40 nummers van zwarte Belgische artiesten die in ons geheugen gegrift staan

Als partner van Black History Month Belgium biedt VICE een reeks artikels aan rond de thema's die dit jaar centraal staan: het verleden en de toekomst van zwarte culturen.

De muziekindustrie is niet immuun voor vooroordelen, racisme of culturele toe-eigening. Zwarte en andere mensen van kleur zijn ondervertegenwoordigd, en dus ook minder zichtbaar in de muziekindustrie. In een recente studie bekeken wetenschappers 34 festivals van over de hele wereld van naderbij. Conclusie? Meer dan driekwart (76%) van de line-up van deze festivals bestond uit witte artiesten. Harde cijfers die niet alleen wijzen op een gebrek aan erkenning, maar ook op de commerciële uitbuiting van zwarte muzikanten. Jazz, blues, techno, drum’n bass,... Ze hebben allemaal hun wortels in de zwarte bevolking. Toch is de industrie nog altijd grotendeels in handen van witte personen en krijg je als zwarte artiest al te gemakkelijk het etiket van wereldmuziek of hiphop opgeplakt.

Dat gebrek aan erkenning wordt aangepakt. Bewegingen als Black Lives Matter hebben ervoor gezorgd dat er eindelijk aandacht is voor dit probleem. We hebben ze allemaal gezien, die zwarte vierkanten vorige lente, maar wat is er nu eigenlijk veranderd sindsdien?

In februari ging Black History Month Belgium op zoek naar nummers, gemaakt door zwarte of gekleurde Belgen, die doorheen de jaren in ons collectieve geheugen zijn beland. Intussen zijn de stemmen geteld. VICE bekeek de top 10 en voorziet die van de nodige commentaar.

1. 911 - Damso (2020)

QALF gaat dieper dan Damso’s vorige projecten. Doorheen het hele album - maar vooral op Deux toiles de mer, een van de meest gestreamde songs van deze plaat - ontdekt Damso de emoties van een liefhebbende vader. 911 is nog zo’n liefdesliedje om van te houden, een rustig nummer waarvan de snippertjes synthwave zelfs zijn trouwste fans verrassen. Wil je het nog wat verder pushen, dan klinkt de “Merde, j'me ramollis, j'suis tombé love” nog smooth’er in deze trage remix. We hebben er vijf jaar op gewacht, maar Damso’s vierde album breekt alle records. Zo laat-ie nog maar eens zien wie de baas is. 

Ook Macarena (plaats 11) en Bruxelles Vie (plaats 28) deden het best goed in deze lijst. 

2. Celebrate - Coely (2017)

In 2016 wordt Coely uitgeroepen tot “Queen of Festivals” door Studio Brussel, maar het jaar daarop gaat het pas écht hard voor de Antwerpse met Congolese roots. Haar album ‘Different Waters’ is een dikke hit, ze verkoopt in geen tijd de AB uit, speelt op Rock Werchter en Laundry Day en doet de mainstage van Dour ontploffen alsof het niks is.

3. Formidable - Stromae (2013)

‘Formidable’ van Paul Van Haver kon niet ontbreken in deze top 3. Het nummer werd intussen bijna tien jaar geleden uitgebracht, maar het beeld van een straalbezopen Stromae op het rondpunt aan Louiza staat in ons geheugen gegrift. ‘Formidable’ gaat over eenzaamheid, een alcoholverslaving en geen dak boven je hoofd hebben. 

Racine Carrée, Stromae’s tweede plaat verkocht als zoete broodjes. Het is dus geen verrassing dat ook Papaoutai (plaats 6) in deze lijst is beland. En ook Alors On Danse — het nationale volkslied van voetballiefhebbende Belgen — belandde op plaats 18. 

4. Fuel - Emee (2020)

Emee is eerder een nieuwkomer. Emeraude Kabeya werd geboren in Kinshasa en groeide op in Leefdaal, een klein dorp in Vlaams-Brabant. Behalve het feit dat ook Selah Sue daar heeft gewoond, valt er weinig over te vertellen. Sinds jongs af aan covert Emee haar favoriete hiphopnummers. In 2014 werd ze opgemerkt door Radio Scorpio, een studentenradio in Leuven. Sindsdien schrijft ze eigen nummers met haar band.

Fuel werd uitgebracht in mei 2020 en is een mix van R&B en Soul Rock. Haar warme stem brengt haar meteen op plaats vier.

5. Can’t Breathe - Scottie (2020)

Can't Breathe is een eerbetoon aan George Floyd, de Afro-Amerikaanse man die afgelopen mei stierf onder de knie van een witte agent. Hertier Hitimana, beter bekend als de Antwerpse rapper Scottie, opent het lied met de veelzeggende woorden: "Don't we deserve justice, don't we deserve peace?" Iets verder klinkt het: “Sta op en schreeuw. Dit is voor de zwarte gemeenschap. Dit is voor jou en mij. Het is voor iedereen in nood. Het is voor alle mensen die bloeden. Voor al diegenen die niet kunnen ademen." 

Can't Breathe is wereldwijd een leuze tegen politiegeweld geworden.

6. Papaoutai - Stromae (2013)

Muziekkoning Stromae passeert nogmaals de revue. Papaoutai is dan ook een echte popklassieker en volgt Stromae’s succesrecept: een droevig verhaal (verlating en afwezigheid van een vader) op een aanstekelijk deuntje. De videoclip heeft een eigenzinnige esthetiek en koppelt een excentriek kleurenpallet aan emotie, dans en een Congolese sound. Het resultaat: meer dan 700 miljoen views op YouTube, en een zesde plaats in deze rangschikking.

7. Dilemme - Lous and the Yakuza (2020)

Lous and the Yakuza was een van de meest gestreamde franstalige artiesten in 2020. Bijgevolg kon haar eerste album GORE op veel belangstelling rekenen. Dilemme staat op de 7de plaats in onze lijst, "na na na na". Op het nummer combineert ze trap beats met een staccato flow. De lyrics spreken voor zich: "Au plus j'avance, au plus je les devance. Tant pis si tu ne suis pas la cadence.” (“Hoe verder ik ga, hoe meer voorsprong ik neem. Jammer als je het tempo niet kan volgen.”) 

Lous and the Yakuza staat nog een tweede keer op de lijst: met Solo bezet ze de 17e plaats. Eenzaamheid loont.

8. Reflectie - IKRAAAN (2019)

IKRAAAN is pas 22 jaar oud, maar eindigt al op de 8e plaats. Ze zingt in het Nederlands en is daar trots op. Reflectie is een van de tracks op haar debuut-EP Happy Pill. De plaat bestaat uit vijf dromerige en donkere songs. 

Ze omschrijft haar stijl als hypnotiserende soul trap. In een interview met VICE vertelde de zangeres met Malinese roots dat ze haar mening niet onder stoelen of banken steekt: "Ik heb in de muziekwereld geleerd om te zwijgen op het juiste moment. Ik heb een grote mond!" 

We vinden IKRAAAN trouwens een tweede keer terug in de top 40: Waarom, haar nieuwste single met Jef Neve, staat op de 12de plaats.

9. Female Legend de Miss Angel (2019)

Voormalig danseres en “Ghetto Supahstar” Miss Angel combineert het Britse rapgenre Grime met 90s hip hop. Met haar unieke stijl slaagde de Antwerpse erin om haar stempel te drukken op de rapwereld. We vroegen haar uit over de videoclip voor haar single ‘Female Legend’, waarover ze zei: "Met deze track wilde ik ownen dat ik een vrouw ben die goed kan rappen en een publiek crazy kan laten gaan. Dit is een shout-out naar alle vrouwen die doen wat wij doen en een duwtje in de rug voor vrouwen die dat ook willen doen." 

Deze ingesteldheid brengt haar tot in de top 10. Doen wat je wilt, het loont nog ook. 

10. Domme Lovestory de Scottie (2020)

Op de laatste plaats van de top 10 vinden we Scottie al voor de tweede keer. De artiest heeft net zijn project Vlaamse Trap Muziek (V.T.M.) uitgebracht, waarop de track Domme Lovestory staat. Het is het type SoundCloud-productie waarbij we spontaan onze aansteker bovenhalen (en niet onze smartphones.)

De rest van de top 40: 

11. Macarena - Damso (2017)
12. WAAROM - IKRAAAN & Jef Neve (2020)
13. Circles - Felicia (2020)
14. Ex - Manzo Soul (2019)
15. Haiti - Delportau (2020)
16. No One Else - Ooh Jojo (2020)
17. Solo - Lous and the Yakuza (2020)
18. Alors On Danse - Stromae (2009)
19. 32 Barz Remix - Freddie Konings (Zwangere Guy Remix) (2020)
20. #RIOT - K1D (2020)
21. Pump Up the Jam - Technotronic (1989)
22. I Get It - FaBRECOLLECTIV. (2020)
23. Don’t Care - Coely ft. DVTCH NORRIS (2017)
24. Tout ceci ne vous rendra pas le Congo - Baloji (2010)
25. Fool - Martha Da’ro (2020)
26. Freak - NanaKILL (2020)
27. Brrrlak! - Zap Mama (1993)
28. Bruxelles Vie - Damso (2016)
29. All About The Dutch - Woodie Smalls (2015)
30. Drip na Drip - Stone ft. Demala (2020)
31. Only You - Nayth (feat. Tyana & Shayne Brown) (2020)
32. Bemba Chagga - Kriticos (2019) 
33. Mind - UNIS (2019)
34. BOATS. - Darrell Cole (Based On A True Story) (2017)
35. High Lights - Charlotte Adigéry (2019)
36. My Bébé - Bryan Mg & Frenna (2020)
37. Watch me - A.K.B. (2020)
38. Infrarouge - Frenetik (2021)
39. 54 Van Die Brr - WAWA (2019)
40. Follow my lead - IAMGUNZ (2016)

Bekijk de aankondiging van de top 40 op het YouTube-kanaal van BHM Belgium en luister naar hun playlist op Spotify.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.