Het drankje waar je teut van wordt, maar geen kater van krijgt

Er gaat maar weinig boven een koud, vers getapt biertje aan het einde van de dag.

Althans, totdat je je de volgende ochtend verschrikkelijk voelt en niet uit bed kunt komen, omdat je weer eens veel meer dan één koud en vers getapt biertje achterover hebt geslagen. Wat dat betreft zou het mooi zijn als er iets bestaat dat niet zo slecht voor je is, maar er wel toe leidt dat je ineens veel makkelijker gesprekken aanknoopt met vreemden of denkt dat je eigenlijk ook wel prima karaoke kunt zingen.

David Nutt, een vooraanstaand psychofarmacoloog, houdt zich al dertig jaar bezig met het het verminderen van alcoholschade. Hij vertelt via Zoom dat hij alcohol als gevaarlijkste drug voor de samenleving ziet. “Volgens mij kent iedereen wel iemand die drankproblemen heeft gehad,” zegt hij. “Het is een van de meest voorkomende oorzaken van een hoge bloeddruk – er sterven meer mensen aan beroertes of hartaanvallen door de alcohol dan aan cirrose.” De cijfers liegen er in ieder geval niet om: volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is alcohol elk jaar verantwoordelijk voor 2,5 miljoen doden wereldwijd.

Ongeveer vijftien jaar geleden kwam Nutt daardoor tot een inzicht: in plaats van dat je de schadelijke gevolgen van een giftige stof probeert te beperken, kun je beter gewoon een niet-giftige versie van alcohol maken. Hij stelde een goedje samen dat hij Alcarelle noemde. Dat is een alternatief voor alcohol, waarvan je volgens hem wel net wat ontspannender op de praatstoel gaat zitten, maar zonder dat je er koppijn of gaten in je geheugen van krijgt.

Nutt is ervan overtuigd dat het werkt, omdat hij het ook op zichzelf heeft uitgeprobeerd. Maar omdat het een “nieuwe synthetische chemische stof” is, moeten er eerst nog allemaal strenge veiligheidstests worden gedaan, wat twee jaar duurt en zo’n twintig miljoen euro kost.

In de tussentijd heeft hij ook nog een ander alcoholvrij, botanisch drankje ontwikkeld: Sentia. Dat is een zijproject van zijn bedrijf GABA Labs en heeft vooral als doel om geld te verdienen, zodat Alcarelle op de markt kan worden gebracht, maar ook om de consument wat meer te enthousiasmeren voor alternatieven voor alcohol.

Ik snap best waarom hij dat laatste wil bereiken. Ik kreeg thuis wat monsters opgestuurd, maar ik was toch wat sceptisch. Zou je hier echt teut van kunnen worden, zonder nare gevolgen?

“Alcohol richt zich op verschillende receptoren in je brein,” legt Nutt uit. “Op het laagste niveau gaat het door je GABA-systeem – wat staat voor gamma-aminoboterzuur. Er zitten voor zover bekend vijftien verschillende GABA-receptoren in je brein, die verschillende functies hebben. Met Sentia richten we ons op de receptoren die bepalen hoe ontspannen en sociaal je bent en vermijden we juist de receptoren die leiden tot dingen als instabiliteit, prikkelbaarheid, chagrijn en katers.”

Om Sentia te ontwikkelen doorzochten Nutt en zijn team van GABA Labs duizenden databases. Uiteindelijk vonden ze “kruiden waarmee je substanties kunt maken die op het GABA-systeem werken” en kruiden die de opname versnellen, “zoals bramen, die niet alleen een mooie kleurstof zijn, maar ook de opname van stoffen in je hersenen bevorderen.”

Een minpunt is wel dat Sentia niet goedkoop is. Voor 30 pond (bijna 35 euro) kun je 50 centiliter krijgen, ongeveer de grootte van een gemiddeld waterflesje, en voor 14 pond (16 euro) krijg je 20 centiliter, wat nog niet eens een blikje cola is. Maar goed, ik schonk een blikje leeg in een glas met ijs. Het rook een beetje naar rozenblaadjes of luchtverfrisser, maar smaakte lekker. Het had een zoete, kruidige en houtige smaak, met een pittige kick – een soort kruising tussen een bloody mary en glühwein.

Binnen tien minuten voelde ik effect. Niet dat ik meteen toeterlam werd; het was meer alsof ik twee glazen bier had gedronken of een jointje had gerookt. Of het een placebo-effect was weet ik niet, maar ik voelde me duidelijk ontspannender. Ik kreeg er een betere bui van en zat lekkerder in mijn vel.

Om te kijken of ik nog een beetje mobiel was, deed ik een nuchterheidstest: langs een rechte lijn lopen, je neus aanraken en op één voet staan. Ik slaagde glansrijk.

Ik schonk er nog eentje met ijs in. Daarna deed ik een paar shotjes en mixte ik er twee met tonic. Het veranderde niks aan hoe ik me voelde. Voor mensen die drinken om hun problemen te vergeten is dat misschien niet zo’n goede uitkomst, maar voor wie zich gewoon nét even wat socialer wil voelen zonder de volgende ochtend reutelend wakker te worden, is het top. Want daarover gesproken: de volgende ochtend had ik nergens last van.

Er zijn wel meer katervrije drankjes op de markt, maar daar zit vaak alsnog een beetje alcohol in, dus dat is eigenlijk valsspelen. Door deze ontwikkeling en de stijgende populariteit van alcoholvrije drank, bevindt de alcoholindustrie zich nu op een T-splitsing: waar oudere mensen nog geregeld zware drinkers kunnen zijn, hebben aanzienlijk veel jonge mensen niet zoveel zin meer om straalbezopen te worden.

Volgens Nutt heeft de drankindustrie dat ook door. Waarom zou deze consumentengroep nog drank kopen waar je gruwelijke katers van krijgt, als er ook steeds meer alternatieven zijn waarbij je wel de lusten hebt, maar niet de lasten? “Ik denk dat de alcoholindustrie in het begin een beetje wantrouwig was,” zegt Nutt. “Een paar hadden ons gevraagd of ze het mochten kopen. We dachten dat ze dat deden om zich ervan te ontdoen, dus we hebben toen nee gezegd.”

Als alles volgens plan verloopt, zullen drankbedrijven misschien wel fors gaan investeren in Alcarelle, net zoals tabaksbedrijven miljoenen hebben gepompt in vapingproducten. Waarom? Omdat psychoactieve alternatieven voor alcohol de potentie hebben om de drankindustrie compleet op z’n kop te zetten.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.