Het leven van William Moulton Marston klinkt eerlijk gezegd vrij vermoeiend. Hij schreef acht non-fictie boeken, had drie diploma’s, deed twee belangrijke uitvindingen, maakte een stomme film, schreef een serie erotische fan fiction over Caesar en heeft verbazend veel verschillende banen gehad op universiteiten. Hij trouwde met het meisje waar hij als kind al mee samen was, maar er woonde ook een minnares bij hen in huis om voor de kinderen te zorgen – zowel voor de kinderen van zijn vrouw als de kinderen van zijn minnares. Om ervoor te zorgen dat de kinderen geen vragen zouden stellen verzonnen ze een overleden echtgenoot voor de minnares. Zo nu en dan was er ook een derde vrouw van de partij, voor de groepsseks.
Uit al deze prestaties, mislukkingen en eigenaardigheden kwam tenminste één meesterwerk voort: Wonder Woman. Marstons unieke achtergrond zorgde ervoor dat hij een vrouwelijke held wilde creëren als tegenhanger voor de verstikkende mannelijkheid van stripboeken uit de jaren veertig. Zijn ideeën over liefde, onderdanigheid en het groeiende matriarchaat hadden allemaal invloed op deze vrouwelijke held. Maar ook de vrouwen om hem heen speelden een rol. Het waren suffragettes en carrièrevrouwen die meer van het leven wilden – minstens een van hen was familie van Margaret Sanger.
Videos by VICE
Wonder Woman ontsproot in een kasteel buiten Boston – het Moulton Kasteel. De moeder van Marston groeide hier op in een aristocratische familie. Pas toen zij besloot om beneden haar stand te trouwen, werd de kleine William geboren. Niet dat dat hem een luxe opleiding in de weg stond – welgeteld drie keer ging hij naar Harvard. In 1915 haalde hij er zijn bachelor, in 1918 een doctorstitel en in 1921 ronde hij zijn PhD in psychologie af. Zijn vrouw, Sadie Elizabeth Holloway studeerde aan Mount Holyoke voor haar bachelor en aan Boston University voor haar rechtendiploma (“Die eikelige mensen van Harvard namen geen vrouwen aan,” legde ze uit). Haar masterdiploma aan Radcliffe zorgde ervoor dat ze net zoveel diploma’s had als haar man. Maar Holloway kon aan het einde van de jaren tien geen vaste baan vinden als vrouwelijke advocaat, dus ging ze aan de slag bij uitgevers om het baanbrekende onderzoek van haar man te steunen. Hoewel zij dus eigenlijk voor het inkomen zorgde, moest Holloway van Marston zijn achternaam aannemen. Ze vond het verschrikkelijk.
Als docent gebruikt Marston zijn studenten voor allerlei experimenten en onderzoeken. Voor een onderzoek vroeg hij ze of ze liever ongelukkige leiders of gelukkige slaven zouden willen zijn. Het overgrote deel van de mannen koos voor de eerste optie. Een andere studie onderzocht het verschil tussen hoe mannen en vrouwen liegen over hun familie, werk en liefde.
Hoewel hij die niet altijd vond, was Marston in zijn werk geobsedeerd door de waarheid. Hij bedacht een vroege versie van de leugendetector. Die werd afgekeurd voor gebruik in de rechtszaal tijdens Frye vs. de Verenigde Staten, maar Marston bleef continu nieuwe manieren vinden om de leugendetector in te kunnen zetten. Op een gegeven moment gebruikte hij hem zelfs voor een Gillette-reclame. Na een tijdje evolueerde zijn uitvinding in een vergelijkbaar apparaat; de zogenaamde ‘liefdesdetector.’ Marston gebruikte hem tijdens persdemonstraties bij aantrekkelijke vrouwelijke studenten en zei dat hij kon lezen welke mannen zij het leukst vonden.
Deze detectors vormden de inspiratie voor Wonder Womans ‘gouden lasso van de waarheid’. Maar Marstons activiteiten buiten werk zouden nog veel meer invloed hebben op de heldin. Al vanaf jonge leeftijd was hij gefascineerd door de kracht van vrouwen. Jill Lepore schreef in The Secret History of Wonder Woman dat Marston in 1911 de Britse militante suffragette Emmeline Pankhurst hoorde spreken en geïntrigeerd was. Al snel had hij een schare aan suffragettes, anticonceptie-activisten en idealisten om zich heen verzameld. De meest prominente persoon in deze groep was waarschijnlijk Olive Byrne, zijn minnares en de nicht van Margaret Sanger.
Marston en Byrne ontmoetten elkaar in 1925 op de Universiteit van Tuft. Marston was daar docent en Byrne student. Nadat zij was afgestudeerd, liet Marston Byrne bij hem en Holloway intrekken. Er werd een regeling bedacht: Holloway zou gaan werken en Byrne zou thuisblijven met de kinderen. Ondertussen kon Marston de geleerde uithangen. Toen Byrne zelf kinderen kreeg maakten ze zich zorgen over nieuwsgierige vragen. Dus verzonnen ze een dode echtgenoot, William Richard. Ze ging zelfs zo ver dat ze zelf ook die achternaam aannam. Dat zou ook de naam zijn die ze zou gebruiken voor de verhalen die ze schreef voor Family Circle over William Moulton Marston, een briljante geleerde waarvan ze deed alsof ze hem niet kende.
Dit trio breidde uit toen Marjorie Wilkes Huntley erbij kwam. Zij was een andere minnares van Marston en zou uiteindelijk ook meewerken aan de tekeningen voor Wonder Woman. Het viertal ging regelmatig naar bijeenkomsten bij Marstons hippie tante Carolyn thuis. Die bijeenkomsten gingen over ‘liefdeseenheid’ met ‘liefdesleiders’, ‘minnaressen’ en ‘liefdesmeisjes’. Er werd ook veel gepraat over het concept onderwerping, een van de favoriete onderwerpen van Marston. Deze fascinatie is terug te zien in de oudere Wonder Woman boeken, waarin een verrassende hoeveelheid bondage verwerkt is. Wonder Woman werd constant vastgebonden door haar vijanden. Ze gebruikten niet allemaal dezelfde manier van vastbinden – touw, handboeien en tentakels passeerden de revue – maar het was het enige waardoor Wonder Woman echt kon worden tegengehouden. Haar grootste zwakte was als mannen de kracht van haar gouden armbanden beperkten. Dit heette ‘de wet van Aphrodite’, wat goed paste bij Marstons overtuiging dat onderwerping een essentieel onderdeel vormde van een goede relatie. Maar het paste niet zo goed in zijn beeld van een vrouwelijke held als een onafhankelijke strijder.
Over duizend jaar zullen vrouwen zonder twijfel de baas zijn van dit land.
De beelden van Wonder Woman waarin ze is vastgebonden staan direct in relatie tot de pro-anticonceptie illustraties en pamfletten die de moeder en tante van Byrne illegaal verspreidden. Kettingen waren ook een symbool van de suffragette-beweging – leiders daarvan hadden zichzelf in 1917 vastgeketend aan het hek van het Witte Huis om aandacht te krijgen van Woodrow Wilson. Daarnaast kwamen ze vaak terug in de politieke prenten van Lou Rogers. Hij werkte bij tijdschriften zoals Judge en The Birth Control Review. Waar ze ook gepubliceerd werden, haar tekeningen toonden veel vastgeketende vrouwen, wat de onderdrukking symboliseerde. Een illustratie die ze in 1912 maakte – ‘Tearing Off the Bonds’ – wordt vaak vergeleken met een oude schets van Wonder Woman. De twee hebben veel overeenkomsten. In het boek van Jill Lepore staat ook een scherpe illustratie van Rogers. In de illustratie zien we een wanhopige vrouw die vastgeketend zit aan een zware ijzeren bal, met daarop de tekst ‘ongewilde baby’s.’
Marston geloofde dat een matriarchaat onvermijdelijk was. In een twee uur durend interview in de Harvard Club in 1937 voorspelde hij dat Amerika in 2937 een matriarchaat zou zijn. “In de komende honderd jaar zal een Amerikaans matriarchaat ontstaan – een land van amazones, in psychologische in plaats van fysieke zin,” zei hij. “Over vijfhonderd jaar zal er een enorme seksestrijd plaatsvinden. En over duizend jaar zullen vrouwen zonder twijfel de baas zijn van dit land.” Het is geen grote stap van dit idee naar Paradise Island, de utopie waar Wonder Woman woont. In dit land, waar Amazones wonen die zijn bevrijd door Hercules, waren mannen niet welkom en werd vrede en een weelderige natuur aangemoedigd.
In 1940 werden Marstons ideeën concreter. Hij ging aan het werk als adviseur bij Detective Comics (DC) dankzij een artikel in Family Circle. Dat artikel trok de aandacht van uitgever Maxwell Charles Gaines. In het artikel werd Marston geïnterviewd over de mogelijk schadelijke effecten van strips op kinderen, wat op dat moment voor velen reden tot zorg was. Marston kon zich niet in deze angst vinden, en uitte dit in het interview. Kun je al raden wie het stuk heeft geschreven?
Marston kreeg al snel toestemming van Gaines om een nieuw karakter te ontwikkelen: Wonder Woman. Ze kreeg een kleine rol in All-Star Comics in 1941. Ze diende alleen maar als afleiding van het hoofdverhaal, maar haar eerste verschijning bleek enorm populair te zijn. Het duurde daarom niet lang voor ze een eigen serie kreeg. De invloed die de vrouwen uit Marstons leven hierop hadden, is duidelijk zichtbaar. Wonder Womans kogelwerende armbanden waren geïnspireerd door de armbanden die Byrne altijd droeg, en haar ‘Suffering Sapho!’-uitspraak kwam van Holloway. Marston en zijn familie werkten de daaropvolgende zes jaar ijverig aan het personage.
In 1947 overleed Marston aan huidkanker. Na zijn dood veranderde Wonder Woman een aantal keren op manieren die haar maker verschrikkelijk zou hebben gevonden. Op een gegeven moment was ze dol op Steve Trevor, ze deed afstand van haar krachten en opende zelfs een boetiek. Maar zoals feministen van de eerste golf Wonder Woman vormden, zorgden de tweede golf feministen ervoor dat ze uit deze stripboekenhel werd getrokken. Mede dankzij Gloria Steinem en de redacteuren van Ms. keerde Wonder Woman in de jaren zeventig terug naar hoe ze in de Tweede Wereldoorlog was. Ze werd weer het karakter dat gecreëerd was door een markante man, zijn twee vrouwen en de groep vrije geesten om hen heen.
