Waarom je van alleen eten een beter mens wordt

Een tijd geleden kon je bij Eenmaal in Amsterdam, een chique, verborgen restaurant, terecht voor maaltijden voor één persoon. Ze claimden de eerste te zijn met dit concept: een eetgelegenheid voor de alleen-eter.

Er valt duidelijk flink geld te verdienen aan alleen-eters. Volgens een studie van de Hartman Group, eet bijna de helft van alle volwassenen in de VS het grootste deel van zijn maaltijden alleen. In Groot-Britannië bestaat volgens de Office for National Statistics bijna eenderde (7.7 miljoen) van alle huishoudens uit alleenstaanden. Maak van deze demografie je business en je zit binnen de kortste keren zelf aan de kaviaar.

Jaren geleden stopte ik accuut met de pil toen ik een vrouw in steunkousen en hand-gebreide trui een bord eieren en friet naar binnen zag lepelen. Niet dat ik het geheel zo erotisch vond en direct aan kinderen wilde beginnen. Nee, de aanblik van deze vrouw, die in haar eentje aan het treurige tafeltje stilletjes en schuchter haar eten heen en weer schoof, maakte me zo in en in triest dat ik zo'n 45 minuten lang keihard moest janken.

De oestrogeen had me blijkbaar stapelgek gemaakt, want mensen die alleen eten verdienen helemaal geen medelijden. Het openlijk janken om iemand die simpelweg één van de menselijke basisbehoeftes en geneugten van het leven bevredigt, slaat namelijk nergens op. Waarom niet? Omdat het volledig kunnen concentreren op je eten in een door jou gekozen omgeving, de essentie van zelfregulering is. Je bent vrij van enige gene, de irritante diëten van je eetpartner, onzinnige gesprekken, het wachten op mensen die zo laat zijn dat je de servetjes al hebt opgevreten en misschien wel het belangrijkste: je hoeft geen enkel compromis te sluiten. Jouw wil is wet.

"Ik ben helemaal niet bang dat iemand me een zielige loser vindt," zegt eetrecensent en fervent alleen-eter Jay Rayner. "Het kan me gewoon niet zoveel schelen wat anderen daarvan vinden." Hij heeft groot gelijk. "Een van mijn guilty pleasures is een bezoek aan Chinatown in Londen rond lunchtijd, om bij de Four Seasons in Gerard Street met mijn rug naar de deur The New Yorker te lezen met een halve geroosterde eend voor mijn neus. Hemels." Het genot wordt volgens Jay nog groter als een ober "doorheeft dat hij geen medelijden hoeft te hebben, omdat je hier bent voor je eigen plezier. Je bent jezelf aan het vermaken."

Als je niet gewend bent om alleen te eten, ben je misschien geneigd om intense fake sms-gesprekken te voeren, of zelfs je maaltijd te combineren met onzin telefoontjes. Niet doen. Tuurlijk, sommige gerechten lenen zich beter voor een solo-maaltijd dan anderen. Zoals iedere vrouw die wel eens een banaan, een worst of een ijsje heeft gegeten terwijl er een groep kwijlende mannen toekeek je kan vertellen, zijn bepaalde producten opvallender zonder gezelschap dan anderen. Maar de angst voor voedsel fellatio is nu eenmaal de vloek van vrouwen, zegt Jay. "Ik zal dat nooit zo ervaren. Tenzij ik misschien een partij schelpen aan het leeg lebberen ben of iets dergelijks."

Zoals met de meeste zelfbevredigende handelingen, eet je als solist ook met één hand. De ene hand gebruik je om een boek, krant, magazine of telefoon vast te houden, de ander om je voedsel van bord naar mond te transporteren. Tenzij je van plan bent een maaltijd te nuttigen die zoveel troep en smerigheid geeft dat je 'm eigenlijk alleen in het bijzijn van je moeder of een voedsel fetisjist durft te eten. Als je dat van plan bent, dan kun je het maar beter stiekem doen. "Ik heb een geheim hoekje bij Bodeans (het Mekka voor fans van spare ribs in Londen) waar niemand me kan zien," zegt Jay. "Er is trouwens ook een geweldige oesterbar van eigenaar Richard Corrigan in Mayfair, waar je mannen een strijd op leven en tijd ziet voeren met indrukwekkende oesters." Kan iemand please een verborgen camera in deze tent ophangen?

Ondanks alle voordelen van het alleen-eten, blijft het voor sommige mensen een noodzakelijk kwaad. Ik fiets op dit moment door Nieuw-Zeeland en heb inmiddels vele uren doorgebracht in mijn bezwete wielershorts terwijl ik naar mannen van middelbare leeftijd keek in blauwe polyester shirts, terwijl ze zwijgend hun kaasstengels aten, in hun lauwe koffie roerden en daarbij doelloos in de verte staarden. Zij vormen het leger van lange-afstand buschauffeurs, die de hordes kralenketting-dragende, bongo-spelende en SOA-verspreidende backpackers faciliteren in hun tussenjaar. Zonder hen zouden ze namelijk het hele jaar op het vliegveld zitten. Stel je voor.

"Ik geloof niet dat mensen beseffen hoe eenzaam dit werk is," zegt Dexter, een buschauffeur met ruim twintig jaar ervaring die ik aan de kust van Wanaka meer spot met een vlees en aardappel quiche. "Overdag ben je druk, maar 's avonds ben je alleen. Je gaat ervandoor, eet snel wat en vertrekt dan naar je kamer. Je bent nooit thuis, slaapt steeds ergens anders en 's ochtends word je wakker met het besef dat het weer zo'n dag is. Ik zou liever met andere mensen eten, maar meestal kan dat gewoon niet."

De snelle, koolhydraat-rijke en eenzame maaltijden van Dexter en zijn medestanders zijn heel wat anders dan de solo-diners uit de James Bond boeken van Ian Flemming. Naast de perfecte pokerhand, de spectaculaire autoritten door de Alpen en de golfoverwinningen, beschrijft Flemming namelijk ook graag de luxe solo-diners van Bond. Zo gaat Bond in Diamonds Are Forever na zijn vierde douche van de dag (zijn oksels moeten inmiddels wel de zachtste van het Noordelijk Halfrond zijn) naar 'Voisins, waar hij twee wodka martini's, eieren à la Benedict en aardbeien' bestelt, terwijl hij ondertussen de voorspellingen voor de autoraces doorneemt.

Maar sinds de komst van de iPhone weten we niet meer wat écht alleen eten is. Dankzij Twitter, Facebook, e-readers en Instagram, hebben we tijdens de lunch met onze vette vingers meer informatie in handen dan de hele Koninklijke Bibliotheek en Verenigde Naties bij elkaar. Het is tegenwoordig een kwestie van discipline geworden om gewoon te zitten en van je eten en de mensen om je heen te genieten, in plaats van terug te vallen in de comfort zone van je veilige scroll-gedrag. Maar zoals de meeste dingen die wilskracht vergen, is het wel de moeite waard.

Vorige week zat ik alleen op het zonnige terras van Sweet Mother's Kitchen in Wellington, met een bord warm maïsbrood en een biertje. Het was vier uur 's middags en ik had twee uur tijd te overbruggen. Als ik me aan iemand anders aan moeten passen of me iets aangetrokken van mijn solo-status, dan was ik waarschijnlijk naar een museum gegaan, het op sterk water gezette lijk van een gigantische octopus gaan bekijken, gaan winkelen of had ik mezelf – nog erger – ergens 'lekker in de watten laten leggen'. In plaats daarvan bleef ik in de zon zitten, terwijl ik stiekem een gênante date afluisterde en me rijkelijk insmeerde met zonnebrand. Het was heerlijk. Zoals Jay zou zeggen: "alleen eten zou moeten voelen als eten met iemand waar je van houdt." Dus als je het in je eentje niet naar je zin hebt, dan heb je waarschijnlijk een probleem.