In het voormalige Joegoslavië wordt het serene landschap zo nu en dan doorbroken door imposante monumenten van massief beton, ter herinnering aan de gevallen soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog. De grijze sculpturen, die in opdracht van de partizanenleider Josef Broz Tito zijn ontworpen, zijn opnieuw onder de aandacht gebracht door de Servische fotograaf Jovana Mladenovic.
Haar fotoserie Monumental Fear vertelt over de ondergang van het fascisme en de gevoelige splitsing tussen de verschillende Balkanlanden. Tegelijkertijd viert ze de creativiteit van de Servische kunstenaars, waarvan veel nu in onzekerheid leven sinds de Brexit.
Videos by VICE
Na aan de Universiteit van Belgrado te hebben gestudeerd, vertrok Mladovenic naar Londen, waar ze zich stortte op de modefotografie. Hoewel ze daar gelukkig was, gingen haar gedachten op een gegeven moment toch terug naar haar thuisland – en in het bijzonder de communistische monumenten die vlak na de Tweede Wereldoorlog waren opgedoken.
“De verhalen die ik over het oude Joegoslavië heb gehoord, kwamen vooral van mensen die er nostalgische gevoelens voor hebben,” zegt Mladenovic. “Ze verlangen naar hoe het toen was, praten over hoe het land groeide en hoe alles plotseling stil viel na de splitsing van het land. Zo zijn ook de monumenten in vergetelheid geraakt.”
Na door de Joegoslavische geschiedenis te zijn geïnspireerd, schoot Mladenovic het eerste hoofdstuk van Monumental Fear in het Switch House van het Tate Modern, dat je qua bouwstijl brutalistisch zou kunnen noemen: blokachtige, geometrische en herhalende vormen. Het is afgeleid van het Franse béton brut, ook wel “ruw beton.” Dit was een van de eerste plekken waar Mladovenic geïnteresseerde bezoekers over de Joegoslavische geschiedenis ging vertellen.
Na deze reeks in het Switch House, werd ze geïnspireerd om foto’s te maken van de echte monumenten. Na uitgebreid onderzoek, selecteerde ze negen sculpturen die ze zou bezoeken en fotograferen voor haar project.
Bij sommige gebouwen poseert een ballerina, die de structuren nabootst met haar lichaam. Ook voegde Mladenovic accenten met rood borduurwerk toe, een traditionele Servische ambacht die het communisme en het bloed van soldaten representeert. Hier en daar beeld de ballerina een stervorm uit – een knipoog naar het communistische verleden van het land.
“Deze gebouwen zijn niet gebouwd om mensen schrik aan te jagen of ongemakkelijk te laten voelen,” voegt Mladenovic toe. “We vieren juist hoe moedig ons volk was, de ballerina’s maken een dans voor hun overwinning. Eigenlijk was het zelfs de bedoeling dat er een theater gebouwd zou worden rond de monumenten.”
Het laatste deel van haar project was te zien in een groepstentoonstelling over moderne kunst in de Contemporary Balkan Art, genaamd Interruption . Ook bundelde ze haar foto’s in een boek met tekst. De omslag van het boek is gemaakt uit beton, waar rood borduurwerk als bloed uit lijkt te gutsen. “Ik was zo geïnspireerd dat ik nu nog steeds ideeën heb die ik wil uitwerken,” zegt Mladenovic. “Voor nu ben ik blij dat veel mensen uit Londen er ook in geïnteresseerd zijn, ook al zijn er zelfs in Servië niet eens zo veel mensen die er veel over weten.”
Bekijk hier meer werk van Jovana Mladenovic!