Morgen komt 4×2=8, het nieuwe album van de Koreaanse muzikant Psy uit. Misschien interesseert je dat niet zoveel – het is immers alweer vijf jaar geleden dat er geen dag voorbij ging zonder dat je ergens Gangnam Style hoorde, maar toch is het denk ik wel iets om even bij stil te staan.
De kans dat er weer een Gangnam Style op het nieuwe album van Psy staat is klein. Een beetje een wilde gok, want ik heb het nog niet gehoord, maar toch durf ik dat te stellen. Dat is natuurlijk helemaal niet erg en ook totaal niet gek – Gangnam Style was in elk opzicht een bijzonder geval, een hit zoals je ze niet vaak tegenkomt. Psy zelf is overigens ook een bijzonder geval, zeker als je hem plaatst in de context van Koreaanse popsterren (woest aantrekkelijke – en vooral slanke – jongens en meisjes). Psy is veel dingen, maar niet per se iemand waar veel mensen ‘s nachts over fantaseren.
Gangnam Style staat vier keer in het Guinness Book of World Records. Het is de meest bekeken video op YouTube, de meest gelikete video op YouTube, de eerste video die meer dan 1 miljard keer werd bekeken én de eerste video die meer dan 2 miljard keer werd bekeken. Inmiddels staat-ie op 2.831.994.152 views, een getal dat ik niet eens hardop kan uitspreken. De top-comment bij de video is dan ook toepasselijk: “Who came here just for the view count? ” Bizarre cijfers zijn het, zeker voor een lied waarvan niemand precies weet waar het over gaat (op dat stukje na dat zo gaat van ‘heeeeeey single ladies’). Het lied werd zoveel bekeken op YouTube dat de teller van de videowebsite het niet aankon. Het aantal kijkers was groter dan de 32-bit die de teller kon verwerken. Zodoende moesten ze overstappen naar 64-bit om het aantal views bij te houden. Psy heeft YouTube letterlijk kapot gemaakt.
Er zijn nog meer bijzondere verhalen te vertellen over Psy, zoals die keer dat Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de VN, zei dat hij samen wilde werken met Psy vanwege zijn ‘unlimited global reach’. Voor zover ik weet is dat er nooit echt van gekomen, en ook op zijn nieuwe album zie ik Ban Ki-moon niet staan bij de featurings. Enfin, er zijn onnoemelijk veel leuke anekdotes over Psy die ik zou kunnen vertellen, maar je kunt ze ook gewoon lezen op zijn wiki. Doe dat, is leuk.
Waar ik het hier eigenlijk over wil hebben is niet de idiote aantallen views van Gangnam Style. Ook niet per se over dat nieuwe album (is het al gelekt? Ik kan het je niet vertellen). Nee, ik wil het hebben over het feit dat Psy ook in staat is om je diep te raken. Er is namelijk een heel ontroerend verhaal over hem, en dat heeft allemaal te maken met zijn vader.
Psy heeft twee liedjes over zijn vader: Father, samen met meesterpianist Lang Lang, en voor mij persoonlijk het meest ontroerend: Daddy. Die eerste is een tranentrekker, en op YouTube staan de comments vol met dingen in de geest van ‘ik snap er reet van, maar ik zit toch te janken.’ Als je bekend bent met laatstgenoemde track, Daddy – een nogal lichtvoetige popsong over het feit dat hij zijn goddelijke lichaam te danken heeft aan zijn vader – denk je misschien dat dit een nogal vreemd liedje is om geëmotioneerd van te raken. Geen zorgen, ik leg even uit waarom het dat toch is.
Op 7 november 2012 gaf Psy een lezing voor de Oxford Union Society, een vereniging van de universiteit in Oxford die sprekers uitnodigt en debatten organiseert. Vaak zijn dat nogal interessante en bijzondere mensen zoals Albert Einstein, Stephen Hakwing, Jane Goodall, de Dalai Lama en Salman Rushdie. Maar dit was 2012, het jaar van Psy. De kaarten voor de lezing waren zo gewild dat er moest worden geloot – iets wat niet nodig was bij de lezingen van Moeder Theresa, de Dalai Lama en Michael Jackson.
Het gesprek wordt ingeleid door iemand die zichzelf introduceert als een voormalige studiegenoot van Psy. Hij begint met een terechte opmerking: iedereen kent Gangnam Style, maar niemand weet iets over de man die het maakte. Wie is Psy? Ik kwam terecht bij het filmpje van de lezing van Psy omdat ik precies dat wilde weten. Ik was benieuwd naar de mens achter dat gekke paardrijdansje – waar hij naar eigen zeggen meer dan een maand aan werkte samen met een choreograaf.
Zijn verhaal bij de Oxford Union Society begint met een vrij algemeen praatje over hoe hij in een paar maanden van nobody (oké, hij was al beroemd in Korea) naar internationale ster ging, en dat hij van kleins af aan al beroemd wilde worden – nadat hij Freddie Mercury Bohemian Rhapsody live zag uitvoeren zonder shirt.
Psy vertelt over het begin van zijn carrière en zijn studie aan het Berklee College of Music. Een jaar lang sluit hij zichzelf thuis op om muziek te maken. Het levert honderden tracks op, maar als hij ermee gaat leuren bij labels is niemand geïnteresseerd. Het leidt ertoe dat hij op zijn 23e een beslissing moet maken. Gaat hij door met muziek maken, of gaat hij iets anders proberen? En vanaf hier wordt het emotioneel. Hij vertelt over zijn vader, een conservatieve, zeer strenge man. In Korea is het gewoon dat een zoon het bedrijf van zijn vader overneemt. Psy is de enige zoon, en zodoende wordt er van hem verwacht dat hij het werk van zijn vader overneemt. Psy besluit verder te gaan als muzikant maar omdat hij niet zo slank is als popsterren in Korea gewoonlijk zijn, zo vertelt hij, wordt zijn debuut een flop. Als mensen hem zien, zeggen ze niet ‘wie is dat’, maar ‘wat is dat’.
Videos by VICE
Ondertussen haat zijn vader het feit dat hij zanger is. Acht jaar lang heeft Psy mot met zijn vader, omdat hij een studie doet waar zijn vader niks van moet hebben. In die tijd boekt hij langzamerhand steeds meer succes in zijn eigen land, en hij wordt beroemd.
Tijdens een van zijn (drie uur durende) concerten in Korea doet Psy een parodie op Beyoncé, waarbij hij zich ook verkleed als de zangeres. Zijn vader ziet de video van dat optreden en hij ziet zijn zoon in een badpak, terwijl hij Single Ladies zingt, en hij ziet zijn zoon verkleed als Lady Gaga, met een punt-beha.
Hij belt zijn zoon op, na acht jaar, en zegt: “Hey, ik zag je verkleed als vrouw.” Psy zegt: “Sorry, het spijt me.” Maar zijn vader is niet boos. Integendeel. Hij zegt: “Je zag er goed uit.” Psy snapt er niks van.
“Bedoel je dat ik er goed uitzag als vrouw?”
“Nee”, zegt zijn vader, “Ik zag je gezicht, en je zag er zo zelfverzekerd uit, en dat terwijl je zo’n gek kostuum droeg. Vanaf nu waardeer ik je werk.”
Zo. Kijk nu nog maar eens naar de clip van Daddy. Toen ik de clip keek nadat ik de lezing bij het Oxford Union had gezien, moest ik een traantje wegpinken.
