemaakte prensado met een andere soort marihuana die cabrobró wordt genoemd. Volgens hem is cabrobró een niet-samengeperste plant van inferieure kwaliteit, die zo’n 15-20 reais (3 euro) per gram kost. Dit gezegd zijnde: zelfs met een goedkopere optie, blijft prensado de Braziliaanse markt domineren en is het het makkelijkst te vinden.

Twee dagen later is het tijd om de schoongemaakte prensado te roken.  Luiz steekt een joint op met alleen marihuana, zonder tabak. Nog een verschil tussen Europese en Braziliaanse wietconsumptiegewoonten: ik ken bijna niemand in Europa die joints rookt zonder tabak. "Ik hou ervan om alleen marihuana of alleen tabak te rollen, zonder ze te mengen”, zegt Clara. “Prensado is al gemengd met andere dingen, dus naar mijn mening heeft het geen zin om het opnieuw met tabak te mengen. Maar als ik echte marihuana van goede kwaliteit heb, rook ik die ook liever puur. Zo kan ik genieten van de smaak en de geur van de plant zoals die is. Maar het is relatief moeilijk te verkrijgen, je moet er dus van genieten als het kan."

Luiz vertelt nog over een andere gebruikelijke manier om marihuana en tabak te roken in de regio rond Rio de Janeiro: balão. Daarbij rol je marihuana bovenop een witte sigaret. Je rookt beide tegelijkertijd waardoor je bijna gegarandeerd een spanningsval krijgt. Clara en ik haten deze techniek. Ik vind het nogal absurd.

Luiz steekt de joint aan. Clara is een beetje sceptisch over de effectiviteit van onze schoonmaak-operatie. Na een paar minuten kunnen we bevestigen dat alles goed is gegaan en dat de wiet niet bedorven is. Dit alles bevestigt mijn theorie dat de mens een bijzonder groot aanpassingsvermogen heeft, vooral als het op high worden aankomt. 

Ik heb dus maar één boodschap voor jullie, beste wietrokende vrienden in België, Frankrijk en overal in Europa waar je je wiet niet hoeft te kuisen: geniet van het voorrecht en consumeer, uiteraard, met mate. 

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.