Laatst schreef ik een brief die was geadresseerd aan mijn oma. Een heel ontroerende brief, vol met details over mijn leven en over dat van haar. Eén ding: ik heb al lang geen levende oma meer. Ik kende de vrouw aan wie ik die brief schreef niet eens. Ik schreef de brief namens een klant, die me had ingehuurd.
Ik verdien behoorlijk veel geld met het schrijven van de memoires, novelles, boekopzetjes, en – zo nu en dan – persoonlijke interacties van anderen. Als ik continu aan het werk ben, verdien ik bijna net zoveel als een advocaat. En net als een advocaat werk ik met een voorschot. In de meeste gevallen word ik ingehuurd voor normale dingen, zoals een speech beter uitwerken, of redigeren op spelling, maar soms moet ik de meest intieme brieven, e-mails, sms’jes of whatsappjes.
Videos by VICE
Toen ik Joaquin Phoenix kaartjes zag schrijven naar geliefden van anderen, aan het begin van Her, dacht ik: ugh, wat walgelijk. Het leek me een overdreven futuristische, onpersoonlijke, koude manier van communiceren. Maar persoonlijke ghostwriters bestaan al lang. Mensen hebben schrijvers zoals ik ingeschakeld om te helpen met het schrijven van scripties, het opgeilen van profielen op datingswebsites en zelfs het bedenken van huwelijksgeloften.
Toen ik met dit baantje begon, dacht ik dat alleen mensen met een extreem drukke baan mij zouden inhuren – of anders mensen die nog niet een normale zin kunnen formuleren. Maar inmiddels realiseer ik me dat ik er volledig naast zat. De meeste mensen waar ik voor werk hebben al assistenten (naar wie ik dan ook moet mailen alsof ik mijn klant ben) en gebruiken mij om hun berichten aan te scherpen, zodat er precies genoeg expressie in zit. Ik heb nog nooit gewerkt voor iemand die het écht nodig had – mijn klanten zijn meestal welbespraakte, snelle jongens – waardoor ik me op goede dagen een luxeproduct voel, en op slechte dagen een sell-out.
De mensen die mij inhuren zitten meestal niet op een telefoongesprek te wachten, dus moet ik de manier van praten kopiëren aan de hand van e-mails die ze me doorsturen, de inside jokes die we maken en de gegevens van de persoon waar ik in hun naam naar moet schrijven. Ik moet hele correspondenties van mijn klant lezen, om zijn manier van formuleren over te nemen. Het ergste dat bij deze baan kan gebeuren, is dat jij of je klant overkomt als een bedrieger, dus de toon moet echt perfect zijn. Inmiddels ben ik een soort tekst-kameleon geworden, en heb ik totaal geen respect meer voor Aaron Sorkin en z’n karakters en hun uitwisselbare speeches. Ik ben ook een betere luisteraar geworden; ik let nog beter op hoe mensen zinnen formuleren.
Het schrijven voor andere mensen kan er ook voor zorgen dat je helemaal gek wordt. Het hele punt van het uitwisselen van e-mails of geschreven brieven of kaarten, is dat het iets bijdraagt aan het op- of uitbouwen van een relatie. De manier waarop je met iemand praat is essentieel voor het creëren van een bepaalde band, of zelfs romantiek. Dus als je dat natuurlijke proces verstoort door de bron waaruit het bericht voortkomt te veranderen, dan is dat ergens natuurlijk verschrikkelijk raar. Is het een belediging dat een vreemde lieve teksten naar je stuurt, in plaats van je geliefde? Of is het juist een compliment, omdat de aandacht voor jou het inhuren van een expert waard is?
Het makkelijkste gedeelte zijn de dronken teksten (zelfs als ik die moet schrijven nadat ik zelf ook gedronken heb – dit is nou eenmaal een 24-uurs baan). Normaal stuurt een klant me een screenshot van het gesprek en vraagt hij me om een antwoord. Ik krijg dan ook vaak halfnaakte foto’s toegestuurd waar ik een reactie op moet verzinnen die niet al te dom en voorspelbaar is. Ik kijk naar het screenshot, schakel over op de stem van de klant en verzin wat opties waar hij uit kan kiezen:
A) “Kan niet wachten op de live-versie.”
B) “Ik waardeer het dat je de clichévraag ‘Wat heb je aan?’ overbodig maakt.”
C) “De Grieken wisten alles van de S-curve. De grondkennis van de moderne architectuur is daar voor een groot deel op gebaseerd. Maar toch hadden ze er minder kaas van gegeten dan jij!”
D) “Stuur snel nog eentje! Mijn batterij is bijna op ;)”
Ik balanceer op een rare lijn tijdens dit soort gesprekken. Net als vrouwen die de bikinilijnen van andere vrouwen harsen, weet ik extreem veel over de persoonlijke levens van mijn klant, terwijl zij niets over mij weten. Soms denk ik er wel eens over om een van mijn klanten te koppelen aan mijn vrienden, omdat ze extreem goed bij elkaar passen, alleen dan zou ik mezelf natuurlijk verraden.
Foto door Flickr gebruiker Pro Juventute
Nog populairder dan de romantische teksten zijn de berichtjes over ziek-, zwak- en misselijkheid. Laatst nog flanste ik een bericht in mekaar om naar een geliefde van iemand te sturen, die ziek was. Haar vriend had me een lijst gegeven met haar karaktereigenschappen, hun inside jokes, en wat dingen over hun gedeelde geschiedenis, met als toevoeging: “Ik ben bang haar te verliezen maar wil niet bang klinken of afschrikwekkend.” Ik heb hem toen suggesties gemaild voor teksten voor op een mooie ansichtkaart. Dat soort dingen zijn voor mij een soort therapie, omdat ik dan vaak denk aan iemand van wie ik zelf intens veel hou, en bij wie ik mijn hart uitstort. Het is een beetje zoals het schrijven van brieven vol liefdesverklaringen en openbaringen, die je vervolgens nooit stuurt en in een schoenendoos onder je bed belanden. Behalve dat deze brieven ook daadwerkelijk bij iemand aankomen.
Na een tijdje verandert mijn relatie met een klant in een raar soort vriendschap: ik ga met ze meeleven en ik wil dat ze hun doelen in hun (zaken)relaties bereiken. Maar een deel van me wordt ook jaloers. Ze zijn meestal fit, extreem succesvol, hebben hun leven op orde en sturen vakantiefoto’s vanaf exotische stranden. Ik ben een positief persoon, en raak meestal geïnspireerd door dat soort levens, maar op slechte dagen voor ik me meer een voyeur dan een ghostwriter, en meer een gevangene dan een creatieve adviseur.
Jaren geleden werd op mijn middelbare school een toneelstuk opgevoerd over een man met een bochel, die in een kast zat opgesloten met alleen een schrijfmachine. Een jonge schrijver had hem tot slaaf gemaakt, en dwong hem om bestsellers te schrijven, waarvan de ‘schrijver’ vervolgens claimde dat het zijn eigen boeken waren.
De echte schrijver smeekte om vrijgelaten te worden, maar hij werd uitgelachen, terug in z’n kast gestopt, geslagen, en gedwongen om nog meer fantastische boeken te schrijven.
Ik hou van mijn baan, maar voel me soms net die gebochelde schrijver in die kast. Mijn eigen social media-accounts zijn super saai, omdat ik mijn leukste grappen en grollen aan anderen verkoop; soms heb ik zelfs geen tijd om mijn eigen e-mails te beantwoorden. Ik had ooit een klant, voor wie ik een moeilijk verhaal had geschreven zogenaamd vanuit zijn hand, die me toen zei hoe “verlossend het was, om het eindelijk allemaal uitgesproken te hebben.” Ik schrijf met extreem veel zorg voor mijn klanten – misschien met nog wel meer zorg dan voor mijn eigen geliefden. Ik ga zo erg mee in hun drama’s en mysteries, dat ik mijn eigen problemen soms bijna vergeet, en daarmee ook een deel van mijn identiteit uit het oog verlies.
