De jaarlijkse optocht van het Waterlooplein naar het slavernijmonument in het Oosterpark, 2012.
Tijd heelt alle wonden. Toch? Je hebt twee weken nodig als de buurman je kat vergiftigt, drie maanden als je partner vreemdgaat en een jaartje of 65 als de Duitsers een oorlog beginnen. Dit jaar is het op 1 juli precies 150 jaar geleden dat er in 1863 in Paramaribo met 21 kanonschoten officieel een einde kwam aan de slavernij in de West-Indische koloniën. Tijd voor een feestje! Toch? De Surinaamse historicus Sandew Hira vindt van absoluut niet.
VICE: Ik las dat u de slavernij erger vindt dan de Holocaust. Daar zegt u nogal wat.
Sandew Hira: Vind ik niet. Voor Europeanen is de Holocaust de ultieme misdaad. Maar als je het wetenschappelijk bekijkt, klopt daar geen moer van. De grootste misdaad was de transatlantische slavernij. Bij de slavernij waren er 400 miljoen slachtoffers, bij de Holocaust waren dat er 6 miljoen. De slavernij duurde 350 jaar, de Holocaust 4. Als je een lijst zou maken met de grootste misdaden tegen de menselijkheid, dan zou de slavernij op de eerste plaats komen en de Joodse Holocaust op de vierde plaats.
Voelt u geen moreel bezwaar om zulke misdaden met elkaar te vergelijken?
Europeanen vinden dit schokkend om te horen, want de Europeaan vindt: de misdaad die tegen mij is begaan, was de ergste. En zij willen niet praten over de misdaden die zij zelf hebben begaan. Ze kregen decennialang ingeprent dat er geen grotere misdaad is dan de Joodse Holocaust. De leugen die daarmee gepaard gaat, is dat het allemaal wel meeviel met de slavernij. Het is een vervalsing van de geschiedenis, waarin de Europeanen zich zien als de goede jongens en de slavernij wordt beschouwd als een tea party.
Hoe vindt u dat Nederland met zijn slavernijverleden omgaat?
Schandalig. Er is geen onderkenning dat de slavernij een misdaad tegen de menselijkheid was. Die is er wel voor de Joodse Holocaust. Dat is toch vreemd? Kijk ook naar wat Nederland heeft gedaan in Indonesië, de Oost-Indische kolonie. Wat de nazi’s waren voor Nederland, waren de Nederlanders voor Indonesië. De nazi’s waren lieverdjes in vergelijking met de Nederlanders. Maar Nederland vindt wat daar is gebeurd niet afschrikwekkend. Sterker nog: er staat een standbeeld in Hoorn van Jan Pieterszoon Coen. Nederlanders die zich in de koloniën erger gedroegen dan nazi’s worden gezien als helden.
Zeg dat niet meer iets over die tijd dan over Nederland?
Dat is onzinnig. De Holocaust vond toch ook plaats in een andere tijd? Het erge is, de Nederlanders van nu nemen nog altijd geen afstand van de Nederlanders van toen. Men praat hier over de Gouden Eeuw, niet over de Eeuw van de Grote Misdaad. Tijdens de transatlantische slavernij werden mensen verkocht als beesten, en uitgebuit om gratis te werken. Om Nederland rijk te maken. Dat is crimineel.
Videos by VICE
Sandew Hira.
Wat moet Nederland doen om met zichzelf in het reine te komen?
Erkennen dat de slavernij een misdaad tegen de menselijkheid was en dat de misdagers Nederlanders waren. Veroordeel het. Vertel het werkelijke verhaal in het onderwijs. Het gros van de Nederlanders weet bij God niet wat er in Suriname heeft plaatsgevonden. In Nederland zijn historici gespecialiseerd in het verspreiden van leugens over de slavernij. Professor Piet Emmer van de Universiteit Leiden zegt dat de slaven het fijn vonden om gebrandmerkt te worden. Ze zagen het volgens hem als een gunst van de meester. Dat schrijft een hoogleraar! Een racist!
Nederland heeft een monument in het Oosterpark in Amsterdam opgericht en een kenniscentrum over de slavernij gefinancierd.
Ik ben hartstikke blij met een monument van honderdduizend euro tegenover drieënhalve eeuw slavernij. Man, waar praten we over?
Hoe je het ook wendt of keert, Nederland heeft de slavernij afgeschaft.
De afschaffing van de slavernij noem ik de onbeschaafde afschaffing van de slavernij. Het is afgeschaft omdat de slavernij economisch niet meer rendabel was. Men heeft in 1863 de slavenhouder financieel gecompenseerd, niet de slaven. De slaven moesten nog tien jaar op de plantage werken, anders belandden ze in de gevangenis. Wat voor vrijheid is dat? Zwarte mensen konden hun eigen leven niet leiden. De afschaffing van de slavernij was een grote farce.
Het is toch niet verkeerd om na 150 jaar de afschaffing te vieren?
Je viert de grote leugen dat mensen in 1863 vrij waren. Ze waren niet vrij. Ze mochten hun eigen leven niet besturen. Er waren tot ver in de twintigste eeuw blanke mensen die Suriname bestuurden. Ze konden niet zomaar hun eigen land inrichten. Wat moeten we dan vieren? We moeten de 400 miljoen slachtoffers herdenken. Dit is geen viering waard. Absoluut niet. We moeten het verzet tegen de bezetter vieren. Zoals Bob Marley zegt: “Emancipate yourself from mental slavery.”
Ik las dat u herstelbetaling eist. Het lijkt mij vreemd om financiële genoegdoening te halen op zo’n principieel onderwerp.
Als je ooit in Suriname een bedrijf hebt opgezet, hoor je Surinamers huur te betalen. Nederland heeft achterstallige huur. Ten tweede: het is normaal dat je betaalt voor de grondstoffen die je uit een land hebt geplunderd. En mensen die voor je hebben gewerkt moet je loon betalen. Het leed dat je hebt veroorzaakt, daar moet je voor compenseren. Maar Nederland kan dit nooit betalen. De schuld die Nederland aan Suriname heeft is enorm.
