Deze Belgen gebruiken cannabis als geneesmiddel tegen hun mentale problemen

In België blijft tot op de dag van vandaag zowel het gebruik als het bezit van cannabis grotendeels illegaal, eender of dat voor medische of recreatieve doeleinden is. De drugwet van 2003 was een eerste stap richting de decriminalisering van de drug, maar sindsdien lijkt er maar weinig te zijn veranderd.

Momenteel kan maar een zeer kleine groep mensen in België legaal beroep doen op geneesmiddelen op basis van cannabis. Sinds 2015 is de aflevering van medicinale cannabis in België namelijk mogelijk indien het om een geregistreerd geneesmiddel gaat. Concreet heeft nog maar één product die vergunning gekregen: Sativex. Dat is een medicijn dat zowel THC als CBD bevat, en onder bepaalde voorwaarden kan voorgeschreven worden aan patiënten met MS. Cannabisolie (op basis van CBD) is sinds vorige zomer ook op voorschrift als geneesmiddel te verkrijgen bij de apotheker, hoofdzakelijk voor mensen met ALS, MS of epilepsie.

Sommige onderzoeken tonen aan dat CBD (oftewel Cannabidiol, een niet-psychoactief bestanddeel van cannabis) ook positieve effecten heeft op onder andere angstgerelateerde stoornissen, psychotische symptomen, paniekaanvallen en slapeloosheid.

Toch weten we nog maar erg weinig over de mogelijke mentale gezondheidsvoordelen van cannabis. Een grootschalig meta-onderzoek uit 2019 keek naar de resultaten van 40 jaar aan onderzoeken rond de effecten van cannabinoiden op mentale gezondheid. Daaruit bleek dat er niet genoeg wetenschappelijke bewijzen zijn om te kunnen stellen dat cannabis mentale gezondheidsproblemen kan verhelpen.

Voor alle duidelijkheid: dit betekent niet dat cannabis *niet* helpt tegen mentale stoornissen - het betekent simpelweg dat er nog niet genoeg onderzoek is gedaan om daarover te kunnen oordelen.

Het simpele feit dat jij of iemand die je kent, een betere mentale gezondheid wist te bereiken dankzij cannabis, betekent nog niet per se dat dat voor iedereen zo zal zijn. Maar toch kunnen zulke gevallen interessante impulsen zijn voor de wetenschap om meer onderzoek te doen.

Daarom spraken wij met een aantal Belgen die cannabis gebruiken voor medische doeleinden, en vroegen we hen welk effect dat heeft gehad op hun mentale gezondheid.

“Ik gebruik de laatste tijd vooral CBD, omdat je dat tegenwoordig legaal kan kopen. Vroeger gebruikte ik gewoon cannabis. Al sinds ik dertien was heb ik last van slapeloosheid, omdat mijn gedachten vaak in overdrive gaan. Dat veroorzaakte heel wat problemen in mijn leven: ik raakte daardoor oververmoeid en kon niet goed presteren.

Sinds ik cannabis gebruik, heb ik absoluut geen problemen meer om in slaap te vallen. Het kalmeert mijn gedachten en vertraagt ze. Ze worden ook minder neurotisch en ik focus er minder op.

Ik ben cannabis beginnen gebruiken toen ik depressief was. Dokters hadden me aangeraden om anti-depressiva te gebruiken, maar dat wou ik niet, omdat verschillende mensen uit mijn familie een verslaving hadden overgehouden aan dat soort geneesmiddelen. Ik had toen al maanden lang geen geluk of blijheid meer gevoeld. Door toeval heb ik dan eens cannabis gebruikt bij een vriend, en het was zo een grote opluchting toen ik plots weer kon lachen en ook effectief goed kon slapen die nacht.

Ik had vroeger ook vaak last van hevige paniekaanvallen. Ze duurden urenlang en ik kon maar niet uit die mindset raken. Nu kan ik zo’n paniekaanval gewoon laten gebeuren, en als het te lang duurt, kan ik cannabis gebruiken en voel ik hoe het dan begint te beteren.

Mijn therapeut is nogal terughoudend over het feit dat ik cannabis boven anti-depressiva verkies, maar het werkt voor mij beter dan eender welke medicatie die ik ooit heb geprobeerd.

Mijn beste vrienden zijn heel accepterend. Maar op mijn werk merk ik hoe groot het taboe van medicinale cannabis nog steeds is. In mijn arbeidscontract is er een hele pagina gewijd aan het feit dat mijn werkgever het recht heeft me naar een afkickcentrum te sturen als ik drugs gebruik. Het voelt absurd dat mijn werk het recht heeft zoiets te beslissen, maar cannabis er juist voor zorgt dat mijn mentale gezondheid beter is, en ik zelf beter functioneer.

Ik vind ook dat er niet genoeg publieke informatie te vinden is over medicinale cannabis. In speciale databases wel, maar daar moet je dan al toegang toe hebben via je werk of zoals in mijn geval, via je opleiding. Anders zijn die onbetaalbaar. Eigenlijk zou iedereen toegang moeten hebben tot onderzoeken en hun resultaten, zodat je je echt goed kan informeren over deze zaken.

Er moet ook echt iets gebeuren aan het stigma rond het gebruik van cannabis als geneesmiddel. Het is een plant, en toch zijn zoveel mensen er zo bang van. Ik heb zelf al cannabisplanten gekweekt, en dat heeft heel destigmatiserend gewerkt, omdat ik het hele proces van de plant heb kunnen meemaken.”

“Ik gebruik cannabis omdat ik snel overprikkeld raak. Als ik gebruik, wordt het in mijn hoofd iets kalmer. Als ik thuis ben, gebruik ik cannabis om te ontspannen. Ik heb veel energie en kan die niet altijd even goed kanaliseren, wat soms moeilijk kan zijn voor de mensen rondom mij. Wanneer ik een joint rook, word ik me weer meer bewust van mezelf.

Ik ben altijd tegen reguliere medicatie geweest, zelfs tijdens mijn top surgery. Ik geloof meer in homeopathische middelen. We betalen ons blauw aan medicatie die niet werkt. Mijn vertrouwen ligt meer bij middelen zoals cannabis dan bij de farmaceutische sector.

De meeste mensen in mijn omgeving vinden het oké dat ik cannabis gebruik. Vooral in het Gentse zijn mensen vrij open-minded. Toch zijn er ook nog heel wat mensen, ook van mijn leeftijd, die cannabisgebruik problematisch vinden.

Je merkt dat drugsgebruik in het algemeen zeker nog in de taboesfeer zit in België. Ik denk dat we zeker geen al te grote stappen in één keer moeten nemen moeten nemen, maar coffeeshops in de grote steden zouden al helpen. De CBD-shops die hier en daar verschijnen, zorgen er ook al voor dat het onderwerp meer bespreekbaar wordt.

Na mijn eerste gebruik ben ik gaan opzoeken wat ik juist in mijn lichaam aan het steken was. Ik wou op de hoogte zijn van mogelijke bijwerkingen. Wat blijkt? Er is echter heel weinig officiële en betrouwbare informatie te vinden. Er zijn niet genoeg campagnes. Op school wordt er ook maar heel weinig over drugsgebruik gepraat. En als dat al gebeurt, is het meestal om je bang te maken en gaat het alleen maar over de negatieve kanten.”

“Cannabis roken is iets dat bij mij ooit is begonnen met vrienden. Het leek alsof mijn problemen toen iets meer naar de achtergrond gingen, waardoor ik ze beter aankon en er minder zwaar door geraakt werd. Al kan die afstand natuurlijk ook negatief zijn in bepaalde situaties.

CBD en THC hebben elk hun eigen werkingen op mij. THC zorgt ervoor dat mijn creativiteit meer tot uiting komt en mijn gedachten meerdere kanten op kunnen gaan. Dat kan fijn zijn als je bijvoorbeeld aan het schrijven bent. CBD werkt relaxerend en anti-depressief voor mij. Het maakt alles zachter.

Het taboe op wiet is absoluut een cultureel verschijnsel. In de jaren 70 en 80 was er een grote anti-marihuana campagne in de VS, en dat werd in andere landen overgenomen. Dat had een heel racistische insteek. De onderliggende angsten voor gekte, luiheid en verslaving zijn daarna gewoon blijven bestaan. We moeten dus zeker nog verder dekoloniseren.

Ik heb me enorm ingelezen wanneer ik ben beginnen gebruiken, vooral ook omdat ik oprecht geïntrigeerd was. Zodat ik weet wat de gevaren zijn en welke bestanddelen er juist in cannabis zitten. Online is er voldoende informatie, als je weet waar te zoeken tenminste. In de fysieke wereld is er echter een enorm tekort. Ik denk dat dat ook terug te leiden is naar cultuur, de statische regering en het wantrouwen van de bevolking. Het blijft een bevreemdend gevoel om over straat te lopen om die illegale plant te gaan kopen.

Er zijn ook negatieve kanten uiteraard. Cannabis is een verwarrende plant, omdat het twee stoffen heeft die elkaar tegenwerken. CBD-geruik kan ervoor zorgen dat je moe of loom wordt. THC kan een psychose uitlokken: dat is bij mij ook gebeurd op een bepaald moment. Het meest traumatische daarbij was de medische reactie erop.

Toen ik door mijn psychose werd opgenomen in het ziekenhuis, kreeg ik medicatie waarvan ik veertien uur per dag sliep, en de rest van de tijd ik als een zombie door de gangen liep. Het stigma rond cannabisgebruik en de medische reactie die dat veroorzaakt, is buiten proportie, en veel problematischer dan het gebruik zelf. Zo’n wietpsychose wordt ook in je medische dossier opgenomen, waardoor je daar ook later op blijft afgerekend worden.

Ik ben niet per se tegen reguliere medicatie zoals anti-depressiva. Maar er is ook heel wat medicatie die levens verwoest. Ik neem dagelijks drie verschillende soorten medicatie en gebruik ook cannabis, dus dat toont ook aan dat de twee perfect hand in hand kunnen gaan. Maar er is nog te weinig onderzoek gedaan naar de combinatie van medicinale cannabis en ‘gewone’ geneesmiddelen, waardoor het voor mij best moeilijk is om die twee goed met elkaar af te stemmen. Door het hele taboe en de onderdrukkende cultuur rond wiet, kunnen onderzoekers ook maar moeilijk aan kwalitatieve cannabis raken om onderzoek mee te voeren. Hopelijk komt daar binnenkort verandering in, en kunnen we zo tot een betere wisselwerking tussen cannabisgerelateerde en niet-cannabisgerelateerde geneesmiddelen komen.”

“Ik gebruik cannabis tegen mijn angststoornis. Dat is begonnen op feestjes, omdat ik ook last heb van sociale angsten, en merkte dat cannabis mij daar beter bij hielp dan bijvoorbeeld alcohol. Alcohol haalde mijn controle weg, bij cannabis gebeurt dat niet.

Ik gebruik wiet ook als ik een creative block heb. Het helpt bijvoorbeeld om op een andere manier naar een film te kijken, en dat maakt dan alles wat losser voor mij. In depressievere periodes gebruikte ik ook, maar ik zou het zelf niet aanraden daarvoor, omdat het mij deels ook tegenhield om professionele hulp te zoeken. Dat kwam omdat cannabis ervoor zorgde dat ik gewoon tevreden was met hoe alles ging, en ik geen verandering in mijn situatie wou brengen.

Ik verkies cannabis boven de klassieke geneeskunde. Ik zie dat bepaalde medicatie wel helpt, maar als ik kijk naar mijn vrienden, merk ik dat er snel vrij zware dingen zoals Xanax worden voorgeschreven. Dat is niets voor mij.

Het is vrij gestoord dat cannabis in België illegaal is, maar je legaal aan veel schadelijkere dingen kan raken. De war on drugs is een belangrijk gegeven: dat heeft een grote invloed gehad op de manier waarop onze maatschappij denkt over drugs. Zelf voel ik geen nood om antidepressiva te nemen. Cannabis is voor mij de zachtste manier om dingen te reguleren.

De zwaarste middelen in de klassieke geneeskunde hebben met elkaar gemeen dat ze mensen verdoven en afvlakken. Dat is leven in een status quo, waar je afhankelijk van wordt van die medicatie. Je wordt gedwongen om je bij de situatie neer te leggen. Het valt me op dat mensen met mentale problemen voor een groot deel ook langdurig zieken zijn, maar toch wordt er de hele tijd druk uitgeoefend om hun productiviteit weer naar boven te krijgen. Die twee dingen spreken elkaar gewoon tegen.

Het is ook belangrijk om een veilige omgeving te creëren. Wanneer ik cannabis ga kopen, geven ze me bijvoorbeeld niet genoeg informatie, hoewel er in feite grote verschillen zijn tussen de verschillende strains. Om te weten wat ik koop, informeer ik me via sites zoals Leafly. Maar eigenlijk ligt die verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij gebruikers, maar ook bij de verkopers.

Het is problematisch dat shops vaak niet weten hoeveel procent THC en hoeveel procent CBD er in een bepaalde wietsoort zit. Als we in België wiet willen legaliseren, is het heel belangrijk dat we met zulke zaken rekening houden. Op een blikje bier staat toch ook hoeveel alcohol erin zit, en welke ingrediënten er werden gebruikt?

Krijg elke week een mail met onze 10 beste verhalen en fotoreeksen over drugs en meer.

Volg VICE België op Instagram en Facebook voor meer unieke verhalen over alles wat ertoe doet in de wereld.