Ik woon een appartement waar geen zonlicht naar binnen komt. Mijn moeder wil er niet komen en mijn aanstaande baby moet haar kamer binnenkort delen met een racefiets en een stapel volle dozen. Toch zouden veel millennials voor mijn appartement waarschijnlijk een bank beroven; ik woon namelijk in het centrum van Amsterdam. En een flinke zak geld is sowieso wat je nodig hebt om in de hoofdstad te kunnen wonen en leven, laat staan met een baby. Toch zou het leuk zijn om mijn wasrek eens kwijt te kunnen in de tuin in plaats van in de woonkamer. Hoog tijd om uit te rekenen wat zo’n baby nou precies kost en hoeveel groter we nog kunnen huren met wat er onder de streep overblijft.
Veel meer (aanstaande) ouders zitten namelijk met die vraag. Zodra er kinderen in het spel komen, splitsen de kersverse gezinnen in Amsterdam zich op in twee kampen: zij die blijven en zij die vertrekken. Een bevriend stel – tweeverdieners van krap veertig – woont met hun twee zoons van vijf en drie jaar in een koopappartement in Amsterdam. Als ik ze vraag hoe duur een kind volgens hen is, grappen ze: “Twee kinderen kosten ongeveer een extra hypotheek per maand. Je zou er een leuk buitenhuisje van kunnen kopen. Dat zou ook leuk zijn voor de kinderen. Maar daar is helaas geen geld voor vanwege de kinderen.”
Videos by VICE
Je kunt geen specifiek prijskaartje hangen aan een kind; hoeveel opvoeden kost, is afhankelijk van het inkomen van het gezin. Volgens het CBS kost een kind namelijk gemiddeld 17 procent van het besteedbaar inkomen. Alle toeslagen als vakantiegeld, maar ook kinderbijslag zitten bij dit besteedbaar inkomen inbegrepen. Bij een modaal inkomen van 2150 euro netto per maand (bron: CPB) komen de kosten van een kind dus neer op zo’n 365,50 euro per maand. Per maand goed te doen, maar een eerste baby in een gezin vereist wat opstartkosten. Voor de aanschaf van de babyuitzet moet ik volgens het Nibud 617,90 euro begroten en dan zijn er nog de extra kosten. Want ik wil misschien wel die babyfoon, maar is dat een kostenpost die noodzakelijk is? Niet echt.
Zwart-wit is deze kwestie dus zeker niet. Jan Latten, hoogleraar sociale demografie aan de Universiteit van Amsterdam, bevestigt: “Uitgaven die mensen doen voor hun kind bewegen mee met eigen uitgavenpatroon. Koppels die bijvoorbeeld zelf dure merkkleding dragen en veel uitgeven aan voeding, doen dat ook voor hun kinderen.” De kosten voor een kind zijn dus voor iedereen anders en afhankelijk van de situatie. Je kan het zo gek maken als je zelf wil
Een tweede gezin – tweeverdieners van in de dertig – vertelt mij dat ze vier dagen na de geboorte van hun eerste kind met gierende banden uit Amsterdam zijn vertrokken naar een koophuis in Zaandam. De kraamhulp kon meteen helpen met dozen sjouwen. “Reden voor ons om te verhuizen waren de onbetaalbare huizen in Amsterdam. We waren op zoek naar een woning met buitenruimte en een parkeerplek zonder wachttijd van twee jaar. Uiteindelijk is het Zaandam geworden. Zaandam is nog op reisafstand van Amsterdam en voor het geld waar we in Zaandam een volledige woning met dakterras, tuin en garage hebben, zouden we in Amsterdam slechts een etage hebben.”
En daar hebben ze een punt, want met een gemiddelde huurprijs van 22 euro per vierkante meter (bron: Pararius) zit je in Amsterdam al snel onder een duur dak . Ruim wonen is er zonder een fiks geldbedrag niet echt bij. Maar is dat erg? Ik ken mensen die in Amsterdam op veertig vierkante meter wonen met een baby en dat geen enkel probleem vinden, maar ik ken ook mensen die bij het idee alleen al niet goed worden.
Het verhuizen van jonge gezinnen uit de stad is wellicht dus meer een kwestie van de wensen van het gezin. Latten: “Nadat het kind er is, verandert de woonbehoefte van een gezin. Dat wil zeggen de ruimte binnen en ook voorzieningen in de buurt worden anders gewogen ten opzichte van de voorzieningen in de stad. Een jong stel accepteert misschien nog weinig binnenruimte vanwege veel voorzieningen buiten, maar in de gezinsfase ga je anders leven: het belang van het kind wordt belangrijker. Net als bij vakantiebestedingen: met een kind ga je eerder met de auto naar een camping, terwijl je als single vaker kiest voor het vliegtuig en een hotel.”
Maar wegen de kosten dan helemaal niet mee in de beslissing om te verhuizen? Een baby betekent een forse hap uit je besteedbaar inkomen Niet alleen brengt het kosten met zich mee, maar vaak gaat het inkomen ook omlaag, omdat één of allebei de ouders minder gaan werken. Zo gaat zo’n 47 procent van de moeders minder uren werken om voor de kinderen te zorgen, blijkt uit onderzoek van vrouwennetwerk Woman Inc.
Puur kijkend naar het kostenplaatje, lijkt verhuizen om in ieder geval de kosten van woonvesting te drukken, een logische stap. Toch verkijken stedelingen zich nog wel eens op de kosten van het wonen in een randgemeente, zegt (hoofdeconoom van het CBS Peter Hein van Mulligen: “We zien al een tijdje dat gebieden die tegen de grens van de Randstad aan liggen behoorlijk in omvang groeien . Ook in de randgemeenten wordt het steeds duurder”. Ook dat heb ik proefondervindelijk gemerkt toen ik in Haarlem naar een huis ging zoeken: met een gemiddelde huurprijs van 17 euro per vierkante meter schiet het nauwelijks wat op om met je hele hebben en houwen de stad uit te trekken.
Verhuizen is dus net zozeer een dure aangelegenheid en helemaal niet zo appeltje eitje als ik in de eerste instantie dacht. Janneke Plantenga, hoogleraar economie aan de Universiteit Utrecht: “Volgens cijfers van het CBS neemt sinds 2013 het aandeel jonge gezinnen dat de stad verlaat toe. In Amsterdam bijvoorbeeld is 40 procent binnen vier jaar na de geboorte van het eerste kind verhuisd naar een andere gemeente, vaak in de buurt van de stad. Opvallend is dat gezinnen met het hoogste inkomen het meest verhuizen. Waarschijnlijk zoeken zij vooral meer ruimte: een groter huis, een grotere tuin, überhaupt een tuin, minder ingewikkeldheden om de auto te parkeren, meer groen in de omgeving, noem het maar op. Vooral gezinnen die de mogelijkheden hebben om weg te gaan – bijvoorbeeld omdat ze voldoende inkomen hebben om in de randgemeenten een huis kunnen kopen – kunnen ook daadwerkelijk reageren op die veranderende balans van kosten en baten van wonen in de stad en trekken dus weg.”
Mijn zoektocht heeft tot nu toe geen nieuw huis opgeleverd, maar wel een boel kennis over de huizenmarkt. Verhuizen is uiteindelijk een sommetje: de prijs van je woning moet in balans zijn met je ruimtebehoefte en het geld op je bank. En bij iedereen ligt het ‘breekpunt’ tussen wat belangrijk wordt geacht en wat mogelijk is, ergens anders. Voorlopig moet ik het dus doen met een racefiets en een wasrek in de kamer en geen direct zonlicht. Ieder z’n ding, toch?
Beeld via flickr-gebruiker Ilya Haykinson
—
Hou je ook zo van geld? Like VICE Money en ontvang dagelijks gratis geldverhalen:
