Ik zocht de verkoeling op een terras samen met Jazz Brak

Een hete zomerse ochtend. De vibe is een speciale; het einde van het schooljaar is in zicht en grote festivals verzorgen de laatste details. Voor ons betekent dat zagen om accreditaties - en tickets die jullie kunnen winnen, natuurlijk. Een paar dagen voor Couleur Café stuurde ik Jazz Brak een berichtje met het voorstel om af te spreken. 

Op zijn 34ste heeft Jasper De Ridder net zijn eerste soloalbum uitgebracht. Hij kreeg dit jaar een tweede kindje en lijkt volop te genieten van zijn leven als rapper, papa, en leerkracht. We spraken af voor een terrasje vlak aan het kanaal,  in de schaduw, met zicht op Molenbeek, om eventjes van dit alles te bekomen. 

VICE: Ik wist niet dat je leraar was?
Jazz: Ik geef plastische opvoeding in een TSO-BSO school aan jongens die elektriciteit, sanitair of bouw doen, en meisjes die verzorging volgen. 

Die weten dat je daarnaast ook rapt?
Ja, die weten alles, hé. 

Hebben ze je er al over aangesproken?
Het goede is dat het geen typische Vlaamstalige school is, het zijn bijna allemaal Maghrebijnen, dus was ik niet meteen bekend toen ik er toekwam. Het is misschien ook goed dat ik daar niet zo van die fans heb, maar ze weten wel wat ik doe en volgen me op Instagram, of zeggen soms eens “ah gij hebt gisteren een show gegeven, het was goe”. 

Hoezo plastische opvoeding?
Al heel mijn leven lang teken ik, maar ik ben eigenlijk eerst naar de hotelschool gegaan en daar half buitengesmeten geweest, om dan mijn laatste twee jaar te doen aan Sint-Lukas in Brussel. Ik heb nog geprobeerd grafisch ontwerp te studeren daarna, maar al dat computerwerk sprak me niet echt aan. Ik wou gewoon iets doen met Brusselse jongeren en kunst of muziek, want ik deed altijd al vakantiejobs met jongeren, speelpleinwerking of jeugdvakanties. Dus ben ik verzeild geraakt in een lerarenopleiding, en voilà.  

Je hebt al altijd een aantrekking gevoeld tot kunst dan? Ook street culture?
Ja, ik heb altijd naar hiphop geluisterd, dus die street culture interesseerde mij wel. Dat leeft hier ook wel, graffiti en stickers vind je echt in alle steden. Dat toont ook echt dat jongeren aanwezig zijn. Hier in de buurt heb je bijvoorbeeld een hotel, Meininger, waar af en toe graffiti artiesten verblijven en als die komen zie je ook echt dat van aan het hotel tot in het centrum hun stickers overal aan plakken. 

En jij hebt de jouwe ook.
Mijn logo? Dat is een gemakkelijke manier om promo te maken, want je kunt die altijd meepakken en overal verspreiden. Ik denk dat het belangrijkste is om een krachtig logo te hebben dat je zoveel mogelijk in de mensen hun gezicht duwt. Als je zo’n logo bijvoorbeeld in de metro ziet hangen, zoals TopNotch had gedaan bij mij (op een affiche, nvdr.), en dan zie je die stickers en shirts met dezelfde naam, ja, dan gaan mensen beginnen denken “wie is dat?” en gaan ze al snel zoiets opzoeken op Instagram, bijvoorbeeld. Je ziet ze op elke paal hangen en de mensen die daar niet mee bezig zijn zullen er niet op letten, maar wanneer je dat wel doet zie je ze overal. Anno 2023 is dat ook niet meer enkel voor hiphop, iedereen gebruikt stickers. 

Maar niet iedereen zet zijn hele naam op een treinwagon.
Dat was eigenlijk een goede fan waar ik respect voor heb. Ik ken die zelf niet, maar op een zondag kreeg ik opeens een paar berichtjes met foto’s en filmpjes van die trein en dacht bij mezelf “wat? Hard!”. Dan vroeg ik me natuurlijk af of ik dat wel mocht delen, kunnen we daar problemen mee krijgen of zoiets? Dat was eigenlijk perfect random promotiemateriaal. Die trein reed van Antwerpen naar Brussel naar Kortrijk. Je staat zo 's morgens op je trein te wachten en die trein komt toe en opeens lees je ‘J, A, Z, Z, Jazz Brak, what?’ Nice, quoi. Heel veel mensen hebben dat gezien en foto’s getrokken. Ik heb die persoon dan ook bedankt en een vinyl opgestuurd. Ja, superbien. Dat kostte die veel geld, maar vooral veel ballen. 

Heb je zelf al ooit zoiets groots met graffiti gedaan?
Ik heb me daar vroeger veel mee bezig gehouden, maar nooit op treinen. Dat is precies een vak apart. Ik ben ook gewoon een rustig persoon die de stress niet opzoekt, dus over hekken klimmen en op treinen spuiten is een te groot risico en kost te veel geld als je gepakt wordt. Zo living on the edge is niet echt mijn ding. 

En toen je zelf ging spuiten ben je nooit gestekt geweest?
Ik was ook niet de grote Brusselse graffitiwriter, maar ik spoot wel een paar jaar tags en floppies, hier en daar. Ook gingen we vroeger met maten op, bijvoorbeeld, een legale muur in Anderlecht spuiten. We maakten daar dan een dag van met een BBQ. 

Met welke cultuur kwam je nog in contact in je jeugd?
Mijn pa luisterde altijd naar jazz en mijn moeder speelde Nederlandstalige muziek, zoals Raymond van het Groenewoud. Op mijn tiende pakte ik dan eens een cd mee uit de Colruyt, een of andere ‘megahits’, kei pourri muziek, en dat was dan voor een eerste keer mijn eigen keuze. Ik zat dan twee jaar op een school waar het cool was om te skaten, dus deed ik mee en luisterde naar hun muziek, een beetje metal zoals Slayer of Sepultura, zo van die dingen. Het zijn gewoon vaak je vrienden die daar invloed op hebben. Dus toen ik in het tweede middelbaar veranderde van school, raakte ik bevriend met de gasten die daar basketbal speelden. Die waren allemaal van Ghana en luisterden naar hiphop. Zo ben ik er op mijn 14de mee in contact gekomen, erin gerold en erin gebleven. Maar ik luister niet alleen naar hiphop, ik luister ook graag naar instrumentale muziek of muziek met tekst die ik niet begrijp. Omdat ik zo bezig ben met taal, ben ik mij bewust van de taal in muziek en dus vergt dat veel energie. Maar als ik iets luister in het Turks, Arabisch of Japans dan gaat het om sfeer en feeling. 

Ja dat snap ik, als je stoned bent is muziek zoveel intenser dan muziek op de achtergrond.
Misschien omdat je ook even de tijd neemt om alleen dat te doen. Inderdaad, als je tekent of rijdt of je doet iets, ben je altijd met iets anders bezig en zit de muziek op de achtergrond, maar als je stoned in de zetel zit is er niets anders en dan besef je de muziek of zo. 

Luister je vaak gewoon muziek of ben je altijd met iets bezig? 
Ik ben altijd met iets bezig, eigenlijk.

Fastlife of omdat je echt wil bezig zijn met iets?
Ik ben altijd zo geweest en nu ik twee kinderen heb is het inderdaad fast life; werk, muziek, projecten, dingen waar je mee bezig bent, plus twee kinderen en een vrouw. Maar te weinig momenten waarop ik gewoon naar muziek luister en niks doe. Eigenlijk zijn de meest rustige momenten waarop ik muziek luister, wanneer ik aan het schrijven ben.

Je kinderen zijn dan ook nog redelijk jong?
Ja, mijn dochter is drie jaar geworden en mijn zoon is drie maanden oud. 

Hoe voelt het om voor een tweede keer papa te worden?
Uh, anders dan de eerste keer. De eerste keer denk je vooral “wat gaat er gebeuren?”, je weet niets, en de tweede keer ken je alle stappen al. Je weet wanneer die gaat beginnen draaien en dan kruipen en op die leeftijd gaat de baby beginnen praten. Maar het is wel pittiger, want ze zijn met twee. Voordien waren het twee ouders voor een kind, nu zijn dat twee voor twee kinderen. Als de ene weent, weent de ander dan weer niet, die lossen elkaar af. Met Dris, mijn zoon, is het wel nog doenbaar want, ja, die slaapt, eet en weent en daar blijft het bij. Maar Isa loopt overal, die praat en wilt spelen, die moet naar school gebracht worden en afgezet worden, en die moet straks opgehaald worden van school, dat vergt wel een beetje time-management. 

Heb je bepaalde zaken die je de kinderen sowieso wilt meegeven?
Je probeert ze natuurlijk zoveel mogelijk mee te slepen in uw ideaalbeeldje, maar op zich hebben school en de vrienden die ze maken een grote invloed. En je hebt natuurlijk van alles in de hand en je kunt zeker dingen meegeven, maar als ze op een dag beslissen om enkel naar techno te luisteren, dan zullen ze dat doen. Daar ga ik niet veel op zeggen en dat maakt toch niet uit. Het moeten geen twee hiphopheads worden of zo. Natuurlijk ben je wel blij moest dat wel zo zijn. Of wanneer je kinderen iets in je vinylplatenkast tof vinden 

Heb je een grote platenkast?
Dat valt goed mee. 

Koop je regelmatig bij?
Ja regelmatig wel.

Wat heb je als laatste gekocht?
Altın Gün. 

Heb je nog vertrouwen in de toekomst voor je kinderen, met bijvoorbeeld klimaatverandering en de staat van de politiek?
Ja, anders zou ik ze niet op de wereld zetten, denk ik. Mijn ouders deden dat ook en die kwamen uit de tijd net na de oorlog. Ik leef en ben hier graag en mijn kinderen zullen ook nog zotte evoluties meemaken. Ik denk wel dat alles in de komende vijf jaar sneller zal gaan dan de afgelopen twintig. 

Je woont nu in Molenbeek, ben je daar opgegroeid?
Nee, in Schaarbeek en mijn ouders wonen daar ook. Ik woonde helemaal diagonaal, bijna aan Evere, de Helmetsesteenweg over Schaarbeek station

Hoe ben je in Molenbeek terechtgekomen?
Ik ben bij mijn ouders weggegaan op mijn 23ste en dan met vrienden samengewoond hier en dan met mijn vriendin samengewoond hier, en dan beslist van niet meer te huren. Dan begin je te zoeken - ik wou niet in de buurt van mijn ouders gaan wonen want die buurt kende ik al. Er zijn zo de buurten die je tof vindt in Brussel, zeker wel. Maar ik wou nog dicht bij het centrum wonen, te voet of met een goede connectie en voilà. Zo heb ik aan Zwarte Vijvers een huis gekocht met mijn madam. Aan deze kant van het kanaal (aan het café, nvdr.) heb je overal cafés en mensen, je komt buiten en iedereen is aan het feesten of chillen. In dit café had ik ook veel meer het ding van mensen kennen je, terwijl ik in Molenbeek niemand ben, hé. Je bent gewoon de voisin, de buurman, en da’s tof. We wonen in een rustige straat.

Je lijkt precies wel veel rustiger op je eigen plaat dan bij Stikstof.
Ja, klopt. Ik denk dat bij de eerste drie platen met Stikstof het sowieso een jongere Jazz Brak was, die wat meer wilde brullen en alles kapot maken. Nu ben ik er 34, kom ik op een leeftijd dat ik wat volwassener ben, rustiger, en niet tot zes uur in de ochtend op een bankje jonkos zit te roken. In een groep wil je precies ook een beetje je plaats markeren want je bent met vier en je botst wat op tegen elkaar. Ik ben als mens al een vrij rustig iemand, dus als ik dan mag kiezen hoe ik schrijf, welke beats en hoe eraan wordt gewerkt, is dat vanzelf rustiger. 

Het is ook mijn eerste soloalbum en dus begin ik plots veel meer naar mezelf te kijken. Het draait meer om: wat ik vind, wat ik denk, hoe ik mij voel. De teksten van Stikstof waren gericht op maatschappijkritiek en ik denk dat we dat goed hebben gedaan en we staan daarmee op tafel. Maar als soloartiest, ja, ik ben zelf niet echt bezig met politiek, I couldn’t care less, dus dan heb ik er ook geen nood aan om dat in mijn muziek te steken. En misschien omdat ik dat al deed met Stikstof weet iedereen al dat ik niet op N-VA stem en van die dingen. 

Vond je het moeilijk om die persoonlijke kant van jezelf bloot te geven
Eigenlijk niet. Dat introspectief schrijven ging vrij vanzelf. Het is een beetje een vorm van therapie om dingen neer te schrijven die je anders tegen je vriendin of maten face to face zou zeggen. Zo staat het op vinyl, cd, internet en mensen luisteren ernaar en maken daar hun eigen ding van. Iets hard of zacht zeggen, iets verbloemen of verstoppen, verwijzingen maken naar persoonlijke gebeurtenissen die voor jou het ene betekenen en voor andere mensen iets anders… Hoe je iets in een tekst verwerkt doet veel.

Toch lijkt het alsof je soms twijfelt in je teksten, alsof je jezelf moet aanmoedigen om door te zetten…
Ja, dat is ook keihard zo. Ik ben een eeuwige twijfelaar en uitsteller. Het is soms gemakkelijker om in een groep te zitten, want dat is een veilige bubbel. Iedereen schrijft een stuk tekst en het nummer is klaar. Maar op je eentje is dat anders. Ik ben zeker blij om solo te spelen en ik weet dat ik veel geluk heb met fans van Stikstof die Jazz Brak luisteren. Ik dacht niet dat mensen zouden denken van “ah, dat is keislecht”, maar toch zit er altijd een stemmetje in je hoofd en dat zorgt voor een lichte stress. Stel je voor dat het grootste deel van die fans zegt: “ah ja, die is beter bij Stikstof”. Ergens heb ik die twijfel altijd al gehad, hoewel ik ze minder negatief zie omdat ik constant nadenk van “hoe doe ik dit het beste” en “hoe zullen de mensen dit zien”. Ik denk dat die twijfel ook wel mijn kracht is om het goed te willen doen, en dat de stress me helpt goed voorbereid te zijn. Dat helpt me wel vooruit. 

Jazz Brak is te zien op Couleur Café op zaterdag 24 juli.  

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.