De terroristen van de Islamitische Staat staan bekend om zowel hun wreedheid als hun effectieve online propagandamachine.
Videos by VICE
Maar sinds kort zijn delen van hun afschuwelijke filmpjes – de zin “Allahu Akbar,” explosies en de nasheed, een religieuze zang in het Arabisch – in handen gevallen van lolbroeken op het internet. En ze zijn parodieën op de video’s van IS gaan maken.
De populairste parodie, met een vuurwerkongelukje tijdens een verjaardag, is al meer dan 400.000 keer bekeken. Een andere, die meer dan 200.000 keer is bekeken, gebruikt een fragment uit de serie “Through the Wormhole” van Discovery.
Dit soort filmpjes hebben de naam “unexpected jihad” gekregen. Het begint meestal met een onschuldig stukje film dat snel overgaat in een explosie gevolgd door de zin “Allahu Akbar,” Arabisch voor “God is de grootste”.
Deze parodieën houden expliciet IS voor de gek sinds afgelopen zomer, kort nadat IS begon met het plaatsen van video’s van onthoofdingen. Ze hebben, zoals de meeste memes, een vaste formule. Het is onduidelijk of de makers van deze filmpjes zich bewust zijn van het leed dat het onderwerp van hun satire veroorzaakt. Of misschien is dit meer een therapeutische reactie op de stroom aan online terreurpropaganda.
De nasheed die in het bovenstaande filmpje en veel andere parodieën te horen is, heeft als titel “Salil al-Sawarim.” Dit betekent “Het Kruisen van de Zwaarden.” Salil al-Sawarim is al vaak gebruikt in propagandafilmpjes van IS en in het algemeen zijn nasheeds de “soundtrack van de Jihad” geworden. De IS heeft zelfs een eigen platenmaatschappij voor nasheeds, de Ajnad Media Foundation (AMF), die ook de Salil al-Sawarimhymne heeft opgenomen. De volledige versie kun je hier luisteren.
Een ander veelvoorkomend element is de zin “Allahu Akbar,” in het specifiek zoals een Syrische rebel het uitriep in februari 2013 nadat hij een Russische helikopter neerhaalde tijdens een aanval op de luchtmachtbasis van Menagh. Zijn stem kun je nu horen in een filmpje van een kapotdraaiende wasmachine dat meer dan 90.000 keer is bekeken.
De uitbundige Takbir van deze onbekende man is het populairst, mede omdat de straatkunstenaar Banksy uit de UK het gebruikte in een parodie uit 2013 van beeldmateriaal van Syrische rebellen.
De explosies in de parodieën verschillen. Soms zijn ze geknipt uit bestaand beeldmateriaal en soms zijn het matige visuele effecten. Zo nu en dan verschijnt de driejarige van de “I know that Feels Bro” meme in één van de hoeken, met een groene bandana en een raketwerper. Zie hem in deze Lord of the Rings-parodie, deze over the Muppet Show en die waarin een vogel op de schouder van Poetin poept.
De “unexpected Jihad’ filmpjes tonen ook vaak elementen van de IS-huisstijl, zoals hun vlag of andere logo’s in een hoek van het beeld.
Natuurlijk zijn er al genoeg compilaties, zoals een met alleen vallende katten en éen van 25 minuten. Een maand geleden is de subreddit r/unexpectedjihad opgericht en die heeft nu al meer dan 20.000 abonnees. Enkele van deze filmpjes laten reclame zien, dus de makers verdienen er geld aan, waaronder een parodie gebaseerd op tekenfilm voor kinderen, die een half miljoen keer is bekeken.
Memegeschiedkundigen beweren dat de videos een mix is van de drie jaar oude “aloha snackbar/Alahu Akbar” meme met de recente “Thug Life” remixen. Maar door het hergebruiken van IS-beeldspraak en stijlfiguren uit jihadfilmpjes vormen de parodieën een op zichzelf staande categorie.
In oorlogstijd zijn parodieën op de propaganda van de vijand erg gebruikelijk, maar dit wordt meestal door overheden gefinancierd. “Unexpected jihad,” wordt door gewone burgers gemaakt, helemaal gratis. Een van de oudste voorbeelden van propagandaparodie is een video die is gemaakt door het Britse ministerie van informatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. De korte mashup heeft als titel “Lambeth Walk—Nazi Style” en voor dit filmpje is beeldmateriaal van nazisoldaten zodanig geknipt, dat het lijkt alsof ze de “Lambeth Walk” doen, een populair dansje uit de jaren 30. Naar verluidt was Joseph Goebbels witheet van woede na het zien van de Britse remix.
Je zou kunnen zeggen dat de kracht van IS-propaganda afneemt door de parodieën. Sterker nog, je zou zelfs kunnen beredeneren dat de parodieën IS boos maken, op dezelfde manier als de “Lambeth Walk—Nazi Style” dat bij Goebbels deed.
Helaas is “unexpected jihad” niet zo eenduidig als het voorbeeld uit de Tweede Wereldoorlog. Volgens Ibrahim Hooper, directeur nationale communicatie voor het Council on American-Islamic Relations (CAIR), zullen de kijkers van de filmpjes “niet het verschil maken tussen satire op IS en beledigingen naar alle moslims.” Hooper benadrukt zich te distantiëren van IS, maar gelooft dat de filmpjes “de groei van anti-moslimsentiment in onze samenleving in de hand werken.”
Uit de comments die bij de filmpjes staan, wordt vrij snel duidelijk dat het grote publiek voorbijgaat aan de satire en de parodieën inzet voor het zaaien van haat.
