De Curiosity Rover van NASA heeft op Mars een schat aan opalen ontdekt die wellicht het vraagstuk kunnen oplossen over of er ooit leven op de rode planeet heeft bestaan, en die als watervoorziening voor eventuele bemande Marsmissies zouden kunnen dienen, aldus een recent onderzoek.
Opalen zijn felbegeerde edelstenen omdat ze glanzende kleuren bevatten die vaak op iriserende regenbogen lijken. Ze worden gevormd wanneer siliciumoxide in een vochtige omgeving wordt rond gesmeten en vervolgens tussen scheurtjes in rotsen hard wordt. Door dit proces veranderen opalen in een soort kleine oases, die voor wel 20 procent uit vloeibaar water kunnen bestaan.
Videos by VICE
Opalen op Mars zijn al eerder van ver waargenomen door een NASA-shuttle, en ze zijn ook geïdentificeerd in meteorieten die vanaf Mars op Aarde zijn beland. Nu heeft een team geleid door Travis Gabriel, een onderzoekend wetenschapper van het United States Geological Survey, aangetoond dat de Curiosity Rover ook lichtgekleurde opaalafzettingen op de oppervlakte van Mars is tegengekomen.
Gabriel en zijn collega’s zeiden dat deze opalen tijdens “een groot vloeibaar evenement in de geologische geschiedenis van Mars” zijn gevormd, dat Mars voor langere tijd dan gedacht bewoonbaar zou hebben kunnen gemaakt. Er zou zelfs microbieel leven in de buitenaardse edelstenen bewaard kunnen zijn, aldus een recent onderzoek dat werd gepubliceerd in het Journal of Geophysical Research: Planets.
Door het hoge watergehalte van opalen zouden ze als een belangrijke waterbron kunnen dienen voor toekomstige mensen op Mars, vooral op de evenaar van de planeet, waar waterijs veel schaarser is dan op de polen.
Het “waterrijke ondergrondse netwerk” dat is gecreëerd door de opaalafzettingen “was afgeschermd van de zware hedendaagse omstandigheden aan de oppervlakte, waardoor er in een recent tijdperk misschien een potentieel leefbare omgeving op Mars kon ontstaan,” aldus Gabriel en zijn collega’s in het onderzoek. “Deze lichtgekleurde opalen zijn ook ideaal voor verder onderzoek of retour van monsters, aangezien soortgelijke afzettingen met veel opalen op Aarde ook sporen van microbieel leven kunnen behouden.”
“Daarnaast bevatten de opalen zelf ook een aanzienlijke hoeveelheid van makkelijk vrijgegeven water, wat ze tot een ideale hulpbron maakt op de anderzijds droge evenaar van Mars,” voegde het team toe.
Curiosity daalde in augustus 2012 neer in de Gale-krater, een impact-bekken op Mars, en heeft sindsdien een grote reeks ontdekkingen gedaan. De rover heeft bewijs verzameld dat er miljarden jaren geleden waarschijnlijk water over de Gale-krater stroomde, waardoor er omstandigheden werden gecreëerd die leefbaar zouden zijn. Diens opvolger, de Perseverance rover van NASA, is nu bij een oude zeebodem op zoek naar tekenen van dit eerdere leven op Mars.
Nadat ze oude observaties van de rover met nieuwe analytische methodes hadden bestudeerd, beseften Gabriel en zijn collega’s dat Curiosity al jaren over opalen aan het struikelen was. Het team identificeerde op meerdere plekken langs de route van Curiosity lichtgekleurde stenen die rondom geologische formaties genaamd “fraction halo’s” lagen. Observaties van verschillende instrumenten op de rover, waaronder data die is verkregen bij boorkernen op de oppervlakte van Mars, suggereren dat deze halo’s talrijke voorraden van waterrijke opalen bevatten.
“Onze nieuwe analyse van gearchiveerde data liet een opmerkelijke overeenkomst zien tussen alle fracture halo’s die we veel later in de missie hebben geobserveerd,” liet Gabriel in een statement weten. “Het was ongelooflijk om te zien dat deze breuknetwerken zo wijdverspreid waren en waarschijnlijk zo tjokvol met opalen zitten.”
Wetenschappers weten dat Mars zo’n 3,7 miljard jaar geleden veel natter en warmer was, maar de aanwezigheid van opaalafzettingen bij de Gale-krater suggereert ook dat de planeet in de afgelopen paar honderden miljoenen jaren een paar kortstondige overstromingen heeft meegemaakt. Hoewel het onwaarschijnlijk is dat er nog leven bestaat op de uitgedroogde oppervlakte van Mars hebben deze korte overstromingen er wel voor gezorgd dat microben diep ondergronds konden overleven, of dat dat hun microbiële overblijfselen bewaard konden bljiven in opalen die makkelijk bereikbaar zijn vanaf de oppervlakte.
Gezien de breuknetwerken die in de Gale-krater zijn ontdekt, kunnen we met enige redelijkheid verwachten dat deze potentieel leefbare ondergrondse omstandigheden zich ook naar veel andere gebieden in de Gale-krater uitstrekten, en wellicht naar andere gebieden van Mars,” aldus Gabriel in het statement. “Deze omgevingen zouden zich lang na het opdrogen van de oude meren in de Gale-krater hebben gevormd.”
Zelfs als deze opalen uiteindelijk niet op buitenaards leven op Mars wijzen, zouden ze een belangrijk onderdeel kunnen zijn voor het levensondersteuningssysteem voor mensen op Mars. Het team schatte in dat er zo’n 6 liter water zou kunnen worden verworven uit een halo van 1 meter lang, waardoor astronauten hun dorst zouden kunnen lessen met behulp van buitenaardse opalen.
Op deze manier geeft het recente onderzoek wellicht een kijkje in het verleden van Mars, toen microben misschien wel gedijden in verloren gegane meren en reservoirs, en het maakt ook de toekomstige menselijke exploratie van de rode planeet mogelijk.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.
