lhbti

Er is vanaf vandaag een hulplijn voor en door mensen die worstelen met gender

Freya (26) is zelf in transitie en beantwoordt bij de nieuwe hulplijn 'Genderpraatjes' al je vragen over gender. "Op mijn zeventiende had ik het liefst willen horen dat ik normaal ben."
7V6A0307bewDEF (1)
Freya. Foto door Jasper Groen

Vanaf vandaag kan je bellen, mailen en (anoniem) chatten met de allereerste hulplijn voor transgender, non-binaire en zoekende jongeren van 12 tot 25 jaar. ‘Genderpraatjes’ is een initiatief van Transgender Netwerk Nederland (TNN) en Transvisie, en alle mensen die de telefoon beantwoorden zijn daarom zelf ervaringsdeskundigen. Zo ook Freya Terpstra (26). Ze is mede-oprichter van dit initiatief en transitionerend trans vrouw. Ik belde haar om te vragen waarom deze hulplijn zo vreselijk belangrijk is, hoe het in z’n werk gaat en of ze dit vroeger zelf heeft gemist.

VICE: Ha Freya! Vandaag wordt ‘Genderpraatjes’ gelanceerd. Waarom is zo’n lijn belangrijk?
Freya Terpstra:
Met de hulplijn willen we een ondersteunend en luisterend oor aan jongeren bieden. Transitioneren − zowel medisch en sociaal − kan enorm ingewikkeld zijn. Uit onderzoek blijkt dat transgender personen 5 tot 10 keer vaker een zelfmoordpoging doen en 7 keer vaker aan suïcide denken in vergelijking met cisgender personen. Dat is een gigantisch hoog aantal. Deze doelgroep worstelt ermee dat er weinig plekken zijn waar ze zich erkend en herkend voelen, en waar hun vragen op een toegankelijke, en laagdrempelige manier worden beantwoord. Het is belangrijk dat ze verhalen horen van mensen die hetzelfde of iets soortgelijks meemaken. 

Advertentie

Waar zullen de gesprekken vooral over gaan, denk je?
Ik verwacht dat veel jongeren zullen gaan bellen om dingen te vragen over de wachttijden, want die zijn gigantisch lang. Als je last hebt van genderdysforie, een sterk gevoel van onvrede met het geslacht waarmee je geboren bent, ga je naar de huisarts en krijg je een doorverwijzing naar het ziekenhuis. Voor de eerste intake in een ziekenhuis is gemiddeld een wachttijd van twee jaar. Dat is heel zwaar. Voor corona ging het net wat beter en sneller met de wachtlijsten, maar dat is weer helemaal onderuit gegaan. Ook verwacht ik dat ouders gaan bellen met of voor hun kinderen, of mensen die voor een vriend of vriendin bellen omdat die zelf niet durft.

Op vragen over wachttijden hebben we trouwens geen eenduidig antwoord, maar we zullen ze proberen te helpen, door bijvoorbeeld te kijken of er andere zorgaanbieders zijn. 

Waarom is deze hulplijn specifiek op jongeren gericht?
Transgender, non-binaire en zoekende jongeren worden nog te weinig bereikt door huidige hulplijnen en informatiebronnen als TNN en Transvisie. Op deze sites staat goede informatie, maar er staat heel veel waardoor jongeren door de bomen het bos niet meer zien. Onze site is heel overzichtelijk en de informatie specifiek op jongeren gericht. Je hebt drie opties: bellen, mailen en chatten, dat anoniem kan. We hebben Instagram en dat is een belangrijk middel om jongeren te bereiken. Jongeren halen hun informatie nu vooral van Youtubers en influencers, zoals Jessie Maya. Dat is zeker waardevol, maar influencers hebben niet altijd de correctie informatie. Er is weinig onderzoek naar trans onderwerpen gedaan dus er is niet veel goede informatie beschikbaar. Genderpraatjes is een punt waar een breed aanbod aan ervaringen en informatie te vinden is en waar constant wordt gecheckt of de informatie juist is.

Advertentie

Heb jij zo’n hulplijn eigenlijk zelf gemist?
Heel erg. Ik groeide op in een rijkeluisomgeving in Utrecht. Ik zat op school waar niemand openlijk uit de kast was. Er was nul ervaring of kennis of herkenning op school of om me heen. Ik zag niemand op televisie die op mij leek. Daardoor dacht ik dat ik de enige was die zich zo voelde. Toen ik op mijn zeventiende een filmpje op Youtube van Jessie Maya zag, wist ik pas dat trans-zijn bestond. Toen dacht ik: en nu? Ik had geen plek om erover te praten, sprak er met niemand over. Het duurde acht jaar voordat ik actie heb ondernomen − inmiddels ben ik in transitie. Dus ja: ik had enorm veel baat bij zo’n lijn gehad. Ik had vooral het anoniem chatten fijn gevonden.

Wat had jij gevraagd, denk je?
Op mijn zeventiende, op moment dat ik in transitie wilde en wist dat dat een mogelijkheid was, wilde ik vooral weten dat het niet raar was. Ik wilde horen dat ik normaal was. In plaats daarvan heb ik het jarenlang opgekropt. In het begin van mijn master was ik zo hard gaan werken om dit allemaal te vergeten, dat ik een burn-out kreeg. Op mijn studie wilde professoren weten wat er aan de hand was, en toen kwam dit eruit. Het was geen prettige manier om uit de kast te komen: ik sprak er niet over en daarom explodeerde het.

Wie zitten er aan de andere kant van de lijn?
We zijn nu met vier mensen en gaan we snel uitbreiden met vrijwilligers. Er is enorm veel dankbaarheid vanuit de transcommunity. Het is bijzonder om te zien hoeveel mensen willen helpen. Wij vier gaan ze trainen op een aantal punten: op ervaringsdeskundigheid, professionaliteit, geschikte gespreksvaardigheden, maar ook het signaleren van suïcidaliteit en huiselijk geweld. Als mensen bellen over geweld en discriminatie, zullen we uiteraard luisteren, maar ze doorverwijzen naar het speciale meldpunt vanuit het TNN.

Wat vind jij dat beter kan in de transgenderzorg, naast de lange wachtlijsten?
Als je een medische transitie in wil, dan moet je als standaardprocedure een psychologisch voortraject in. Deels daardoor zijn de wachtlijsten zo lang. Voor sommige mensen is zo’n psychologisch traject nodig, maar niet voor iedereen. Zo’n traject is heel intensief: het zijn heel veel testen, een heleboel gesprekken en het gaat vaak ook over je seksleven. Waarom zou iedereen die gesprekken moeten voeren als dat voor sommige mensen overbodig is? Een alternatief zou zijn dat iedereen twee gesprekken krijgt, en als je verder geen andere psychische diagnoses hebt, dat je dan verder gaat met je transitie. Dat zou ervoor zorgen dat de wachtlijsten korter worden.

Verwacht je dat het druk gaat worden aan de lijn?
Ik hoop het. Het project is opgezet omdat deze jongeren te weinig bereikt worden. Vandaag begint een lanceringscampagne met drie jonge ambassadeurs uit de community: Alice Olsthoorn, Nanoah Struik en Jules Christopher. Zij zijn het gezicht voor de hulplijn. Als jongeren op de site komen zien ze hun verhalen. En vanaf nu komt er iedere week zeven weken lang één ambassadeur bij. Ik heb er heel veel zin in. 

Succes, Freya!

Ben jij tussen de 12-25 en heb je steun nodig of vragen rondom je gender? De jongerenlijn is elke doordeweekse middag bereikbaar van 15:00 tot 17:00. Bel naar (085) 303 76 80 en check voor meer informatie op www.genderpraatjes.nl