In onze serie ‘La nouvelle vague’ ontmoeten we mensen die surfen in België, en ondernemen we ook zelf een poging - weer of geen weer.Producten van generatie Y - waar ik er een van ben - zijn allemaal door een periode gegaan waarin ze giga fan waren van glijden - maakt niet uit dat skateboarden, surfen, rolschaatsen of snowboarden was. Ik zeg natuurlijk fan en niet noodzakelijk expert. Persoonlijk verzamelde ik t-shirts van Element en Quicksilver, mijn Billabong-sneakers straalden tienerrebellie (en nog veel meer) uit en ik heb Lords of Dogtown gigantisch vaak bekeken zonder ooit begrepen te hebben hoe je van die gekke trucs uithaalt op een skateboard of met wapperende haren over kolossale golven surft. Zelfs zonder talent hield ik van de gemeenschap en haar vibe met coole, sexy, zorgeloze en vrije mensen. En toch liep ik voortdurend rond met een vraag in mijn hoofd: "Wie is er ooit met deze trend begonnen?”
Volgens mijn vooronderzoek is skiën ontstaan uit een Fins-Laponees gebruik dat teruggaat tot 9000 voor Christus en in de jaren 1960 werd gedemocratiseerd in de Baltische Staten. Skateboarden werd populair in de jaren 1960 in de Verenigde Staten, nadat de rolschaatsen in het begin van de jaren 1910 heruitgevonden werden. Een Belgische uitvinding, jawel, waarvan de bedenker niemand minder is dan Jean-Joseph Merlin - ook bekend als de uitvinder van de automata. Surfen vindt zijn oorsprong in Polynesië, nog vóór de moderne tijd. Historici en antropologen hebben sporen gevonden van deze traditionele discipline die teruggaat tot het einde van de 18e eeuw. Maar hoewel je in zowat elke wijk in België skateboarders kunt spotten, blijven skiën en surfen nog ietwat vreemd voor ons.
Volgens mijn vooronderzoek is skiën ontstaan uit een Fins-Laponees gebruik dat teruggaat tot 9000 voor Christus en in de jaren 1960 werd gedemocratiseerd in de Baltische Staten. Skateboarden werd populair in de jaren 1960 in de Verenigde Staten, nadat de rolschaatsen in het begin van de jaren 1910 heruitgevonden werden. Een Belgische uitvinding, jawel, waarvan de bedenker niemand minder is dan Jean-Joseph Merlin - ook bekend als de uitvinder van de automata. Surfen vindt zijn oorsprong in Polynesië, nog vóór de moderne tijd. Historici en antropologen hebben sporen gevonden van deze traditionele discipline die teruggaat tot het einde van de 18e eeuw. Maar hoewel je in zowat elke wijk in België skateboarders kunt spotten, blijven skiën en surfen nog ietwat vreemd voor ons.
Advertentie
Hoewel je in België indoor kunt skiën, verbaasde het mij dat er ook een surffederatie bestaat in ons land. Wie aan het vlakke landschap en de Noordzee denkt, verwacht niet meteen een vloot surfers in de zee van Knokke of De Panne. Nochtans is dit wel degelijk het geval, en dat allemaal dankzij het gepassioneerde werk van één man: Frank Vanleenhove (59). Frank werd geboren in Knokke-Heist en groeide snel uit van een simpele peddelaar in een badplaats met zo’n 30.000 inwoners, tot een levende surflegende. Op 13-jarige leeftijd temde Frank al de weerselementen - met plank en zeil - op het meer achter zijn ouderlijk huis. Hij werd een van de eerste windsurfers in België, nam in 1980 deel aan het Belgisch kampioenschap en in 1982 aan het Europees kampioenschap en de wereldbeker. Maar dat was niet genoeg voor deze man, die van mening is dat je meer kunt doen met een plank en zout water. Voor VICE sprak ik met Frank Vanleenhove, de man die surfen naar België bracht.
VICE: Hey Frank, het is vrij zeldzaam om iemand te ontmoeten die zelf met een discipline begonnen is, zeker als die zo populair is als surfen. Hoe ben je daarmee begonnen?
Frank Vanleenhove : Ik ben begonnen met surfen en ook een beetje met windsurfen op het strand. Ik was gepassioneerd, dus ik deed mee aan wedstrijden en verkende de beste plekjes. Ik begon de wereld rond te reizen en op een van mijn reizen hield ik halt in Puerto Rico. Het lastige aan Puerto Rico is dat de wind alleen 's middags opsteekt. Op een dag ontmoette ik een Amerikaan die vroeg: "Maar wat doe je 's morgens? Ik antwoordde: "Ik wacht tot de wind komt, denk ik”. Hij zei: "Morgenochtend ga ik surfen, als je wilt mag je met me mee, ik zal je leren surfen, dan kun je iets doen om de tijd te doden”. Dat was het begin van mijn surfcarrière, in 1982. Toen ik nadien weer thuiskwam, begon ik de golven in België te bestuderen. Het was ondenkbaar dat iemand hier ooit zou surfen. Om te trainen kocht ik een kleine plank, daarmee ging ik naar Biarritz. We hadden een boot die ons sleepte om de juiste golven te pakken. Na een tijdje leidde de stroming ons naar de kleine golven langs het strand, waar we een paar meter op konden surfen.
Frank Vanleenhove : Ik ben begonnen met surfen en ook een beetje met windsurfen op het strand. Ik was gepassioneerd, dus ik deed mee aan wedstrijden en verkende de beste plekjes. Ik begon de wereld rond te reizen en op een van mijn reizen hield ik halt in Puerto Rico. Het lastige aan Puerto Rico is dat de wind alleen 's middags opsteekt. Op een dag ontmoette ik een Amerikaan die vroeg: "Maar wat doe je 's morgens? Ik antwoordde: "Ik wacht tot de wind komt, denk ik”. Hij zei: "Morgenochtend ga ik surfen, als je wilt mag je met me mee, ik zal je leren surfen, dan kun je iets doen om de tijd te doden”. Dat was het begin van mijn surfcarrière, in 1982. Toen ik nadien weer thuiskwam, begon ik de golven in België te bestuderen. Het was ondenkbaar dat iemand hier ooit zou surfen. Om te trainen kocht ik een kleine plank, daarmee ging ik naar Biarritz. We hadden een boot die ons sleepte om de juiste golven te pakken. Na een tijdje leidde de stroming ons naar de kleine golven langs het strand, waar we een paar meter op konden surfen.
Advertentie
En dus dacht je dat het hier ook kon, op kleine golven?
Toen ik terug naar België kwam, sprong ik van zodra er een storm was in het water om te surfen. Als het slecht weer is, is het makkelijker om grote golven tegen te komen. In 1982 begon ik met Surfers Paradise. Het was oorspronkelijk een plaats voor windsurfers, maar ik besefte al snel dat surfen veel te opwindend was om ermee te stoppen. Surfers zijn veel meer gepassioneerd dan windsurfers. Dus begon ik surflessen en surfkampen te organiseren tijdens de zomer. Later organiseerde ik ook de eerste Belgische kampioenschappen. We hebben een lange weg afgelegd, maar vandaag wordt surfen in België erkend als een volwaardige sport.Waren er in de jaren ‘80 al surfers in België?
Eerlijk gezegd denk ik dat ik de allereerste was. Na mij werd het democratischer. We hadden een surfclub opgericht, ik kocht verschillende surfplanken, verhuurde die en begon ook lessen te geven. Je zou kunnen zeggen dat dit de officiële lancering van het surfen in België was. In die tijd werkte ik voor O'Neill België, dus ik zat er echt middenin. Ik heb 10 surfers uit Californië uitgenodigd om les te komen geven in Surfers Paradise. En iedere week kwamen er zo’n 15 kinderen les volgen. Dat was het begin van een hele nieuwe generatie Belgische surfers. Als je het uitrekent, dan zijn 15 kinderen per week, 10 jaar lang, er heel wat. 3.500 kinderen hebben leren surfen in dit decennium, en dat alles ter bevordering van de sport. Daarom heb ik, in samenwerking met de Belgische surf federatie, een gids gemaakt over hoe je de discipline kunt aanleren. Iedereen kon in België instructeur worden en de sport verder ontwikkelen.
Toen ik terug naar België kwam, sprong ik van zodra er een storm was in het water om te surfen. Als het slecht weer is, is het makkelijker om grote golven tegen te komen. In 1982 begon ik met Surfers Paradise. Het was oorspronkelijk een plaats voor windsurfers, maar ik besefte al snel dat surfen veel te opwindend was om ermee te stoppen. Surfers zijn veel meer gepassioneerd dan windsurfers. Dus begon ik surflessen en surfkampen te organiseren tijdens de zomer. Later organiseerde ik ook de eerste Belgische kampioenschappen. We hebben een lange weg afgelegd, maar vandaag wordt surfen in België erkend als een volwaardige sport.Waren er in de jaren ‘80 al surfers in België?
Eerlijk gezegd denk ik dat ik de allereerste was. Na mij werd het democratischer. We hadden een surfclub opgericht, ik kocht verschillende surfplanken, verhuurde die en begon ook lessen te geven. Je zou kunnen zeggen dat dit de officiële lancering van het surfen in België was. In die tijd werkte ik voor O'Neill België, dus ik zat er echt middenin. Ik heb 10 surfers uit Californië uitgenodigd om les te komen geven in Surfers Paradise. En iedere week kwamen er zo’n 15 kinderen les volgen. Dat was het begin van een hele nieuwe generatie Belgische surfers. Als je het uitrekent, dan zijn 15 kinderen per week, 10 jaar lang, er heel wat. 3.500 kinderen hebben leren surfen in dit decennium, en dat alles ter bevordering van de sport. Daarom heb ik, in samenwerking met de Belgische surf federatie, een gids gemaakt over hoe je de discipline kunt aanleren. Iedereen kon in België instructeur worden en de sport verder ontwikkelen.
Advertentie
Waar staan we vandaag in België? Er zijn kampioenen, veel scholen in Oostende, Knokke, Blankenberge... Hoe zou je de beweging vandaag omschrijven?
Belgische surfers zijn heel moedig, want ik denk dat we misschien wel het slechtste land ter wereld hebben om te surfen. Een vlakke en rechte kustlijn, een maximale helling van 60°, geen eilanden, niets om golven te creëren… Engeland vangt alle deining op van de Atlantische Oceaan en de deining uit het noorden raakt hier zelfs niet, die stopt hoger al, ergens in Nederland. De surfers hier verdienen echt speciale erkenning. Zoals je al zei, je kan overal surfen aan de Belgische kust: in Knokke-Heist, Oostende, Blankenberg, Zeebrugge, Bredene. Je hebt winkels waar je alles kunt kopen wat je nodig hebt, zoals uitrusting en boards... Twintig jaar geleden was dat allemaal niet het geval. Nu is er een hele gemeenschap, er zijn wedstrijden en ons surfteam in Surfers Paradise, de Young Guys, telt intussen meer dan 60 leden. Een van mijn hoofddoelen is om de wereld rond te reizen en alle beroemde plekken te bezoeken. De sport is de laatste jaren geëxplodeerd. Alleen al in Oostende, de grootste stad aan de kust, liggen er op dagen met veel golven soms wel 200 surfers in het water te wachten op een golf, het is ongelooflijk.Wat zijn volgens u de beste plekjes ter wereld om naartoe te reizen, wat surfen betreft?
Ik hou van ontdekken, ik probeer nooit terug te keren naar dezelfde plekken. Maar ik zou zeggen dat in die 30 jaar dat ik nu surf, er één plaats is waar ik altijd opnieuw naar terugkeer, en dat zijn de Mentawai eilanden. Dat is een groep eilanden ten zuiden van Sumatra, Indonesië. De enige manier om er te komen, is door te vliegen en dan een boot nemen naar het eiland. Het enige wat je er moet doen is slapen, eten en surfen. De kwaliteit van de golven is fantastisch, het water is 30°, de lucht is 35° en er is niemand. Elk jaar, de eerste twee weken van oktober, vertrek ik met een team van 10 mensen, we boeken een boot en surfen 12 dagen. Als we terugkomen, zijn we zo moe dat we onze armen niet meer kunnen bewegen. Voor de rest hou ik van Nieuw Zeeland, Australië en Californië. Daar voel je dat surfen springlevend is. Er heerst een aangename sfeer, mensen leven op het ritme van de zee. Om 6 uur 's morgens, gaan heel veel mensen nog surfen voor ze naar het werk vertrekken (dat meestal om 9 uur begint). En na het werk opnieuw: om 17.00 uur, gaan ze allemaal surfen voor ze naar huis gaan. Het uitzicht met de zonsondergang is ongelooflijk.
Belgische surfers zijn heel moedig, want ik denk dat we misschien wel het slechtste land ter wereld hebben om te surfen. Een vlakke en rechte kustlijn, een maximale helling van 60°, geen eilanden, niets om golven te creëren… Engeland vangt alle deining op van de Atlantische Oceaan en de deining uit het noorden raakt hier zelfs niet, die stopt hoger al, ergens in Nederland. De surfers hier verdienen echt speciale erkenning. Zoals je al zei, je kan overal surfen aan de Belgische kust: in Knokke-Heist, Oostende, Blankenberg, Zeebrugge, Bredene. Je hebt winkels waar je alles kunt kopen wat je nodig hebt, zoals uitrusting en boards... Twintig jaar geleden was dat allemaal niet het geval. Nu is er een hele gemeenschap, er zijn wedstrijden en ons surfteam in Surfers Paradise, de Young Guys, telt intussen meer dan 60 leden. Een van mijn hoofddoelen is om de wereld rond te reizen en alle beroemde plekken te bezoeken. De sport is de laatste jaren geëxplodeerd. Alleen al in Oostende, de grootste stad aan de kust, liggen er op dagen met veel golven soms wel 200 surfers in het water te wachten op een golf, het is ongelooflijk.Wat zijn volgens u de beste plekjes ter wereld om naartoe te reizen, wat surfen betreft?
Ik hou van ontdekken, ik probeer nooit terug te keren naar dezelfde plekken. Maar ik zou zeggen dat in die 30 jaar dat ik nu surf, er één plaats is waar ik altijd opnieuw naar terugkeer, en dat zijn de Mentawai eilanden. Dat is een groep eilanden ten zuiden van Sumatra, Indonesië. De enige manier om er te komen, is door te vliegen en dan een boot nemen naar het eiland. Het enige wat je er moet doen is slapen, eten en surfen. De kwaliteit van de golven is fantastisch, het water is 30°, de lucht is 35° en er is niemand. Elk jaar, de eerste twee weken van oktober, vertrek ik met een team van 10 mensen, we boeken een boot en surfen 12 dagen. Als we terugkomen, zijn we zo moe dat we onze armen niet meer kunnen bewegen. Voor de rest hou ik van Nieuw Zeeland, Australië en Californië. Daar voel je dat surfen springlevend is. Er heerst een aangename sfeer, mensen leven op het ritme van de zee. Om 6 uur 's morgens, gaan heel veel mensen nog surfen voor ze naar het werk vertrekken (dat meestal om 9 uur begint). En na het werk opnieuw: om 17.00 uur, gaan ze allemaal surfen voor ze naar huis gaan. Het uitzicht met de zonsondergang is ongelooflijk.
Advertentie
En de beste plekjes in België?
Feit is dat er in België alleen wind deining is, dat zijn golven die door de wind worden veroorzaakt. Op grote stormdagen, als je de beste golven wilt hebben, moet je er op tijd bij zijn. Als de wind wegvalt en het eb is, wordt het moeilijk. Er zijn plekken in België zoals Oostende of Blankenberge, in de buurt van een haven, die echt interessant zijn. Als je naast een haven surft, ben je een beetje beschut tegen de wind en kunnen de golven beter zijn. De reden waarom ik Surfers Paradise heb gecreëerd, is dat er voor ons huis een kleine steiger en een zandbank ligt. Ik herinner me dat toen ik jong was, de golven daar echt groot waren. Ze kwamen van ver, van verder weg dan ergens anders. Daarom koos ik voor die plek om te beginnen. Ik denk dat, als er een storm is, Oostende en Blankenberge nog steeds de beste plekken zijn omdat je er echt goede golven krijgt en beschermd bent tegen de wind.
Feit is dat er in België alleen wind deining is, dat zijn golven die door de wind worden veroorzaakt. Op grote stormdagen, als je de beste golven wilt hebben, moet je er op tijd bij zijn. Als de wind wegvalt en het eb is, wordt het moeilijk. Er zijn plekken in België zoals Oostende of Blankenberge, in de buurt van een haven, die echt interessant zijn. Als je naast een haven surft, ben je een beetje beschut tegen de wind en kunnen de golven beter zijn. De reden waarom ik Surfers Paradise heb gecreëerd, is dat er voor ons huis een kleine steiger en een zandbank ligt. Ik herinner me dat toen ik jong was, de golven daar echt groot waren. Ze kwamen van ver, van verder weg dan ergens anders. Daarom koos ik voor die plek om te beginnen. Ik denk dat, als er een storm is, Oostende en Blankenberge nog steeds de beste plekken zijn omdat je er echt goede golven krijgt en beschermd bent tegen de wind.
Frank en Keith Haring
Het klinkt nogal ingewikkeld...
Als het je kan geruststellen: de kust is hier overal hetzelfde. Er zijn geen gevaren, er zijn geen koralen op de bodem. Het is gewoon zand; het is een vrij veilige plaats met overal min of meer homogene golven. Daardoor is het makkelijk om hier te surfen en het te leren. Ik zeg vaak dat als je in België leert surfen, je overal ter wereld kunt surfen. Het klinkt een beetje simplistisch, maar het is waar. Als je naar plaatsen gaat zonder al te veel wind of grote golven, is het gemakkelijker om te peddelen en te zwemmen, op je board te zitten en op te stijgen. In België kunnen de golven op elk moment breken, dus je moet geluk hebben om dan net op de juiste plek te zijn. Als je hier wilt leren surfen, moet je naar een surfclub gaan met een goede instructeur, een goede wetsuit dragen - want je hebt bijna ALTIJD een wetsuit nodig - en een goede plank vinden. Je leert niet surfen op kleine boards, maar op boards die bij jouw maat passen. Als je leert surfen op een kleine plank, zal dat veel trager en vermoeiender zijn dan op een longboard dat is aangepast aan jouw lichaam en aan de Belgische golven.
Als het je kan geruststellen: de kust is hier overal hetzelfde. Er zijn geen gevaren, er zijn geen koralen op de bodem. Het is gewoon zand; het is een vrij veilige plaats met overal min of meer homogene golven. Daardoor is het makkelijk om hier te surfen en het te leren. Ik zeg vaak dat als je in België leert surfen, je overal ter wereld kunt surfen. Het klinkt een beetje simplistisch, maar het is waar. Als je naar plaatsen gaat zonder al te veel wind of grote golven, is het gemakkelijker om te peddelen en te zwemmen, op je board te zitten en op te stijgen. In België kunnen de golven op elk moment breken, dus je moet geluk hebben om dan net op de juiste plek te zijn. Als je hier wilt leren surfen, moet je naar een surfclub gaan met een goede instructeur, een goede wetsuit dragen - want je hebt bijna ALTIJD een wetsuit nodig - en een goede plank vinden. Je leert niet surfen op kleine boards, maar op boards die bij jouw maat passen. Als je leert surfen op een kleine plank, zal dat veel trager en vermoeiender zijn dan op een longboard dat is aangepast aan jouw lichaam en aan de Belgische golven.
Advertentie
In een e-mail vertelde je me dat je het eerste golfslagbad van België aan het bouwen was. Wat is dit project?
Ik volg de evolutie van golfslagbaden in de wereld nu al zo’n 12 jaar op de voet. Ik heb alle golfslagbaden bezocht die er op deze planeet te vinden zijn. Ik heb de prototypes bezocht die momenteel gebouwd worden. Er zijn al 7-8 golfslagbaden commercieel actief op dit moment, en er zijn er zo’n 200-300 in de maak.
Ik volg de evolutie van golfslagbaden in de wereld nu al zo’n 12 jaar op de voet. Ik heb alle golfslagbaden bezocht die er op deze planeet te vinden zijn. Ik heb de prototypes bezocht die momenteel gebouwd worden. Er zijn al 7-8 golfslagbaden commercieel actief op dit moment, en er zijn er zo’n 200-300 in de maak.
Ik denk dat ik iets soortgelijks heb gezien in München, waar mensen op een eindeloze kunstmatige golf surfen. Is dit min of meer wat je bedoelt?
Nee, totaal niet. In München is het een staande golf. Ik heb het hier over een enorm meer met een machine eronder die golven maakt. Je kan echte surfplanken meenemen en peddelen zoals in de zee. Als je de golf kunt pakken, kun je min of meer 100-200 meter surfen. Momenteel werk ik samen met Belgische ingenieurs, bedrijven en de universiteiten van Gent en Leuven om dit verder te ontwikkelen. In april vullen we ons prototype met water en in mei beginnen we met de productie van de eerste golven. Maar dit is een testbad. Dit zwembad zal nog niet worden gebruikt omdat het slechts een testfaciliteit is. Dankzij de stad Knokke-Heist kunnen we die gedurende 2 jaar gebruiken. Het uiteindelijke idee is om in Knokke-Heist een golfslagbad te bouwen dat toegankelijk is voor alle surfers.Van technologische vooruitgang gesproken... En afgezien daarvan, heb je de indruk dat er evoluties zijn in de surfwereld, dat er dingen veranderen met de tijd?
De meest zichtbare verandering is dezelfde als overal elders: er zijn te veel mensen op deze wereld. Er zijn te veel mensen aan het surfen, veel van hen op dezelfde plekken. Surfen wordt steeds populairder, iedereen wil surfen. Het is een beetje een tegenreactie op de democratisering. Ik ben naar delen van de wereld gereisd waar ik naartoe moest vliegen en in totaal 30 uur onderweg was, naar Papoea-Nieuw-Guinea bijvoorbeeld. Je reist dag en nacht om op je bestemming te geraken, je denkt dat je alleen op de wereld bent, maar dat ben je niet. Er is altijd al iemand die op de golven surft. Ik denk ook dat als je als ouder je kinderen kunt leren surfen, ze gelukkiger en meer bewust zullen opgroeien. Als je begint met surfen, leer je veel codes: je leert de oceaan en het strand respecteren. Om te surfen moet je mentaal sterk zijn, je moet karakter hebben. In het begin zul je 100 keer vallen, maar je mag niet opgeven. Als je te snel opgeeft, is surfen niets voor jou. Het belangrijkste is dat je fit bent, dat je in de golven kunt peddelen en dat je de line-up kunt halen. Als je niet goed eet en niet goed voor je lichaam zorgt, dan zul je het niet aankunnen, geloof me. Als je je kinderen leert dat het belangrijk is om te stretchen, een goed evenwicht te bewaren met je lichaam en je omgeving te respecteren, zullen ze niet alleen goede surfers, maar ook goede mensen worden.
Nee, totaal niet. In München is het een staande golf. Ik heb het hier over een enorm meer met een machine eronder die golven maakt. Je kan echte surfplanken meenemen en peddelen zoals in de zee. Als je de golf kunt pakken, kun je min of meer 100-200 meter surfen. Momenteel werk ik samen met Belgische ingenieurs, bedrijven en de universiteiten van Gent en Leuven om dit verder te ontwikkelen. In april vullen we ons prototype met water en in mei beginnen we met de productie van de eerste golven. Maar dit is een testbad. Dit zwembad zal nog niet worden gebruikt omdat het slechts een testfaciliteit is. Dankzij de stad Knokke-Heist kunnen we die gedurende 2 jaar gebruiken. Het uiteindelijke idee is om in Knokke-Heist een golfslagbad te bouwen dat toegankelijk is voor alle surfers.Van technologische vooruitgang gesproken... En afgezien daarvan, heb je de indruk dat er evoluties zijn in de surfwereld, dat er dingen veranderen met de tijd?
De meest zichtbare verandering is dezelfde als overal elders: er zijn te veel mensen op deze wereld. Er zijn te veel mensen aan het surfen, veel van hen op dezelfde plekken. Surfen wordt steeds populairder, iedereen wil surfen. Het is een beetje een tegenreactie op de democratisering. Ik ben naar delen van de wereld gereisd waar ik naartoe moest vliegen en in totaal 30 uur onderweg was, naar Papoea-Nieuw-Guinea bijvoorbeeld. Je reist dag en nacht om op je bestemming te geraken, je denkt dat je alleen op de wereld bent, maar dat ben je niet. Er is altijd al iemand die op de golven surft. Ik denk ook dat als je als ouder je kinderen kunt leren surfen, ze gelukkiger en meer bewust zullen opgroeien. Als je begint met surfen, leer je veel codes: je leert de oceaan en het strand respecteren. Om te surfen moet je mentaal sterk zijn, je moet karakter hebben. In het begin zul je 100 keer vallen, maar je mag niet opgeven. Als je te snel opgeeft, is surfen niets voor jou. Het belangrijkste is dat je fit bent, dat je in de golven kunt peddelen en dat je de line-up kunt halen. Als je niet goed eet en niet goed voor je lichaam zorgt, dan zul je het niet aankunnen, geloof me. Als je je kinderen leert dat het belangrijk is om te stretchen, een goed evenwicht te bewaren met je lichaam en je omgeving te respecteren, zullen ze niet alleen goede surfers, maar ook goede mensen worden.
Volg VICE België ook op Instagram.