Sinds de middeleeuwen is er een boel veranderd – heksen op de brandstapel gooien is bijvoorbeeld niet echt een ding meer. Maar na al die eeuwen is er nog altijd iets uit die tijd dat mensen daadwerkelijk doen: een exorcisme uitoefenen.
Andrew Chesnut, hoogleraar religiewetenschappen aan de Virginia Commonwealth University, zei eerder al tegen VICE zelfs dat het exorcisme de afgelopen twintig jaar ontzettend populair is geworden. Veel mensen kennen het uitbannen van de duivel vooral als iets dat bij de katholieke kerk hoort, maar volgens hem wordt de handeling tegenwoordig vooral uitgevoerd binnen de pinksterbeweging in Latijns-Amerika en Afrika, door priesters die vaak geen speciale training hebben gehad.
Videos by VICE
In Europa zijn er her en der wat katholieke en protestantse priesters die geheel kosteloos de duivel uit je lichaam verdrijven – niet-katholieke priesters spreken trouwens meestal liever van ‘bevrijding’. Een van hen is Beat Schulthess, een pastoor van het Leger des Heils in het Zwitserse stadje Uster, die al dertig jaar mensen van duivelse krachten zegt te bevrijden. Ook biedt hij exorcismetrainingen aan op de Schule für Befreiungsdienst und Geistliche Kampfführung (‘School voor bevrijding en spirituele oorlogvoering’, red.), waar hij het afgelopen jaar aan 180 mensen de fijne kneepjes van het vak leerde.
We vroegen Schulthess hoe het is om oog in oog met de duivel te staan.
VICE: Hoe zie je dat iemand bezeten is door een demon? Beat Schulthess: Mensen die in aanraking zijn geweest met duivelse krachten vertonen meestal zeer opmerkelijk gedrag. Wij vragen mensen altijd of ze boze, bange of hebzuchtige gevoelens hebben, of ze ergens aan verslaafd zijn en wat hun seksuele verlangens zijn. Veel mensen die hulp zoeken doen namelijk bijvoorbeeld aan sodomie. Zijn ze christelijk, dan vragen we ook of ze erop vertrouwen dat ze naar de hemel gaan.
Daarna kijken we naar de familiestamboom, om erachter te komen of hun familie wellicht vervloekt is. Is dat niet het geval, dan vragen we of het spookt in hun huis. Als ze bijvoorbeeld vooral ’s nachts bezeten raken, vragen we of ze dan geluiden horen zoals deuren die open- en dichtgaan.
**Word je vaak benaderd door mensen met psychische problemen?
**Zeker, want woede en depressies worden niet altijd door demonen veroorzaakt. Maar sommige mensen hebben al medicijnen of psychologische hulp gekregen, en willen weten of ze niet alsnog met een demon te maken hebben.
Als je er vervolgens achter komt dat ze ooit seksueel misbruikt zijn, kun je niet zomaar zeggen dat de duivel verbannen moet worden. In dat geval hebben ze natuurlijk andere hulp nodig. Meestal nemen we dan contact op met een medische professional, als ze niet al in behandeling zijn geweest.
**Waarom geloof je zelf in geesten?
**28 jaar geleden werd ik gevraagd om de duivel uit te bannen bij een vrouw die de naam Jezus niet hardop uit kon spreken. We waren daar best een poosje mee bezig. Op een dag zei ze dat ze de opdracht had gekregen om mijn zoon leukemie te geven. Toen verdween ze, en werd mijn op een na oudste zoon terminaal ziek. Ik belde een pastoor, die een uitdrijvingsritueel uitvoerde volgens Matteüs 18:18. Mijn zoon was binnen een week genezen. Artsen konden het niet verklaren. Na die ervaring waren mijn vrouw en ik ervan overtuigd dat bovennatuurlijke krachten van invloed kunnen zijn op leven en dood.
**Hoe doe je dat eigenlijk, de duivel uitbannen?
**We beginnen meestal met een gebed: “In de naam van Jezus Christus van Nazareth, doe ik afstand van alle occulte lasten.” We zeggen “van Nazareth” omdat er ook demonen zijn die zichzelf Jezus noemen, en Nazareth een beschermd woord is – zelfs in de onzichtbare wereld.
Soms laat de demon zichzelf zien via de persoon. Het is belangrijk om daar verder niemand aan bloot te stellen, zeker als het echt fysiek tot uiting komt. Mensen kunnen schreeuwen, kronkelen, stampen, braken of omvallen. Daarom doen we alles altijd in een kleine, afgesloten ruimte.
Twee weken later nemen we even contact op, om te polsen hoe het gaat. Als het niet beter gaat, dan maken we een nieuwe afspraak. Als de bevrijding is geslaagd, bepalen we of je verder nog hulp van ons nodig hebt of juist een vorm van therapie die zich richt op het verwerken van trauma’s.
**Soms hoor je weleens dat mensen mishandeld worden tijdens een duiveluitbanning. Wat vind je daarvan?
**Dat keur ik natuurlijk af, al kan ik niet altijd voorkomen dat zulke incidenten plaatsvinden bij de mensen die voor mij werken. Wat mij betreft ga je een grens over zodra je iets doet wat de ander niet wil. Deelnemers moeten van tevoren ook een formulier invullen waarin ze akkoord gaan met onze zorg. De pastoors moeten een gedragscode ondertekenen van 27 punten en een geheimhoudingsplicht. In principe raken we alleen hoofden en oksels aan – bij veel meer zou ik me ook zelf niet prettig voelen. En je moet dat soort dingen sowieso altijd van tevoren vragen.
**Ben je weleens de fout ingegaan?
**Als je een duivel verdrijft, moet er na afloop altijd iets veranderd zijn. Als iemand fysieke klachten heeft waar de dokter geen raad mee weet, maar die ook niet verdwijnen na de bevrijding, dan heb je waarschijnlijk een verkeerde diagnose gesteld en moet je je excuses aanbieden. Ga er nooit zomaar van uit dat je het bij het juiste eind hebt.
**Hoe zien demonen er eigenlijk uit?
**Ze kunnen verschillende vormen aannemen. Demonen behoren tot het duistere leger van de duivel, en de duivel is het meesterbrein. In de Bijbel nemen ze vaak de gedaante aan van dieren, en soms kom je ze ook in die vorm tegen. Zelf ben ik ook weleens door dit soort krachten aangevallen. Het is lastig te omschrijven.
**Voer je ook weleens een exorcisme uit bij kinderen?
**Daar worden we geregeld voor gevraagd, maar daar zijn we heel, héél voorzichtig mee. Normaal gesproken doen we het niet. Je moet er in ieder geval zeker van zijn dat je kind er geen psychische klachten aan overhoudt.
**Hoeveel kost het eigenlijk?
**Het is gratis. Maar we nemen wel donaties aan.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Duitsland
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram
