“When I’m feeling sad and lonely / I know what to do / I go out and find some music / and begin to move” aldus het nummer “Dancing Therapy”, in 1984 uitgebracht door International Music System.
Als je nooit 12 uur op een donkere, drukke, zweterige dansvloer hebt doorgebracht kun je je misschien moeilijk voorstellen waarom iemand het in godsnaam zou doen. Maar elke clubganger, festivalslet of raver zal je vertellen dat er in de anonimiteit in de duisternis, het schaamteloze zweten, en de collectieve energie een bepaalde vrijheid en zelfs therapie te vinden is die je niet makkelijk elders kunt vinden.
Videos by VICE
De dansvloer vertegenwoordigt een verademing van een wereld die steeds meer draait om productiviteit en competitie, imago en hyper-individualiteit. Wanneer de fluorescerende lampen in de ene na de andere kantoorruimte uitgaan, gaan de speakers, laserlampen en rookmachines van een handvol clubkelders en openluchtraves aan. Mensen kunnen een fractie van de tijd die ze kwijt zijn aan hun werk en andere saaie realiteiten besteden aan uitgaan, muziek opzoeken, en bewegen.
“Dansen is een work-out,” vertelt Hadrien Aujoulat-Mendez, een bewegings- en massagetherapeut en clubganger in Marseille, Frankrijk, aan VICE. Net als andere vormen van beweging worden er tijdens het dansen verschillende delen van je lichaam getraind, worden er functies zoals balans en coördinatie gebruikt, en ga je ervan zweten, dus het zou geen verrassing moeten zijn dat het zo goed voelt.
Maar voor Aujoulat-Mendez is dansen ook een kunst, en diens andere voordeel zit hem in wat het niet doet.
“We zien het lichaam meestal als een machine die we kunnen gebruiken, die we kunnen uitbuiten, dus dansen is in die zin eigenlijk een daad van verzet tegen industriële maatschappijen. Als in, je kunt je lichaam gebruiken om niks te produceren, om geen marktwaarde te hebben. Je kunt je lichaam gewoon gebruiken om het te gebruiken, gewoon voor de simpele elegantie van het bewegen en kunst maken. Dus daarom denk ik dat dansen goed is voor mensen en voor de maatschappij als een geheel,” zegt hij.
De dansvloer beukt meestal door van middernacht tot de morgenstond. Omdat het buiten de tijdstippen valt die mensen meestal “werkuren” noemen komt er een gevoel van bewondering, kansen en vrijheid bij kijken. Mensen voelen zich bevrijd van de regels waar ze meestal aan onderhevig zijn. Ze hoeven niet te worden gedefinieerd door hun werk, gesprekken over koetjes en kalfjes, of zelfs de talen die ze spreken.
“Dansen is een taal, dat maakt dansvloeren ook zo geweldig… je kunt via je bewegingen een gesprek voeren. Je kunt een gesprek houden met jezelf, maar ook met andere mensen, via dansen, via beweging, gewoon dankzij die prachtige uiting van het bewegen op de beat.”
Soms is die taal luchtig en leuk, zoals een flirterige schuursessie tijdens een sexy nummer. Maar soms is de taal politiek, zoals in de ballroom en voguing-scene, die blijft protesteren tegen de vooroordelen en het geweld tegen lhbti’ers van kleur.
Dansen is ook een manier om emoties uit te drukken, iets waar veel mensen volgens Aujoulat-Mendez niet goed meer in zijn. Hoewel onze mentale gezondheid de afgelopen tijd een populairdere kwestie is geworden en mensen hun emoties met dingen als spraaktherapie en schrijftherapie onder woorden hebben kunnen brengen, is de dansvloer een plek waar mensen hun emoties kunnen laten metaboliseren. Volgens Aujoulat-Mendez betekent dat dat mensen hun emoties via hun lichaam beleven. Met dansen kun je een hele hoop emoties afgaan, of het nou blijdschap of woede of verdriet is.
“Als je je emoties niet metaboliseert kan er op een gegeven moment neurose ontstaan. Dansen is een echte vorm van therapie,” zegt Aujoulat-Mendez.
Soms bieden dansen en de dansvloer mensen juist de kans om hun emoties te vergeten. Voor veel ravers is een dansvloer vol zintuiglijke indrukken de enige plek waar hun brein even tot rust kan komen. Het is niet de connectie met hun emoties die het dansen zo goed laat voelen, maar de zeldzame gelegenheid om even in het moment te leven.
“Ik voel me één met de energie van het publiek en raak eventjes mijn zelfbesef kwijt. Het voelt niet alsof ik iets specifiek aan het uiten ben op de dansvloer, ik doe het tegenovergestelde – ik leef gewoon in het moment, dansend, een onderdeel van het grotere geheel van de nacht. Ik kan dit doen omdat ik word overspoeld door de intense sensaties van de muziek, de lichten en de energie die bij alle andere dansende mensen te voelen is,” zegt Jason Friedlander, een andere clubganger uit Manila in de Filippijnen.
Voor Friedlander is de dansvloer een plek waar persoonlijk verschillen vervagen, conflict wordt weggenomen en waar gelijkheid heerst.
“Op de dansvloer verdwijnen socio-economische hiërarchieën en is iedereen even onderhevig aan de wonderen van melodie en ritme. In tegenstelling tot gemeenschappen die ontstaan door sportteams of in de meeste georganiseerde religies is de muziekcultus niet gegrond in conflict of weerstand, maar op harmonie.”
Voor Hideki Ito, een in Pampanga, Filippijnen gebaseerde dj, is de dansvloer een portaal waar je ervaringen en kennis op kunt doen over mensen en verschillende culturen die vaak onjuist worden vertegenwoordigd of niet bekend zijn in onze maatschappij.” Elke keer dat hij achter de draaitafel staat krijgt hij de kans om zich via de mensen op de dansvloer te verdiepen in wat er in de wereld gaande is.
Neem bijvoorbeeld Batekoo, een feest dat is ontstaan in de Braziliaanse staat Bahia. Een groot deel van de bevolking van die regio is van Afrikaanse afkomst, maar in het nachtleven was dat niet echt te zien; de project director van Batekoo vertelde DJ Mag dat het “erg wit” en “erg heteronormatief” is. Tegenwoordig is het meer dan slechts een feest: Batekoo steunt nu ook mensen uit de zwarte lhbti-gemeenschap met lage inkomens door middel van programma’s voor beroepsonderwijs. Ze trainen mensen in het gebied van eventproductie voor het nachtleven – denk aan geluidssystemen, belichting, en dj’en – zodat ze later door Batekoo en andere feestorganisatoren kunne worden ingehuurd.
“Het is vanzelfsprekend dat mensen een uitweg en toevlucht zoeken door zichzelf met dans en een connectie met de muziek uit te drukken, maar daarnaast zijn dit ook manieren om besef te krijgen van de worstelingen, frustraties en problemen die waarschijnlijk aansluiten op het levensverhaal van een gemiddelde burger,” zegt Ito.
Op de dansvloer komen deze voordelen misschien nog wel het hardst en duidelijkst aan het licht. Maar Aujoulat-Mendez, de bewegings- en massagetherapeut, zegt dat dansen niet alleen in clubs en op raves hoeft te gebeuren. Het hoeft ook niet per se te worden geassocieerd met de consumptie van legale of illegale middelen. Hij vindt dat mensen ook nuchter moeten proberen te dansen, waar en wanneer dan ook.
“Dans overal,” zegt hij.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.
