Otkriven je najstariji mural koji priča priču, i naravno da se junak drži za kurac

11.000 godina stara rezbarija u Turskoj koja prikazuje čoveka koji se drži za falus dok ga okružuju leopardi je najstariji poznati primer narativne scene, otkriće koje otvara prozor bez presedana u neke od prvih praistorijskih zajednica koje su usvojile sedelački način života, navodi se u novoj studiji.

Arheolozi su otkrili rezbarije u kamenu još 2021. godine u Sajburču, mestu na jugoistoku Turske koje je bilo naseljeno davno izgubljenom kulturom u tranziciji od nomadskog načina života lovaca-sakupljača ka manje mobilnom društvu i prvim naseljima

Rezbarije u kamenu prikazuju pet figura na dva reljefa; svojevrsni praistorijski strip iz dva panela. Na prvom je glavna ljudska figura koja se drži za falus, dok ga sa obe strane okružuju leopardi, od kojih jedan takođe ima jasno prikazan falus. Druga rezbarija prikazuje drugu ljudsku figuru, verovatno takođe prikazanu sa falusom, pored bika.

Ove rezbarije „predstavljaji najraniji poznati prikaz narativne 'scene' i odražavaju složen odnos između ljudi, prirodnog sveta i životinjskog sveta koji su ih okruživali tokom prelaska na agrikulturalni način života“, navodi se u studiji objavljenoj u četvrtak u časopis Antikviti koji je vodio arheolog sa Istanbulskog univerziteta Eilem Ozdogan.

„Likovi čine narativ, pri čemu se čini da su dve pojedinačne scene povezane jedna sa drugom“, dodao je tim. „Sajburški reljefi odgovaraju stilu i temama neolita. Falusi su jedini elementi koji identifikuju pol figura, a naglasak je stavljen na predatorske i agresivne aspekte životinjskog sveta, što je predstavljeno prikazom opasnih osobina, kao što su zubi i rogovi, što je primećeno na drugim mestima.

Ova fascinantna rezbarija je slična umetničkim delima na obližnjim neolitskim nalazištima u Turskoj, kao što je čuveno naselje Gobeklitepe, koje je nekoliko hiljada godina mlađe od Sajburča, ali takođe može da se pohvali obiljem falusa, među mnogim drugim maštovitim prikazima.

Ova misteriozna naselja nude uvid u jednu od najznačajnijih promena u istoriji naše vrste. Kako su se kulture udaljavale od nomadskih načina života, počeli su da se pojavljuju sve veći gradovi, utirući put urbanoj civilizaciji koja danas dominira našim svetom.

Ozdogan i njegove kolege planiraju da nastave proučavanje reljefa, koji se nalazi u drevnoj zajedničkoj zgradi za koju veruju da je korišćena za posebne skupove. Njegov tim će takođe nastaviti da iskopava šire naselje koje je nekada postojalo u Sajburču, jer ovo uzbudljivo mesto može sadržati zapanjujuće tragove o narodima koji su nekada ovde živeli i pričama koje su pričali.

„Figure su nesumnjivo bile likovi vredni opisa“, rekli su istraživači. „Činjenica da su prikazani zajedno u sceni koja ima zaplet, međutim, sugeriše da se radi o jednom ili više povezanih događaja ili priča. U usmenoj tradiciji, priče, rituali i snažni simbolički elementi čine osnovu ideologija koje oblikuju društvo izvan duhovnosti.”

„Sajburčevi reljefi se mogu posmatrati kao odraz kolektivnog sećanja koje je održavalo vrednosti svoje zajednice živima.