Sommige mensen gebruiken wiet om long covid te behandelen – met succes

Vass is een 42-jarige financiële dienstverlener uit Londen. Hij had maar twee keer eerder in zijn leven wiet gebruik, en beide keren bezorgde dat hem “afschuwelijke” migraine. Long covid maakte hem wanhopig, maar hij was in eerste instantie sceptisch over wiet.

“Het was gewoon niet wat ik verwachtte, en ik heb marihuana nooit echt overwogen als medische behandeling,” vertelt hij aan VICE. “Mijn dokter is er meerdere keren over begonnen, en ik denk dat het ongeveer de derde keer was dat ik uiteindelijk toegaf en zei: oké prima, laten we het proberen.”

Nu beschrijft hij het als een “doorbraak.”

“Long covid heeft een enorm effect gehad op mijn energiehuishouding, en daardoor ook op mijn plannen,” zegt hij. “Maar nadat ik wiet begon te gebruiken heb ik geen grote problemen meer gehad. Voor mij was dat het middel wat me in staat stelde om alle fysiologische symptomen grotendeels achter me te laten en weer verder te gaan met mijn leven.” 

Vass is een van de eerste mensen die heeft deelgenomen aan een baanbrekend Brits onderzoek naar de therapeutische werking van medicinale cannabis bij de behandeling van post-acute gevolgen van COVID-19, ofwel langdurige covid. Er worden momenteel verschillende onderzoeken uitgevoerd naar het effect van cannabis op het virus, maar hard wetenschappelijk bewijs voor de werkzaamheid ervan ontbreekt vooralsnog.

De ziekteontwikkeling van langdurige covid – waar naar schatting ongeveer tien tot dertig procent van de besmette mensen door wordt getroffen, oftewel tientallen miljoenen mensen wereldwijd – is nog onbekend. De symptomen, waarvoor momenteel nog geen wetenschappelijk gefundeerde behandelingsmogelijkheden bestaan, zijn: voortdurende vermoeidheid, hoofdpijn, kortademigheid, spierzwakte, koorts en cognitieve disfunctie, oftewel ‘hersenmist’. Iedereen die dergelijke symptomen langer dan twaalf weken ervaart, wordt beschouwd als een ‘langdurige covid-patiënt’.

Een maand nadat hij in maart 2020 met het virus was besmet, merkte Vass dat hij aanhoudende ademhalingsproblemen had. Weer twee maanden later begon hij aan slapeloosheid te lijden. Hij sliep eerst ongeveer acht uur per nacht, maar sinds hij long covid heeft nog maar twee. Ook ontwikkelde hij brandend maagzuur en kreeg hij astma-aanvallen.

Rond september begon hij last te krijgen van spastische reacties in zijn spieren, en later die maand kreeg hij zijn eerste post-virale inzinking.

“Voor ik ziek werd was ik een vrij actief persoon, ik deed veel fitnesslessen enzo. Ik besloot op een zondag om een heel eenvoudige core workout te doen, omdat ik me niet fit voelde doordat ik al een hele tijd niets meer had gedaan,” legt hij uit.

“De maandagochtend daarna kon ik nauwelijks meer uit bed komen. Mijn benen voelden als beton. Mijn douche was ongeveer vier meter lopen van mijn bed, maar ik haalde dat bijna niet, en toen ik de douche instapte moest ik meteen hurken.”

“Ik ben zes dagen het huis niet uitgekomen, en heb mezelf uiteindelijk naar buiten gesleept.”

Al deze symptomen bleven aanhouden tot december 2020. Een arts schreef Vass toen het antidepressivum amitriptyline voorschreef om hem te helpen met slapen. Het werkte, maar hij wilde liever niet op lange termijn synthetische medicijnen gebruiken. Pas toen hij dr. Anjali Didi ontmoette, een huisarts uit Australië, kreeg hij de cannabisbehandeling aangeboden.

Nu stopt hij elke avond voor het slapen gaan 0,1 milliliter donkergroene cannabisolie onder zijn tong. Hij slaapt meestal binnen dertig minuten nadat hij het heeft genomen.

“Ik gebruik geen [andere] drugs meer, behalve voor mijn maagzuur,” zegt hij. In de nabije toekomst, voegt hij eraan toe, zal hij cannabis blijven gebruiken.

Eerder deze maand kondigden de Britse nationale gezondheidsdienst NHS en de medische toezichthoudende commissie aan dat zij één van 's werelds eerste wetenschappelijke studies hadden goedgekeurd om de werking van cannabis te testen voor patiënten die lijden aan langdurige covid. Aan het onderzoek, dat zes maanden zal duren, doen dertig personen met de slopende aandoening mee.

Elke deelnemer aan het onderzoek krijgt een dagelijkse dosis van het niet-psychoactieve cannabisoliemedicijn Medicabilis voorgeschreven, dat is ontwikkeld door het farmaceutische bedrijf BOD Australia. Dat bedrijf heeft ook de de opdracht voor het onderzoek uitgezet. De deelnemers moeten dagelijks zelfrapportages schrijven, waarin erkende langdurige covid-symptomen worden beoordeeld, en al deze gegevens worden vervolgens door onderzoekers geanalyseerd om de werkzaamheid van de behandeling te bepalen. Als de bevindingen veelbelovend blijken, zal het onderzoek worden uitgebreid tot een grootschalig onderzoek met meer patiënten in het VK.

“We moeten langdurige covid aanpakken en wel snel,” stelt David Badcock, hoofd van Drug Science, in een verklaring aan VICE. “Onderzoek zal laten zien wat de meest effectieve opties zijn, waaronder cannabis-medicijnen die, hoewel legaal in het Verenigd Koninkrijk sinds 2019, nog steeds op grote schaal verkeerd worden begrepen en zelden worden voorgeschreven.”

Wetenschappers zien cannabis als “een belangrijke medicinale plant tegen post-covid-symptomen” sinds een studie werd gepubliceerd in het Journal of Biomolecular Structure and Dynamics in april 2021, dat erop wees dat de cannabinoïden CBD en cannabivarin (CVN) een “gunstige invloed kunnen hebben op de behandelingsstrategie voor post-covid-symptomen”.

In januari van dit jaar wezen twee studies (een van de Universiteit van Oregon, de andere van de Universiteit van Chicago, geen van beiden klinische studies met proefpersonen) er eveneens op dat cannabiszuren zouden kunnen voorkomen dat mensen het virus oplopen dat COVID-19, SARS-CoV-2, veroorzaakt.

Dat wil niet zeggen dat het roken van een joint of het slikken van een edible je gaat genezen van covid, of zal voorkomen dat je het oploopt. Bepaalde op cannabis gebaseerde behandelingen zouden dat kunnen, maar zoals een artikel in Psychology Today in juni 2021 aangaf, “er is veel meer onderzoek nodig om de effectiviteit van deze cannabinoïden te bewijzen”.

Medicabilis is niet het enige product dat wordt onderzocht met dit doel voor ogen. In november 2021 kondigde InCor (het hartinstituut van de medische faculteit van de universiteit van São Paulo) aan dat zij een klinische studie zouden uitvoeren naar medicinale cannabis als behandeling voor langdurige covid, met gebruikmaking van een CBD-extract van farmaceutische kwaliteit, geproduceerd door het cannabisbedrijf Verdemed.

In een dubbelblinde studie zullen de onderzoekers in Brazilië nagaan of het cannabisproduct de levenskwaliteit van langdurige covid-patiënten kan verbeteren. Zij verwachten in april een antwoord op die vraag te vinden.

“Op basis van epidemiologische gegevens zou het langdurige covid-syndroom de volgende ramp voor de volksgezondheid kunnen zijn,” vertelde dr. Edimar Bocchi, die de proef leidt, aan Latin American Business Stories. “Dit is een zeer belangrijke studie, omdat CBD nog nooit voor dit doeleinde is getest.”

Dr. Elizabeth Iveson, een specialist op het gebied van neurorevalidatie en de hoofdonderzoeker van het Britse onderzoek, deelt Bocchi’s bezorgdheid. Ze vertelt aan VICE dat ze “steeds meer patiënten ziet die lijden onder de effecten van langdurige covid.” Veel van hen zijn jonge, voorheen fitte en gezonde mensen zoals Vass, die nu dagelijks worstelen met gebrekkige mobiliteit, vermoeidheid en angst.

Volgens Iveson is er dringend behoefte aan meer klinische studies naar de effecten van medicinale cannabis op langdurige covid.

“Gebaseerd op mijn ervaring met het voorschrijven van cannabisproducten aan patiënten met ziekten die meerdere lichaamseigen processen aantasten en zich presenteren middels veel verschillende symptomen, zou medicinale cannabis ook effectief kunnen zijn als onderdeel van de behandeling van patiënten met langdurige covid,” aldus Iveson.  

“[Maar] de toegang tot deze medicijnen is voor patiënten nog steeds beperkt en duur.” 

Iveson heeft zelf gezien welke werking medicinale cannabis kan hebben op mensen die lijden aan aandoeningen die qua symptomen op long covid lijken. Zoals bij haar patiënt Kyle Esplin, die een bruisend leven had totdat hij werd geveld door een ziekte die bekend staat als post-virale chronische vermoeidheid.

“Ik had een huis op Mallorca, ik reisde de wereld rond en gaf shows op cruiseschepen – ik had een geweldig leven,” vertelt Esplin, een 40-jarige muzikant en entertainer uit de Schotse stad Forfar, aan VICE.

In 2012 liep hij een virale infectie op aan de luchtwegen en ging hij snel achteruit. Na zes maanden lukte het hem zelfs nauwelijks nog om zijn bed uit te komen. Langer dan een paar minuten lopen veroorzaakte vaak zogenaamde post-exertionele malaise (een verergering van de symptomen na een kleine fysieke inspanning, zoals dat ook gebeurde bij Vass) die het “erg moeilijk maakt om vooruitgang te boeken bij het herstel, en het maakt het ook erg moeilijk om iets te plannen”.

“De artsen wisten niet wat ze konden doen,” herinnert hij zich. “Als ik geen wietolie had genomen, denk ik niet dat ik ooit zo fit had kunnen worden als dat ik nu ben.”

Net als Vass had Esplin een hele reeks behandelingsmogelijkheden geprobeerd en onderzocht, zonder resultaat, voordat hij uiteindelijk medicinale cannabis ontdekte. Ook merkte hij net als Vass al binnen een week gunstige effecten. 

“Het is alsof [de cannabisbehandeling] het volume van mijn symptomen zachter zette en ik hierdoor in staat was om vooruitgang te boeken,” zegt Epslin. “Ik werd een beetje sterker en kreeg geen rare terugval meer na twee minuten lopen.”

Hoewel er weinig onderzoek is gedaan naar de werking van CBD-olie als behandeling voor het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) – de veel gebruikte term om een groep medische aandoeningen te duiden, waaronder post-virale vermoeidheid en andere aandoeningen die lijken op langdurige covid – wijzen de studies erop dat cannabis de symptomen verlicht.

Een wetenschappelijk overzicht uit 2016 bewees dat cannabis-behandelingen effectief zijn tegen migraine en fibromyalgie, wat zich meestal uit in spierpijn en vermoeidheid. Een studie uit 2017 wees er op dat CBD kan helpen bij de behandeling van overgevoelige centrale zenuwstelsels, terwijl een andere studie aantoonde dat cannabis oxidatieve stress en mitochondriale disfunctie vermindert, wat zich in het lichaam voordoet als energieproblemen en spierzwakte. Een studie uit 2009 wees erop dat CBD kan worden gebruikt om ontstekingen te bestrijden en het kan helpen om het evenwicht in het lichaam te handhaven.

Epslin neemt tegenwoordig elke dag medicinale cannabis en hij is van plan dat de rest van zijn leven te blijven doen.

“Sinds ik cannabis als medicijn gebruik ben ik nooit meer echt ziek geworden door verkoudheid, griep of wat dan ook,” zegt hij.

Als we hem vragen wat voor invloed de behandeling op zijn leven heeft gehad, wordt hij emotioneel.

“Het is moeilijk in woorden uit te drukken,” zei hij, terwijl zijn stem breekt. “Ik kan me niet voorstellen hoe het leven zou zijn zonder cannabis. Ik zou niet zijn zoals ik nu ben en ik zou niet in staat zijn geweest om alle dingen te doen waar ik van houd en waar ik van geniet. Ik heb meer dan negentig procent daarvan teruggekregen. Dus ik had echt mazzel.”

Het is pijnlijk, zegt hij, om te zien hoeveel andere mensen lijden en hij herinnert zich hoe moeilijk het was om betrouwbare informatie en professionele medische hulp te krijgen.

Ook Vass vond dit moeilijk, zegt hij: het gevoel dat hij niet serieus werd genomen of dat hem geen relevante hulp werd geboden voor een aandoening waarvan weinig medici wisten hoe ze die moesten diagnosticeren of behandelen.

“Langdurige covid bestond nog niet, en het was toen heel moeilijk om de medische wereld te overtuigen dat er iets mis was met me,” legt hij uit. “Het is nu algemeen bekend dat het voorkomt, maar het is zo frustrerend om naar een arts te gaan en te horen dat alles in orde is, terwijl je weet dat dat niet zo is. Je begint dan echt aan jezelf te twijfelen.”

“Het gebruik van wiet, niet alleen het fysieke maar ook het mentale aspect, hielp me om mezelf weer op te bouwen.”

Vass en Esplin hopen beiden dat anderen net zoals zij de gunstige effecten kunnen ondervinden van cannabis-medicijnen, en ze hopen dat de resultaten van de Britse studie dat op grotere schaal zullen aantonen.

Vass: “Ik heb mijn leven weer terug. Het is niet helemaal hetzelfde als wat het was, misschien voor 90 of 95 procent, maar dat valt te verwachten na covid. En als mensen met cannabis-medicijnen hetzelfde bereiken als ik, dan is dat denk ik een fantastisch resultaat.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.