Jasper Verleyen, onze man in Antwerpen, wilde dolgraag weten waarom de joden in zijn buurt zich zo anders kleden dan zijn vriendjes en vriendinnetjes in da club of in het skatepark. Met Koen Caris trok hij erop uit om deze chassidische mode vast te leggen en te documenteren. Klik door voor het verhaal en de foto’s. Mazzel.
Ik
woon ondertussen al 21 jaar in Antwerpen en dagelijks zie ik mijn
joodse buren over straat wandelen in hun – ik zeg het zoals het is –
opvallende outfits. Zwarte hoed, keppeltje, satijnen jas, lange krullen
aan de zijkant van het hoofd en een volle baard. In tegenstelling tot
de doorsnee Belg, doen chassidische joden dit niet om het andere
geslacht aan te trekken of op te vallen in de menigte, maar uit
religieuze overwegingen. Achter elk kledingstuk of haartje schuilt een
betekenis die gebaseerd is op eeuwenoude tradities van hun geloof.
Omdat mode meer behelst dan fluospandex en gay designers, trokken we op ontdekkingstocht door de Pelikaanstraat op
zoek naar het verhaal achter chassidische mode, zodat je de volgende
keer als je in Antwerpen bent een tzitzit een tzitzit kan noemen en een
kippah een kippah. Om het jullie gemakkelijker te maken, hebben we er
zelfs een lijstje van gemaakt. Een genummerd lijstje.
Videos by VICE
Alle orthodoxe joodse mannen en jongens dragen heel de dag, zowel
binnen als buiten, een keppeltje, kippah of yarmulke. Ze bedekken hun
hoofd uit eerbied voor god. Vanaf hun 13 jaar mogen ze ook een hoed
bovenop hun keppeltje zetten.
Deze jongens dragen zwarte keppels omdat ze charedische joden zijn. Modern-orthodoxe joden dragen gekleurde keppels.
2.
De flosjen onderaan de broek zijn de tzitzit, een soort religieus
anker. Waar je ook bent, de tzitzit verbindt je met god of met de deur
waar je flosj tussen bleef steken.
3. Het lange haar aan de
zijkant van het hoofd is geen ‘trekbom’ zoals Antwerpse
(moslim)jongeren het soms noemen, maar een payot. Joden dragen dit
omdat de Torah verbiedt dat de zijkant van het hoofd geschoren wordt.
Op de derde verjaardag ondergaat een joodse jongen de upsherin. Tijdens
die ceremonie wordt zijn haar afgeschoren zodat enkel de payot
overblijft en dan krijgt het kind zijn eerste kippah en de tzitzit. Een
spiegel krijgt hij er niet bij, kwestie van de schok niet te groot te
maken voor de kleintjes.
Joodse mannen mogen de zijkant van de baard niet scheren met een
scheermes. De baard mag enkel geschoren worden met een draaiende
scheerkop die uitgevonden is door de Belgisch-Nederlandse jood Alexandre Horowitz.
Ze mogen hun baard wel bijwerken, maar niet volledig afscheren, want
het is net datgene dat het verschil duidelijk maakt tussen een man en
een vrouw. Maar een joodse vrouw met veel testosteron in haar bloed en
een schattig vrouwenbaardje, wat moet die dan doen? Misschien moet ze
haar baard elke maand ritueel afbranden.
De lange zwarte jas van zijde of polyester die ze dragen is een
bekishe. Ze dragen die zowel in de zomer als in de winter. De zwarte
kleur wijst op het feit dat ze elke vorm van mode afwijzen en zich
volledig focussen op hun geloof. Dit is vastgelegd in de Tzniut,
een reeks religieuze wetten die als doel hebben bescheidenheid in
gedrag en kleding te scheppen. Ook de kledij van vrouwen is daarin
vastgelegd.
Meisjes mogen geen felle kleuren dragen. Het sleutelbeen moet bedekt
zijn en als je een kledingstuk draagt met knopen aan, dan moeten alle
knopjes toe zijn. De mouwen moeten tot over de polsen komen en je benen
moeten tot aan de enkel bedekt worden. Je ziet aan deze grieten dat ze
dolgelukkig zijn dat ze op een bloedhete donderdagmiddag in een lange
donkere overjas mogen rondlopen.
Getrouwde orthodoxe joodse dames moeten hun haar bedekken en lange
rokken en mouwen dragen. Het haar kunnen ze op verschillende manieren
bedekken: met een hoofdband, een hoed of het haar afscheren en een
pruik dragen als teken van bescheidenheid. En, neen, die buggy hoort
niet bij hun outfit, maar is gewoon een logisch gevolg van een
zwangerschap (ha ha).
Voor
jullie onthutst reageren over de strikte en eenvormige kledingstijl van
chassidische joden moet ik jullie dit nog vertellen. Volgens de joodse
traditie bepaalt het karakter het individu, niet de kleren. Als
iedereen in een gemeenschap dezelfde kleren draagt, kan je enkel
opvallen door je karakter. Je kleren moeten dus niet uniek zijn, maar
je persoonlijkheid wel. Op die manier kan je je niet verschuilen achter
je kleren. Als iedereen flashy kleren draagt en blitse sneakers, moet
je natuurlijk ook opvallen door je karakter, het is maar hoe je het
bekijkt.
Op
het einde van de dag kwamen we deze kerels tegen. Het zijn Russische
joden die helemaal andere kledingnormen volgen dan hun chassidische
homeboys. Wij dachten eerst dat ze voor de Mossad,
werkten maar het bleken diamanthandelaars te zijn met rode dassen, RODE
DASSEN! Zij krijgen dan ook de prijs voor kleurrijkste motherfuckers
van de dag.
JASPER VERLEYEN
Foto’s: KOEN CARIS
