Vandaag start in Rotterdam de Nationale Klimaattop. Hier komen alle grote spelers in Nederland samen om een nationaal antwoord te geven op het Klimaatakkoord van Parijs. Er is veel van afhankelijk. Staatsecretaris voor milieu Sharon Dijksma (of haar woordvoerders) weten dan ook in elk persbericht het zinnetje “Let’s bring Paris home,” te pluggen. Cute.
Nee echt, geen cynisme. Deze klimaattop is echt opbeurend, want in 2050 moet Nederland 95 procent van alle broeikasgassen terugdringen, als we de beloftes van Parijs willen nakomen. En daar is een helder beleid voor nodig.
Videos by VICE
Om onder de 2 graden opwarming te blijven (wat volgens de meeste mensen sowieso niet haalbaar is) moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen (met name CO2, HFK’s en methaan) in 2030 met minimaal 50 procent worden verminderd en in 2050 praktisch nihil zijn. Een gigantische klus.
Er zijn dus niet genoeg daken in Nederland om aan genoeg zonne-energie te komen.
Nederland heeft zich afgelopen maand alvast welwillend opgesteld toen de Tweede Kamer een klimaatmotie aannam die in exacte overeenstemming is met deze doelen. Nu rest dan nog de vraag: hoe gaan we dit halen?
Het antwoord is onduidelijk. Er is namelijk geen allesomvattend klimaatbeleid om tot een uitstootvermindering van 95 procent te komen. Dat is waar deze klimaattop voor bedoeld is.
Negentig gemeenten bieden vandaag een manifest aan waarin staat dat ze ook bestaande woningen aardgasvrij gaan maken. 38 grote bedrijven, waaronder Shell, Nuon, Essent, de havens van Amsterdam en Rotterdam, Schiphol en bekende ondernemingen als Rabobank, KPN, Aegon en IBM, riepen gisteren op om tempo te maken met het klimaatbeleid. Ook de grootste vervuilers willen natuurlijk graag aan tafel blijven zitten. En Nederland zou Nederland niet zijn als de President-Directeur van Shell, Marjan van Loon, vandaag niet gezellig naast Mark Rutte en Dijksma aan tafel zou zitten.
Andere deelnemers zijn Joris Thijssen (Directeur Greenpeace Nederland), Ahmed Aboutaleb (burgemeester Rotterdam), Pieter Elbers (CEO KLM), Allard Castelein (CEO Havenbedrijf Rotterdam) en Corien Wortmann (bestuursvoorzitter pensioenfonds ABP).
Bron: Kennislink. Aandeel energiedragers in de energievoorziening in procenten.
Wat moet er op z’n minst worden bereikt vandaag, wil ongeveer 100 procent van de energie in Nederland rond 2050 duurzaam opgewekt worden?
Nog even voor de duidelijkheid: energie is iets anders dan elektriciteit. Uit gegevens van onder meer het CBS volgt dat 25 tot 34 procent van het totale energiegebruik in Nederland elektrisch is. Elektriciteit is relatief makkelijk duurzaam op te wekken. Bijvoorbeeld auto’s, vliegtuigen, de industrie en de veeteelt verbruiken nu enorm veel energie uit olie, gas en kolen – energie die voorlopig nog niet met elektriciteit kan worden voorzien. Nederland gebruikt zo’n 3.500 petajoule aan energie per jaar, waarvan dus ongeveer 2.500 petajoule technisch gezien best lastig duurzaam te maken is.
We hebben op dit moment nog niet de technologie om al die energie duurzaam op te wekken. Enfin, maar wat als we dat wel zouden kunnen?
Bron: http://kennisbank.isso.nl/docs/overig/energievademecum/2015/1; Onder ‘overig’ valt duurzame energie, kernenergie, invoersaldo elektriciteit en afval
Van de week las ik op de website co2ntramine, een platform voor Noord-Nederlandse energie, een vrij exacte berekening van Wim Turkenburg, emeritus-hoogleraar Natuurwetenschap, die precies deze vraag stelde.
Als we in het jaar 2050 alles op duurzame energie willen laten draaien, moet Nederland 700 miljoen tot een miljard zonnepanelen bouwen en zeven tot tien keer meer windenergie opwekken dan nu op de planning staat. (Voor een exacte weergave van deze zeer complexe berekening, check dit artikel.)
Dat is extreem veel. Een miljard zonnepanelen wekken ongeveer 400.000 MW op. Eind 2014 stond volgens het artikel in Nederland 1.000 MW aan zonnepanelen opgesteld. Turkenburg: “Mij lijkt ongeveer 100.000 MW zonne-energie haalbaar met het beschikbare dakoppervlak. Als je dan toch naar 400.000 MW wil gaan, zal je ander oppervlak dan de daken moeten gebruiken in Nederland, tenzij grootschalige import van zonne-energie een optie wordt.”
Er zijn dus niet genoeg daken in Nederland om aan genoeg zonne-energie te komen.
Dit bericht is overigens niet om bedoeld om de moed in de schoenen te doen zinken. Ik heb groot vertrouwen dat Nederland door een combinatie van voortschrijdend inzicht en technologische vooruitgang erin zal slagen om rond 2050 (misschien wat later) de uitstoot naar zo’n 5 procent terug te dringen. Maar laten we niet vergeten hoe bizar groot deze klus is, en hoeveel technologie er nog niet beschikbaar is om dit doel te bereiken.
Laten we daarom vanavond waken voor al te jubelende overheidsdienders en Shellers. Want hoe goed de resultaten ook zullen zijn vandaag, ze zullen vrijwel zeker niet overeenkomen met wat er daadwerkelijk moet gebeuren om de gehele Nederlandse energiebehoefte voor 2050 te verduurzamen.
