Wat moest die enorme astronaut op Lowlands nou eigenlijk voorstellen?

Dat-ie er stond kon je moeilijk omheen, maar wat het precies moest voorstellen, daar liepen de meningen onder Lowlands-gangers nogal over uit. Afgelopen weekend balanceerde pal voor de X-Ray-tent een negen meter hoge witte astronaut soepeltjes met één hand op een stoeltje, terwijl hij met zijn been ook nog even een enorme plantenpot in de lucht hield. Omdat we wel benieuwd waren wat festivalvierende mensen nou eigenlijk vinden van zo’n enorm kunstwerk, vroegen we ze kort wat ze dachten dat het moest voorstellen. En we belden vanmorgen ook nog even met de kunstenaar Joseph Klibansky zelf, om te horen wat het idee achter zijn kunstwerk Self Portrait of a Dreamer nou eigenlijk écht was.

Olf (24)

Hoi Olf, heb je het kunstwerk hierboven je al een beetje bekeken?
Ja, ik vind het wel tof. Het zijn afzonderlijk hele mooie voorwerpen, en het heeft ook een hele mooie compositie. Het geeft een beetje het gevoel van gewichtsloosheid. En dat hij helemaal wit is, dat vind ik ook mooi.

Videos by VICE

Dus als hij bruin was had je het minder mooi gevonden?
Ja. Maar misschien was het nog wel toffer geweest als-ie lichtroze was.

Als dit het leven moest voorstellen, zou je dan liever de astronaut, de plantenpot of toch de stoel zijn?
Toch wel de astronaut, denk ik. Of zijn handschoen, ook wel gaaf.

Wat denk je dat de kunstenaar hier precies mee wil zeggen?
Ik denk dat hij er niet per se iets mee wilt zeggen, maar dat hij vooral iets esthetisch cools neer wil zetten. Het past gewoon heel goed bij deze festivalvibe.

Serena (27)

Hoi Serena. Wat denk je als je hiernaar kijkt?
Als ik dit zie, dan zie ik vier letters. Oh, nee vijf! K.U.N.S.T.

Wat denk je het voorstelt?
Nou, ik vind de combinatie van de bloempot en die stoel en dan de astronaut op z’n zijkant wel slim. Het geeft volgens mij weer dat hij in de ruimte is en toch zijn balans kan houden, snap je? Als een soort spel tussen gewichtsloosheid en zwaartekracht.

Kun je jezelf een beetje met dit kunstwerk identificeren?
Ja. Ik ben zelf ook best wel een zwever. Het leven is ook een beetje zo. Je zweeft, je valt, je staat weer op. Allemaal figuurlijk natuurlijk hè. In de ruimte kun je niet echt vallen.

Jasper (27)

Hoi. We staan hier voor een heel groot astronautmannetje die ogenschijnlijk gewichtsloos op een stoel zweeft. Wat vind je daarvan?
Beetje vergezocht.

Waarom?
Nou, astronauten hebben normaal nooit bloempotten met planten mee in de ruimte. En ook geen stoel. Daar kunnen ze helemaal niks mee. Ik weet niet hoor. Ergens is het ook wel weer burgelijk, met dat interieur ook. Alsof-ie halsoverkop opeens op een belangrijke ruimtemissie moest.

Denk je niet dat het misschien ook symbolisch bedoeld kan zijn, gezien de titel Self-Portrait of a Dreamer?
Oh ja, dat zou natuurlijk ook goed kunnen. Dat het misschien voorstelt hoe wij ons hier met z’n allen voelen? Het is natuurlijk ook een vrij abstract kunstwerk, je kunt het op honderd mogelijke manieren interpreteren. Ik denk dat de kunstenaar er zelf ook wel even voor moest gaan zitten.

Kunstenaar Joseph Klibansky (32)

Hoi Joseph, je kon moeilijk om je kunstwerk heen dit weekend. Gefeliciteerd.
Ja, het was gigantisch om te zien. Het was ook het grootste werk dat ooit op Lowlands heeft gestaan, heb ik begrepen. Op zulke grote evenementen loop je het gevaar dat kunst soms een beetje wegvalt, dus je wil dat het zo groots en imposant mogelijk is. Dat is wel gelukt, denk ik. Het is herkenbaar, het is spierwit, en je hebt het gevoel dat het zomaar kan omvallen, met zo’n enorm gevaarte dat op één handje balanceert. Het voelt net een beetje eng, wat ook precies de bedoeling van de illusie is.

Wat was precies het verhaal achter Self Portrait of a Dreamer?
Het idee voor de sculptuur begon toen ik een tijdje geleden een klein schilderij van Van Gogh zag van een stoel in zijn kamer. Ik vond dat fascinerend, omdat het zo puur was. Hij schilderde gewoon zijn interieur, maar voor mij stond het ook synoniem voor mijn eigen keukenstoel thuis, waar ik altijd werk aan nieuwe ideeën. Dat is de plek waar ik met mijn schetsboek ga zitten, en voor mij dus de plek waar dromen beginnen. Vandaar ook de titel. De astronaut is een soort vereenzelviging van de 21e eeuw; de sky is the limit. Die astronaut, dat ben ik, maar dat zijn we net zo goed allemaal. Hij staat symbool voor iedereen die zijn ideeën wil waarmaken.

Wat hoop je dat bezoekers van Lowlands hiervan meenemen?
Het is mijn doel als kunstenaar om mensen vooral een mogelijkheid tot zelfreflectie te geven. Al mijn sculpturen gaan over de tijd waarin we nu leven. Ik wil mensen aansporen tot nadenken. Ik snap het natuurlijk wel dat sommige bezoekers misschien oppervlakkig reageren. Zo van ‘hey kijk, dat is een astronaut op een stoel’. Maar het gaat erom welk gevoel het bij je oproept. Ik wil mensen door de herkenbaarheid van het beeld het verhaal intrekken. Dat ze als ze ernaar kijken zelf beginnen te fantaseren wat er zich eigenlijk voor hun ogen afspeelt.

Denk je dat een festival als Lowlands daar een goede plek voor is?
Tuurlijk, sommige mensen zijn een beetje van het padje af. Ik hoorde zelfs dat er dit weekend een man op het beeld geklommen was. Maar wat ik vooral heel mooi vind is hoe vrij en euforisch mensen op zo’n festival zijn. Er hangt echt een saamhorigheidsgevoel. Als je daar dan met een kunstwerk mag staan, is dat heel tof. Ik vind het altijd een privilege om kunst in de publieke ruimte tentoon te stellen, midden in de maatschappij.

Als je volgend jaar weer een kunstwerk voor Lowlands zou maken, wat zou het dan zijn?
Dat is een moeilijke vraag. Ik zou zeker weer iets groots maken, misschien nog wel groter dan nu. En het moet een positieve emotie opwekken. Maar ik zou daar eerst weer voor moeten gaan zitten.

Op die keukenstoel van je?
Ja, haha.  

Klik hier om een video te zien van hoe het kunstwerk op locatie is opgetuigd. Joseph Klibansky heeft begin 2017 een eerste solotentoonstelling ‘Leap of Faith’ in Museum de Fundatie. Kijk op de website van de kunstenaar voor meer werk.

Check ook festivals.vice.com voor al je ronkende festivalverhalen, winacties voor tickets, fotoreportages en meer.