Dit artikel bevat beelden en beschrijvingen van traumareiniging die door sommigen als schokkend kunnen worden ervaren.
Wie zijn de mensen die de boel schoonmaken na een bloederige liquidatie of een onopgemerkt overlijden? Hoe doe je dat eigenlijk? En valt er een beetje geld te verdienen in deze branche? Om daarachter te komen, loop ik een dagje mee met Tugrul Cirakoglu. Cirakoglu is 29 jaar oud, en is de enige ondernemer in Nederland die zich gespecialiseerd heeft in traumareiniging (schoonmaak na ongelukken en delicten) en biohazardreiniging (het opruimen van bloed, sperma en ontlasting).
Videos by VICE
Ik spreek met Cirakoglu af in Wehl, waar een vrouw na een fatale val van de trap nog een maand lang in haar woning heeft liggen ontbinden. Haar lichaam is inmiddels weggehaald door de politie, maar aan ons de taak om het huis weer fris te maken. Als ik op de locatie aankom staat Cirakoglu zijn wegwerpoverall al aan te trekken. Samen bellen we aan bij het te reinigen huis. Nadat het nichtje van de overleden vrouw ons heeft binnen gelaten en ik nog net niet in de hoek heb gekotst vanwege de rottingsgeur die door het hele huis hangt, begint Cirakoglu koeltjes met het opdweilen van de enorme plas lijkvocht die in de gang ligt.
Ik kijk naar de honderden maden die in hoopjes bij elkaar worden geveegd en vraag Cirakoglu waarom ze zo’n donkere kleur hebben. “Dit zijn vleesmaden, dat zijn een ander soort maden dan die we kennen van de groene container,” zegt hij. Al met al zijn we zo’n twee uurtjes zoet met het doodspuiten van vliegen, verwijderen van met bloed besmeurde trapbekleding en het installeren van geurneutralisatoren – apparaten die de lucht zuiveren. Genoeg tijd dus om Cirakoglu eens even uitgebreid te vragen naar zijn businessmodel en zijn ervaringen als crime scene cleaner.
VICE: Hoi Tugrul, Hoe kwam je erbij om dit te gaan doen?
Tugrul Cirakoglu: Na mijn master Management and International Business probeerde ik op verschillende plekken aan de bak te komen. Maar omdat ik telkens werd afgewezen, besloot ik eigen baas te worden. Met slechts 300 euro startkapitaal startte ik eind 2014 schoonmaakbedrijf Frisse Kater. Een schoonmaakbedrijf dat zich in eerste instantie enkel richtte op het schoonmaken na huisfeesten en afters. Toen ik me realiseerde dat in dit vakgebied de regel ‘hoe extremer, hoe lucratiever’ geldt, besloot ik me al snel uitsluitend te richten op extreme en uitzonderlijke schoonmaakklussen.
Wanneer was dit?
In de zomer van 2016. Het omkeerpunt was een ochtend waarop ik weer eens de ravage na een huisfeestje aan het opruimen was. Ik was al een poos bezig met het schoonmaken van een kast waar een boel rode saus (dacht ik) op zat, toen er een jongen binnenkwam met een enorme snee in zijn gezicht. Hij zat onder het bloed en zijn oogbal viel bijna uit zijn oogkas. Ik keek naar de kast vol rode saus en toen weer naar hem en realiseerde me dat ik geen rode saus aan het wegpoetsen was, maar bloed. Dat was ook niet de eerste keer dat zoiets gebeurde. Mensen hadden weleens eerder mijn service ingeschakeld om ruimtes schoon te maken die eruitzagen alsof er een vechtpartij had plaatsgevonden of een boel drugs was gebruikt. Mensen willen dingen als braaksel en bloed niet zelf opruimen en zeiden daarom tegen mij dat ze een ‘feestje’ hadden gehad. Zo merkte ik dat er behoefte was aan dit soort schoonmaakwerk. Ik bedacht me dat als ik er mijn expertise van zou maken, ik er meer voor zou kunnen vragen. Ik heb me toen vier maanden op internet verdiept in het opruimen van dingen als bloed en lijkvocht en heb toen mijn schoonmaakaanbod omgegooid.
En wat leerde het internet je?
Vooral veel over alle schoonmaakspullen die je nodig hebt om dit soort situaties te reinigen. Die schoonmaakspullen kosten een boel. In de afgelopen vier jaar heb ik voor anderhalve ton in spullen geïnvesteerd. Denk aan speciale desinfectiemiddelen, ontvetters, schoonmaakmiddelen, borstels, trekkers, handschoenen, wegwerpoveralls, zuurstofmaskers en veiligheidszuigers.
En heb je genoeg omzet om dit allemaal te betalen?
Jazeker. Vorig jaar hadden we 250 duizend euro omzet. Alhoewel ik me nu al geen zorgen meer hoef te maken over geld, wil ik naar een miljoen euro omzet per jaar toe. Dat gaat wel lukken. Al met al stop ik momenteel ongeveer de helft van mijn omzet in mijn zak. De rest gaat naar mijn werknemers, de huur van ons kantoor, schoonmaakspullen, auto’s en belasting. Hoe meer ik draai, hoe meer ik in mijn zak stop. Gelukkig kan ik veel van mijn kosten op de zaak zetten. Die spullen zijn namelijk een enorme kostenpost. Neem alleen al de veiligheidszuigers. Dat zijn een soort stofzuigers met een zware filter zodat bacteriën niet de lucht in worden geblazen. Zo’n apparaat kost 1500 euro. Dit heb je onder andere nodig voor het opzuigen van lijkstof.
Lijkstof?
Wanneer een lichaam heel lang ergens ligt, valt het als een soort stof uit elkaar. Als je dit met een normale bezem of stofzuiger opruimt, gaat die stof de lucht in. Als je dat inademt, adem je als het ware stukjes lijk in. Daar kan je allerlei ziektes van krijgen. Het is net zoals met bloed. Daar moet je ook mee oppassen. Want ook als degene van wie het bloed is al heel lang dood is, is er nog steeds sprake van besmettingsgevaar. Dit soort factoren spelen dan ook een rol bij het bepalen van de prijs voor een klus.
Hoe bepaal je dan precies de prijs?
Ik werk met categorieën. Ik heb een spreadsheet waarin alle kosten van de inkopen staan en alle marges voor werk. Online hebben we ook tamelijk goede richtlijnen. Als je 150 kilo poep uit je badkamer wil laten scheppen, zit je in de zwaarste categorie qua reiniging. Dan gaat het uurtarief omhoog. Voor de laagste categorie ben je voor een dag 1700 euro kwijt – daar valt de klus van vandaag bijvoorbeeld onder. Voor de zwaarste categorie betaal je 3600 per dag. Als de plek dan ook nog gevaarlijk is, komt er gevarentoeslag bij.
Bestaat dat, gevarentoeslag?
Wij kunnen doen wat we willen, er is toch niemand anders die het gaat doen. Als mensen moeilijk gaan doen over die gevarentoeslag zeg ik: “Zoek maar iemand anders.” Geheid dat die na een half uur terugbelt en akkoord gaat. Daarom ben ik ook niet echt bang voor concurrentie. Bijna niemand wil dit werk doen.
Zijn er eigenlijk vergunningen die je nodig hebt om dit te doen?
Iedereen kan dit werk doen. Heel raar eigenlijk, er zijn geen vergunningen voor nodig of wetten voor. Het is wel zo dat we een vergunning moeten hebben om medisch afval te vervoeren en dat we medisch afval niet zomaar in een normale container mogen gooien. Maar dat is zo’n beetje het enige. Soms probeert een idioot die er geen verstand van heeft dan ook dit soort klussen te doen. Vaak worden wij vervolgens alsnog gebeld omdat het niet goed is gedaan.
Kan ik jou gewoon bellen om een paar liter bloed schoon te maken? Ben je dan niet verplicht het aan de politie te melden?
Als wij op een crime scene gaan schoonmaken, is er eigenlijk altijd al politie geweest. Dat zie je ook aan de politielinten die er bijvoorbeeld nog hangen. Als we het idee hebben dat er nog geen politie is geweest terwijl dit wel nodig is, voeren we de opdracht niet uit en nemen we contact op met de politie. Je voelt zelf wel aan of iets in de haak is of niet. Er bellen weleens mensen met een vaag verhaal over dat ze zijn aangevallen in huis en dat er nu een boel bloed ligt, en of wij dat willen opruimen zonder dat er politie aan te pas komt. Zo’n opdracht slaan we dus af.
Oke, even terug naar die 150 kilo poep. Is dit echt gebeurd?
Ja, afgelopen mei werden we ingeschakeld door een woningbouwvereniging om 150 kilo poep uit een badkamer te scheppen. Dit omdat de omliggende woningen hadden geklaagd over stank. Het toilet van de bewoner in kwestie was op een gegeven moment verstopt geraakt. In plaats van daar iets aan te doen, was de bewoner gewoon door blijven poepen. Eerst de hele wc vol en daarna de grond eromheen. Uiteindelijk stond die gewoon op de drempel van de badkamer om naar binnen te kakken. De hele badkamer lag vol, terwijl de deur van zijn slaapkamer ernaast zat. De woningbouwvereniging vond het trouwens prima dat de bewoner van wie de poep afkomstig was in het appartement bleef wonen. Hij zat er die dag dus gewoon bij, een krantje te lezen alsof er niks aan de hand was.
Haha, wat absurd. Was dit de heftigste opdracht ooit?
Nee. Er zijn wel heftigere opdrachten geweest. Twee jaar geleden hadden we bijvoorbeeld een opdracht in Eindhoven. We moesten een woning schoonmaken waar een man met zware obesitas vijf maanden had liggen ontbinden, zonder dat iemand hem miste. Na vijf maanden is zijn familie pas bij zijn huis gaan kijken met de politie, omdat hij maar niet opnam. Als iemand zo lang ligt te vergaan, kan de politie weinig meer weghalen. Ze noemen dat lijkscheppen. Met een schep worden dan je restanten een beetje opgeschept en in een tas gedaan. De man was verworden tot een plas soep. De politie vertelde me dat ze bij binnenkomst meteen moesten overgeven vanwege de geur. Voor wat frisse lucht hebben ze de balkondeuren open gedaan. Aan de overkant van de straat zat een hotel. De helft van de hotelgasten daar is meteen vertrokken vanwege de ondraaglijke stank.
En hoe trof jij het aan?
Omdat de man zo dik was geweest en er zo lang had gelegen, lag het bloed, lijkvocht, pis, kak en de maden verspreid over zo’n tien vierkante meter. We zagen nagels, tanden en plukken haar. Zijn complete vloer en ondervloer moesten eruit. Het beton was helemaal zwart geworden door al het vocht dat er in was getrokken en het hele keukenblok was aangetast. Zijn huisbaas had ons ingehuurd omdat hij het weer aan iemand anders wilde verhuren. Deze klus viel ook onder de zwaarste categorie. Maar het allerheftigste dat ik meemaak, is het opruimen van de resten van mensen die een maagbloeding hebben gehad. Bij een maagbloeding komt er namelijk heel veel bloed en ontlasting kijken.
Wanneer gebeurde dit voor het laatst?
Een half jaar geleden waren we in Hoorn. Hier had een man van 32 een maagbloeding gehad. Na deze maagbloeding heeft hij nog een maand levend in zijn bed gelegen. In zijn eigen pis, bloed en kak. Te beroerd om op te staan. Hierna kreeg hij nog een maagbloeding. Daar is hij een week later aan overleden. Het absurde was dat deze man gewoon huisgenoten had. Pas een week na zijn dood zijn die bij hem gaan kijken omdat ze vonden dat het stonk. Niemand had opgemerkt dat hij vijf weken heeft liggen lijden. Dat waren allemaal gekke junks.
Heb je het schoon gekregen?
Ja, maar het was niet makkelijk. Toen we zijn kamer binnenkwamen bleek er namelijk een wespenkolonie naast zijn bed te zitten. Die waren afgekomen op snoepgoed dat de overleden man naast zijn bed had staan. Maar ze zaten ook aan zijn bloed te vreten, want daar zit natuurlijk suiker in. We hadden dus geïnfecteerde wespen daar. Als die je steken kan je ook weer allerlei ziektes krijgen. Ik heb mezelf helemaal ingepakt, een zuurstofmasker opgezet en mijn gezicht bedekt. Door de combinatie van al die ontlasting, het bloed, de hitte (het was dertig graden), een luchtdicht pak en die gestoorde huisgenoten, had ik het erg zwaar. Terwijl we daar bezig waren, kwam een van die huisgenoten al vragen of hij de laptop van de overleden man mocht hebben. Ze waren zo hebberig dat ze niet konden wachten totdat we klaar waren. Dit was heftig. Maar crime scenes en zelfdodingen zijn ook niet niks.
Hoe is dat?
We ruimen van alles op. Steekpartijen, schietpartijen. Maar we hadden laatst ook iemand die door een inbreker met een hakbijl was aangevallen in zijn huis. Die was met die bijl in zijn hoofd gehakt. Dan zitten de hersenen dus tegen de muur. Of een vrouw die zichzelf tijdens een psychose vijftig keer had gestoken in de badkamer van haar vriend. Dat was ook een boel bloed. Ik kan eindeloos doorgaan: mensen die zichzelf ophangen, neerschieten, overdosissen hebben genomen of hun polsen hebben doorgesneden. Er komt geen einde aan.
Hoe maak je een oppervlakte met bloed schoon?
Hard schrobben. Het hangt ook af van de omstandigheden. Als het bloed op niet-poreus materiaal zit, kunnen we het schoonmaken. Poreuze dingen als hout moeten we eruit slopen. Bij een overlijden is het altijd de vraag of je geluk hebt. Is het lichaam netjes gaan lekken of is het een ravage? Is de persoon weggeschept of viel die nog in zijn geheel weg te halen?
Wat doet dit werk met je?
Sinds ik dit werk ben gaan doen, ben ik meer gaan beseffen hoe verrot de mens is. Het feit dat mensen worden vermoord vind ik niet schokkend. Dat is al sinds de oudheid zo. Maar waar ik me over verbaas is het hoge niveau van eenzaamheid en psychische problemen in Nederland. Nederland wordt altijd neergezet als een mooi land. Maar hoe kan iemand 150 kilo poep in zijn badkamer hebben? Hoe kan iemand vijf maanden onopgemerkt dood in zijn woning liggen zonder dat iemand erom geeft? Dan merk je echt dat Nederland één van de meest individualistische landen ter wereld is. Verreweg de meeste mensen in de wereld leven in samenlevingen waarin het groepsbelang voor het individuele belang gaat. Daar gebeuren dit soort dingen niet. We hebben hier geen sociaal besef. Ik kom ook bij topadvocaten en chirurgen thuis met vervuilde woningen. Die staan me huilend in hun woonkamer te vertellen hoe eenzaam ze zijn. Ik heb geen moeite met bloed en vervuiling. Maar de zware eenzaamheid en het verdriet zien en voelen, dat vind ik heftig.
Dankjewel, Tugrul
Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
