Nu zaterdag 22 mei zou de Belgian Pride door de Brusselse straten trekken. Maar net als vorig jaar heeft corona daar anders over beslist. Klote, maar het geeft ons wel de kans om het nog eens over de oorspronkelijke betekenis van de Pride te hebben. Want is de Pride niet net iets te veel parade en iets te weinig protest geworden?Op praalwagens prijken de logo’s van grote merken en zelfs politieke partijen, die van het evenement gebruik maken om aan zichtbaarheid te winnen - pinkwashing, met andere woorden. De vraag of de Pride in België nog wel nodig is, wordt steeds vaker gesteld. “Gho ja, jullie hebben toch alle rechten intussen?”
Advertentie
VICE vertelt je in negen punten waarom de Pride meer is dan een vrolijke parade, en protest centraal zou moeten staan op de jaarlijkse mars. 1. Pride is ontstaan als protest
52 jaar geleden leidden de Stonewall-rellen in New York tot de geboorte van het LHBTI-activisme. De LHBTI-gemeenschap kwam massaal in opstand tegen politiegeweld. De betoging duurde dagen aan een stuk en werd omgedoopt tot de ‘Stonewall Riots’. Niet veel later ontstonden organisaties als ‘Gay Liberation Front’ en ‘Lavender Menace’. Een jaar na de rellen werd de eerste Pride March georganiseerd. Veel mensen beschouwen de rellen dan ook als het startpunt van de gay liberation. Het waren trouwens vooral zwarte, trans vrouwen en trans vrouwen van kleur die vooraan in de frontlinie stonden van deze liberation movement. Toch werden er in 2020 wereldwijd minstens 350 trans personen vermoord, 98% van hen was trans vrouw. In de VS ging het in 79% van de gevallen om een trans vrouw van kleur. Onrustwekkende cijfers, en toch is de publieke verontwaardiging hierover beperkt. 2. De pride is een kans om ongelijkheden binnen de LHBTI-gemeenschap aan te pakken
Racisme en transfobie bestaan ook binnen de LHBTI-gemeenschap. Nog altijd worden mensen van kleur en trans personen - zowel binnen als buiten de community - gemarginaliseerd. Marsha P Johnson, een zwarte trans vrouw, werd vermoord terwijl ze opkwam voor de rechten van lhbti’ers. De woorden van Sylvia Rivera, de beste vriendin van Johnson en een prominent homo- en transrechtenacivist, werden door de witte middenklasse LHBTI-gemeenschap meestal weggewuifd. Tot op vandaag blijven uitsluitings- en onzichtbaarheids-mechanismen zegevieren, zowel binnen als buiten de LHBTI-gemeenschap.
52 jaar geleden leidden de Stonewall-rellen in New York tot de geboorte van het LHBTI-activisme. De LHBTI-gemeenschap kwam massaal in opstand tegen politiegeweld. De betoging duurde dagen aan een stuk en werd omgedoopt tot de ‘Stonewall Riots’. Niet veel later ontstonden organisaties als ‘Gay Liberation Front’ en ‘Lavender Menace’. Een jaar na de rellen werd de eerste Pride March georganiseerd. Veel mensen beschouwen de rellen dan ook als het startpunt van de gay liberation. Het waren trouwens vooral zwarte, trans vrouwen en trans vrouwen van kleur die vooraan in de frontlinie stonden van deze liberation movement. Toch werden er in 2020 wereldwijd minstens 350 trans personen vermoord, 98% van hen was trans vrouw. In de VS ging het in 79% van de gevallen om een trans vrouw van kleur. Onrustwekkende cijfers, en toch is de publieke verontwaardiging hierover beperkt. 2. De pride is een kans om ongelijkheden binnen de LHBTI-gemeenschap aan te pakken
Racisme en transfobie bestaan ook binnen de LHBTI-gemeenschap. Nog altijd worden mensen van kleur en trans personen - zowel binnen als buiten de community - gemarginaliseerd. Marsha P Johnson, een zwarte trans vrouw, werd vermoord terwijl ze opkwam voor de rechten van lhbti’ers. De woorden van Sylvia Rivera, de beste vriendin van Johnson en een prominent homo- en transrechtenacivist, werden door de witte middenklasse LHBTI-gemeenschap meestal weggewuifd. Tot op vandaag blijven uitsluitings- en onzichtbaarheids-mechanismen zegevieren, zowel binnen als buiten de LHBTI-gemeenschap.
Advertentie
3. Er is steeds meer verbaal geweld tegen de LHBTI-gemeenschap
Als je af en toe de reacties op LHBTI-gerelateerde posts leest op sociale media, dan weet je dat er nog altijd gigantisch veel onbegrip en onwetendheid bestaat. Demi Lovato postte onlangs bijvoorbeeld dat die non-binair is en voortaan de voornaamwoorden they/them, of die/hun in het Nederlands, gebruikt. “Wanneer mogen mensen zich uiten als grasmaaier”, “’Demi Lovato is in de war’ zou een betere titel zijn” en “Don’t do drugs! Want dit is het gevolg”, zijn slechts een greep uit de reacties op dat nieuws. Het valt dus niet te verbazen dat het onveiligheidsgevoel bij lhbti’ers toeneemt. De Rainbow Europe Index 2021 evalueert jaarlijks het beleid rond holebi-, transgender- en intersekserechten van alle Europese landen. Uit een van hun rapporten blijkt dat hate speech - zowel op sociale media als vanuit de politiek - is toegenomen. Zo stelde Vlaams Belanger Jef Elbers twee maanden geleden dat “transseksualiteit abnormaal is”. Eerder noemde hij het ook al de “gekke transgenderziekte”. In 2019 maakten zeven Vlaams Belangers, waaronder Dominiek Sneppe en Filip De Man, duidelijk dat ze allesbehalve fan zijn van de LHBTI-gemeenschap. Toch triomfeerde Vlaams Belang bij de laatste federale verkiezingen in 2019.
Als je af en toe de reacties op LHBTI-gerelateerde posts leest op sociale media, dan weet je dat er nog altijd gigantisch veel onbegrip en onwetendheid bestaat. Demi Lovato postte onlangs bijvoorbeeld dat die non-binair is en voortaan de voornaamwoorden they/them, of die/hun in het Nederlands, gebruikt. “Wanneer mogen mensen zich uiten als grasmaaier”, “’Demi Lovato is in de war’ zou een betere titel zijn” en “Don’t do drugs! Want dit is het gevolg”, zijn slechts een greep uit de reacties op dat nieuws. Het valt dus niet te verbazen dat het onveiligheidsgevoel bij lhbti’ers toeneemt. De Rainbow Europe Index 2021 evalueert jaarlijks het beleid rond holebi-, transgender- en intersekserechten van alle Europese landen. Uit een van hun rapporten blijkt dat hate speech - zowel op sociale media als vanuit de politiek - is toegenomen. Zo stelde Vlaams Belanger Jef Elbers twee maanden geleden dat “transseksualiteit abnormaal is”. Eerder noemde hij het ook al de “gekke transgenderziekte”. In 2019 maakten zeven Vlaams Belangers, waaronder Dominiek Sneppe en Filip De Man, duidelijk dat ze allesbehalve fan zijn van de LHBTI-gemeenschap. Toch triomfeerde Vlaams Belang bij de laatste federale verkiezingen in 2019.
Advertentie
4. Het onveiligheidsgevoel van de LHBTI-gemeenschap in de publieke ruimte is groot
Vorig jaar bleek uit een Europese studie dat twee op de drie LHBTI-personen in België niet hand in hand over straat durft te lopen. En dat terwijl we vorig jaar op de tweede plaats stonden in de Rainbow Europe Index. Gelijke rechten gaan dus niet gelijk op met aanvaarding en liberation, nochtans wordt er al decennialang actief en publiek voor gevochten. In datzelfde onderzoek gaf 42 procent van de respondenten aan dat ze in datzelfde jaar werden lastiggevallen omwille van hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit en/of -expressie. Een op drie vermijdt zelfs bepaalde plaatsen omwille van die reden. Minder dan een op de drie heeft zich volledig geout op de werkvloer. 5. Lhbti’ers lopen fysiek gevaar
In maart werd David P., een homoseksuele man uit Beveren, in de val gelokt via dating app Grindr. Hij werd brutaal om het leven gebracht. De verdachten waren al gekend voor feiten van gaybashing. Een paar dagen geleden, op IDAHOT, de Internationale Dag Tegen Holebi-, Trans- en Interseksefobie, doken er beelden op van jongeren uit Oudenaarde die een jongen in elkaar sloegen en een regenboogvlag in het water gooiden. Als we nog wat verder terugspoelen komen we in de zomer van 2020 terecht. Toen werd de chatgroep ‘Criminal System’ ontdekt, waarin werd opgeroepen tot geweld tegen LHBTI-personen. Uitspraken als “gays moeten geslacht worden” of “als mijn kind homo is, leg ik hem persoonlijk om”, werden niet geschuwd. Helaas zijn dit soort gebeurtenissen nog maar het topje van de ijsberg.
Vorig jaar bleek uit een Europese studie dat twee op de drie LHBTI-personen in België niet hand in hand over straat durft te lopen. En dat terwijl we vorig jaar op de tweede plaats stonden in de Rainbow Europe Index. Gelijke rechten gaan dus niet gelijk op met aanvaarding en liberation, nochtans wordt er al decennialang actief en publiek voor gevochten. In datzelfde onderzoek gaf 42 procent van de respondenten aan dat ze in datzelfde jaar werden lastiggevallen omwille van hun seksuele oriëntatie, genderidentiteit en/of -expressie. Een op drie vermijdt zelfs bepaalde plaatsen omwille van die reden. Minder dan een op de drie heeft zich volledig geout op de werkvloer. 5. Lhbti’ers lopen fysiek gevaar
In maart werd David P., een homoseksuele man uit Beveren, in de val gelokt via dating app Grindr. Hij werd brutaal om het leven gebracht. De verdachten waren al gekend voor feiten van gaybashing. Een paar dagen geleden, op IDAHOT, de Internationale Dag Tegen Holebi-, Trans- en Interseksefobie, doken er beelden op van jongeren uit Oudenaarde die een jongen in elkaar sloegen en een regenboogvlag in het water gooiden. Als we nog wat verder terugspoelen komen we in de zomer van 2020 terecht. Toen werd de chatgroep ‘Criminal System’ ontdekt, waarin werd opgeroepen tot geweld tegen LHBTI-personen. Uitspraken als “gays moeten geslacht worden” of “als mijn kind homo is, leg ik hem persoonlijk om”, werden niet geschuwd. Helaas zijn dit soort gebeurtenissen nog maar het topje van de ijsberg.
Advertentie
6. Conversietherapie is nog altijd legaal in België
In 2021 behoudt België de tweede plaats in de Rainbow Index, maar de score stagneert op 74 procent. Er is met andere woorden geen vooruitgang meer. De index drukt ons ook nog eens met de neus op het feit dat conversietherapie in België nog altijd legaal is. Conversietherapie dient om LHBTI-personen te “genezen” en moet ervoor zorgen dat ze “weer” hetero en/of cisgender worden. In 2018 werd er in België al een wetsvoorstel op tafel gelegd om conversietherapie te verbannen. Het voorstel belandde echter onder het stof. Een jaar geleden werd er nog eens een wetsvoorstel ingediend om het verbod te bekrachtigen, maar tot op heden werd het niet omgezet in de praktijk. Uit een Amerikaans onderzoek bleek vorig jaar nog dat jongeren die conversietherapie ondergaan twee keer zo veel kans maken om een zelfdodingspoging te ondernemen, en 2,5 keer zo veel om dat meermaals te doen.7. Hetzelfde geldt voor (intersekse) genitale mutilatie
Een andere praktijk die in België nog altijd plaatsvindt, is de operatie op intersekse baby's - kinderen die geboren worden met fysieke geslachtskenmerken die niet (volledig) binnen de klassieke tweedeling M/V vallen. Nog voor de kinderen zelf toestemming kunnen geven over wat er met hun/haar/zijn lichaam gebeurd, worden er ingrijpende operaties uitgevoerd. Die operaties gebeuren vaak vlak na de geboorte, en dat terwijl er meestal geen gezondheidsrisico’s zijn die zo’n operatie verantwoorden. De Verenigde Naties bestempelt deze praktijk als “(intersekse) genitale mutilatie” en heeft dergelijke ingrepen gelijkgesteld aan “foltering”, omdat er een blijvende traumatische impact is voor het kind.
In 2021 behoudt België de tweede plaats in de Rainbow Index, maar de score stagneert op 74 procent. Er is met andere woorden geen vooruitgang meer. De index drukt ons ook nog eens met de neus op het feit dat conversietherapie in België nog altijd legaal is. Conversietherapie dient om LHBTI-personen te “genezen” en moet ervoor zorgen dat ze “weer” hetero en/of cisgender worden. In 2018 werd er in België al een wetsvoorstel op tafel gelegd om conversietherapie te verbannen. Het voorstel belandde echter onder het stof. Een jaar geleden werd er nog eens een wetsvoorstel ingediend om het verbod te bekrachtigen, maar tot op heden werd het niet omgezet in de praktijk. Uit een Amerikaans onderzoek bleek vorig jaar nog dat jongeren die conversietherapie ondergaan twee keer zo veel kans maken om een zelfdodingspoging te ondernemen, en 2,5 keer zo veel om dat meermaals te doen.7. Hetzelfde geldt voor (intersekse) genitale mutilatie
Een andere praktijk die in België nog altijd plaatsvindt, is de operatie op intersekse baby's - kinderen die geboren worden met fysieke geslachtskenmerken die niet (volledig) binnen de klassieke tweedeling M/V vallen. Nog voor de kinderen zelf toestemming kunnen geven over wat er met hun/haar/zijn lichaam gebeurd, worden er ingrijpende operaties uitgevoerd. Die operaties gebeuren vaak vlak na de geboorte, en dat terwijl er meestal geen gezondheidsrisico’s zijn die zo’n operatie verantwoorden. De Verenigde Naties bestempelt deze praktijk als “(intersekse) genitale mutilatie” en heeft dergelijke ingrepen gelijkgesteld aan “foltering”, omdat er een blijvende traumatische impact is voor het kind.
Advertentie
8. Suïcidecijfers bij de LHBTI-gemeenschap zijn alarmerend hoog
Uit een steekproef die ik recent zelf deed bij 132 non-binaire personen en mensen die zich niet thuisvoelen in de klassieke man-vrouwopdeling in Vlaanderen, bleek dat 85 procent ooit heeft gekampt met suïcidale gedachten. 31 procent ondernam al een of meerdere zelfdodingspogingen. De coronacrisis voert de druk op de mentale gezondheid nog verder op. Zo werd er wereldwijd bij trans personen een flinke toename van depressiviteit en zelfmoordgedachten vastgesteld. Uit cijfers van Lumi, de opvang- en infolijn van çavaria voor vragen rond gender en seksuele oriëntatie, blijkt dat in de periode van midden maart tot midden mei 2020 meer dan drie keer zoveel gesprekken over zelfdoding werden gevoerd ten opzichte van diezelfde periode in het jaar voordien. Dat is onder andere te wijten aan het wegvallen van een veilige(re) sociale omgeving en lange wachtlijsten bij mentale hulpverlening. 9. Niemand is vrij tot iedereen vrij is
Maar ook in de rest van de wereld is de Pride nog steeds een noodzakelijk protest. In meer dan 11 landen wordt homoseksualiteit nog altijd bestraft met de dood. In 69 landen zijn ‘homoseksuele activiteiten’ een misdaad. Het homohuwelijk is wereldwijd in maar 29 landen legaal. Wereldwijd zijn de rechten en levens van LHBTI-personen in gevaar. Door holebi-, trans en interseksefobie, maar ook door seksisme, validisme en andere vormen van stigmatisering en onderdrukking.Het is pijnlijk dat collectief trauma telkens opnieuw moet worden herleefd en getoond om te bewijzen dat de Pride nog altijd noodzakelijk is. Er moet gezocht worden naar manieren om het oorspronkelijke doel van de Pride (activisme) te verzoenen met het feest dat het vandaag is geworden. Want tot op vandaag is de Pride een strijd tegen de discriminatie en uitsluiting waarmee LHBTI-personen - in België en ver daarbuiten - dagelijks in aanraking komen.Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.
Uit een steekproef die ik recent zelf deed bij 132 non-binaire personen en mensen die zich niet thuisvoelen in de klassieke man-vrouwopdeling in Vlaanderen, bleek dat 85 procent ooit heeft gekampt met suïcidale gedachten. 31 procent ondernam al een of meerdere zelfdodingspogingen. De coronacrisis voert de druk op de mentale gezondheid nog verder op. Zo werd er wereldwijd bij trans personen een flinke toename van depressiviteit en zelfmoordgedachten vastgesteld. Uit cijfers van Lumi, de opvang- en infolijn van çavaria voor vragen rond gender en seksuele oriëntatie, blijkt dat in de periode van midden maart tot midden mei 2020 meer dan drie keer zoveel gesprekken over zelfdoding werden gevoerd ten opzichte van diezelfde periode in het jaar voordien. Dat is onder andere te wijten aan het wegvallen van een veilige(re) sociale omgeving en lange wachtlijsten bij mentale hulpverlening. 9. Niemand is vrij tot iedereen vrij is
Maar ook in de rest van de wereld is de Pride nog steeds een noodzakelijk protest. In meer dan 11 landen wordt homoseksualiteit nog altijd bestraft met de dood. In 69 landen zijn ‘homoseksuele activiteiten’ een misdaad. Het homohuwelijk is wereldwijd in maar 29 landen legaal. Wereldwijd zijn de rechten en levens van LHBTI-personen in gevaar. Door holebi-, trans en interseksefobie, maar ook door seksisme, validisme en andere vormen van stigmatisering en onderdrukking.Het is pijnlijk dat collectief trauma telkens opnieuw moet worden herleefd en getoond om te bewijzen dat de Pride nog altijd noodzakelijk is. Er moet gezocht worden naar manieren om het oorspronkelijke doel van de Pride (activisme) te verzoenen met het feest dat het vandaag is geworden. Want tot op vandaag is de Pride een strijd tegen de discriminatie en uitsluiting waarmee LHBTI-personen - in België en ver daarbuiten - dagelijks in aanraking komen.Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.