Vorige maand schreef ik op luchtige, maar daarom niet minder drammerige wijze over wat voor seksistische shit vrouwen in december zoal te verduren hebben gehad, en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Ik klaagde namelijk over een onderzoeksbureau dat me mailde met de vraag “Dames, wie heeft er zin in een lekker kopje thee?” Het bureau ging er dus vanuit dat ik, omdat ik een vrouw ben, wel een theekut zal zijn. Gisteren mocht ik van hetzelfde onderzoeksbureau de volgende email ontvangen:
Mijn geslacht is uit de titel gehaald, en er staat een (soort?) man in de bijbehorende foto, die niet observeert, maar actief participeert aan een leuk onderzoek over thee. Hulde, onderzoeksbureau! Dit probleem is nu dus redelijk opgelost, maar gelukkig blijft er altijd iets om voor te vechten. Nederland mag volgens onderzoek dan de beste plek ter wereld zijn als het op gelijkheid tussen de seksen aankomt, maar er was de afgelopen maand ook weer genoeg patriarchale onderdrukking om eens even genadeloos van uit je baarmoeder te bloeden. Daar gaan we!
Videos by VICE
Het slechtste nieuws van afgelopen maand was misschien wel dat vrouwen zelf de grootste saboteurs van de vrouwenzaak bleken te zijn. Tijdens een testscreening van Toscaanse Bruiloft, de nieuwe film van Johan Nijenhuis, vond het vrouwelijke testpubliek het namelijk vervelend om te zien dat de hoofdrolspeelster op een zeker moment Jan Kooijman de slaapkamer intrekt voor een potje seks. Niet romantisch, vonden ze dat. Ze vonden het romantischer als de vrouw wat tegenstribbelde, en dat Jan Kooijman hard moest aandringen voordat ze haar benen voor hem zou spreiden.
Johan Nijenhuis vond het wel raar dat dit het resultaat van de screening was, maar heeft zijn handen in de lucht gegooid en zijn creatieve visie als de weerga aangepast door de vrouwen in het panel hun zin te geven. De film is nu anders gemonteerd, zodat Jan Kooijman het initiatief neemt, en de vrouw nu schijnheilig koket doet van: “Nee, Jan Kooijman, ik wil geen seks met je totdat je maar genoeg aandringt.” Zo zou romantische seks niet moeten werken, mensen. Ik weet niet wat voor vrouwen Johan Nijenhuis voor zijn testpanel heeft gestrikt (Kindmeisjes uit hentaifilms? Parijse courtisanes uit het fin de siècle? Twilight-fanfictieschrijvers uit Kerkrade? Eenzame, eczeemrijke mannen uit je nachtmerries?) maar hier word ik dus chagrijnig van. Weet je wie het namelijk ook romantisch vinden als een sekspartner tegenstribbelt? Verkrachters, aanranders, en mensen die rollenspellen nodig hebben om wat avontuur te beleven in bed.
Ik heb er natuurlijk niks mee te maken wat deze vrouwen romantisch vinden, maar het idee dat het aantrekkelijker is als een verliefde vrouw ervan overtuigd moet worden om seks te hebben (met Jan Kooijman, bijvoorbeeld) en vooral geen initiatief moet nemen, is te achterhaald om nog in films te mogen voorkomen. Bovendien kan dit idee vrouwen die níet schijnheilig over seks doen een slechte reputatie geven. En nou heeft dat testpanel het dus ook nog voor elkaar dat ik iets heb geschreven over een film van Johan Nijenhuis. Dit is duidelijk het testpanel van het Kwaad.
Verder werd deze maand bekend wie de nieuwe staatsieportretten van de koning gaan maken, en dat zijn drie vrouwen. Prima, maar het was wel wat frappant hoeveel kranten het geslacht van de kunstenaars zo bijzonder vonden dat ze het expliciet in de kop zetten – en die vrouwelijkheid zo tot het nieuws maakten. Onder andere nu.nl, De Telegraaf, De Volkskrant, nos.nl, RTL Nieuws, Metro en Hart van Nederland kozen voor “Drie vrouwen maken staatsieportret koning”, en Trouw en Het Parool maakten daar het al even onnodige “Drie kunstenaressen” van. Ik begrijp dat het minder nieuwswaardig was geweest als letterlijk drie blote piemels de sluiterknop van die camera in zouden drukken, maar je mag toch hopen dat de persen ooit niet stilgezet hoeven te worden wanneer een vrouw iets mag doen of iets wint.
Zo werd de Zilveren Camera voor het eerst aan *^*^~EEN VROUW~^*^* uitgereikt – voor een prachtig geschoten foto van de uitvaart van Mandela. Winnaar Ilvy Njiokiktjien zei in NRC: “Gisteren beweerde iemand nog dat ik de prijs had gekregen vanwege de strakke broek die ik aanhad.” Mannetje die dit gezegd heeft: ik ga erachter komen wie je bent en je thuis opzoeken om even een hartig woordje met je moeder te spreken. Dit kan zo niet.
De fotograaf aan het werk.
Wat ook niet kon: het betoog van Diederik Boomsma en Jonathan Price. Dit zijn twee blanke mannen van de Universiteit Leiden die het wel welletjes vonden met het feminisme en in NRC verklaarden dat de emancipatie ‘af’ was. De kern van hun verhaal was dat vrouwen tegenwoordig vrij zijn om hun eigen keuzes te maken “om te studeren, te werken, lijsttrekker te worden of de wereld rond te reizen, te trouwen, kinderen te krijgen, en om dan minder te gaan werken,” en dat dat betekent dat alles okay is nu, qua gelijkheid. Feministen mogen het dan soms niet eens zijn met de keuzes die andere vrouwen maken (zoals baby’s krijgen, minder werken, of het romantisch vinden als een vrouw wat tegenstribbelt in bed), maar volgens deze twee blanke mannen zit het nou eenmaal in de vrouwelijke natuur om meer zorgende en dus minder zakelijke keuzes te maken.
Chill, blanke mannen, dat we niks meer te klagen mogen hebben nu we zelf onze eigen – zorgende – keuzes mogen maken. Supersympathiek dat je ons die keuzevrijheid wel gunt, trouwens. (y)! Ik heb de indruk dat een vrouw die de “zakelijke” keuze maakt om lijsttrekker te worden of iets anders leidinggevends te doen, vaak weggezet wordt als een prima paar tieten of als een schrille Kenau waar desalniettemin tóch een piemel in zou moeten. Dat of ze serieus genomen wordt te vaak afhankelijk is van of ze niet te lelijk of te hysterisch is. En dat vrouwen die “zorgende” keuzes maken zo mogelijk nog minder gehoord worden. Het lijkt me dat het niet gaat om de keuzes die vrouwen maken, maar om hoe de wereld daarop reageert. Los daarvan zijn er ook nog veel vrouwen en meisjes die helemaal geen keuzevrijheid hebben. Maar de emancipatie is blijkbaar af, dus daar valt verder niks meer aan te doen. Ha! Bedankt voor jullie mening, blanke mannen van de Universiteit Leiden, maar ik ga ook jullie moeders bellen om even een hartig woordje met ze te spreken.
Maar ik was ook erg in mijn nopjes met een paar zaken, deze maand. Zo kwam ik door een blog achter de term ‘girlfriendzone‘. De term ‘friendzone’ behoeft geen uitleg die ik ongevraagd toch zal geven: een jongen voelt zich gefriendzoned als hij iets romantisch of fysieks van een vriendin van hem wil, maar zij liever vrienden wil blijven. Dit kan resulteren in een foetushouding in het bed en een fles alcohol in de hand van de jongen, die dan mokt over hoe die wijven nooit met de aardige jongens en alleen met de klootmongolen naar bed willen. De girlfriendzone draait dit om: een meisje voelt zich gegirlfriendzoned als een goede vriend iets romantisch of fysieks van haar wil, en hij na haar afwijzing ineens niks meer met haar te maken wil hebben. Dit kan resulteren in een foetushouding in het bed en een fles alcohol in de hand van het meisje, die dan mokt over hoe jongens dus blijkbaar alleen vrienden met je willen zijn omdat ze in je onderbroek willen.
De term girlfriendzone is geboren uit onvrede met het friendzone-idee dat als een jongen maar aardig en menselijk tegen een meisje doet, dat betekent dat zij hem dus seks op een regelmatige basis verschuldigd is. Dat er wel iets mis met haar moet zijn als ze geen behoefte heeft aan seks met zo’n aardige jongen. Ik ben blij dat iemand zich niet alleen heeft geërgerd aan de seksistische aannames die bij het friendzonen kunnen komen kijken, maar die ergernis heeft verzilverd met een nieuwe term. Nu krijgen niet alleen meisjes die aardige jongens afwijzen de schuld, maar ook jongens die meisjes in deze situatie drukken. Niemand komt er fraai vanaf: ook dat is seksegelijkheid.
Ook mooi: ik heb deze maand weer eens een Disney-film gekeken. Iemand vertelde me twee weken geleden dat Frozen een fier geheven middelvinger naar de oorspronkelijke Disney-sprookjestraditie en het systeem is. En jawel: de ware liefde in de film is de liefde tussen de twee hoofdrolspelende zussen, en pas op het laatste moment blijkt dat de droomprins – waar één van de zussen mee verloofd is – doortrapt en moordlustig is.
Toen de film in november uitkwam hebben er natuurlijk meteen wat Amerikaanse ouders een actiecomité opgericht omdat hun kinderen te erg getraumatiseerd zouden kunnen raken door deze film. Kleine meisjes zouden er nog niet aan toe zijn om te leren dat knappe jongens waar je verliefd op bent soms niet te vertrouwen zijn. Waar was dit actiecomité toen we allemaal moesten verkroppen dat Bambi’s moeder werd DOORZEEFD MET KOGELS en Simba’s vader GILLEND TOT MOES werd VERTRAPPELD DOOR GNOES? Dat waren Disney-trauma’s van de oude stempel. Hoe dan ook: ondanks de nietsontziende hoeveelheid liedjes in Frozen, is het een prima film voor een klein nichtje of buurmeisje met te veel roze in haar garderobe en te weinig harde levenslessen achter de melkkiezen.
En dan is het nu tijd voor de maandelijks terugkerende subrubriek:
Wat heeft Beyoncé nou weer gedaan ter bevordering van de vrouwenzaak?
Deze maand publiceerde Beyoncé een essay over hoe maatschappelijke gelijkheid tussen mannen en vrouwen nog altijd een mythe is. Akkoord: het is niet het meest hemelbestormende essay ooit op papier gezet, en bovendien is het met een bescheiden 213 woorden misschien meer “twee alinea’s” dan “een essay” te noemen, maar wat heb jij deze maand gedaan ter bevordering van de vrouwenzaak? Hm? Hhmmm?
(Voor mensen die dieper op deze subrubriek willen ingaan, is er nu trouwens het vak ‘Politicizing Beyoncé’, dat aan de Rutgers University in New Jersey gegeven wordt. Het gaat over Beyoncé, ras en gender. Ik zie je daar!)
Tot slot een foto die ik van een collega doorgestuurd kreeg, van de (mensen)toiletten bij manege Terpstra op Terschelling:
De plaatjes op de deuren maken me een beetje geërgerd en opgewonden en ook verward over welke deur ik geacht zou zijn te kiezen: die met de neukende paarden, of die, tja, andere? Allebei de wc’s onderplassen zou een oplossing kunnen zijn, maar zo ben ik niet opgevoed.
Dat was het weer! Tot volgende maand, als ik weer even haarfijn uiteen ga zetten welke poetsen het patriarchaat ons in februari heeft willen bakken.
