Trap niet in de parasietenkuurtjes die ze op TikTok aan de man proberen te brengen

Glossy influencer Kerry McDonald houdt een flesje ParaGuard liquid drops vast en zegt: “Ik weet dat ik parasieten heb, ik heb alle symptomen”, terwijl ze refereert aan haar recente tripje naar Mexico en de hoeveelheid kots die ze daar heeft achtergelaten. “Ik ben de hele tijd opgeblazen, ik heb IBS, ik heb alle mogelijke darmproblemen.” Ze beweert dat ze vijf minuten na haar eerste dosis van dertig druppels naar het toilet ging en iets onmiskenbaar wormachtigs uitscheidde. “Dit is echt te ranzig, ik sta te trillen,” vervolgt McDonald, terwijl ze met haar vingers een meterslange worm gebaart. “Ik heb een foto gemaakt, maar dat ga ik jullie niet aandoen.”

In een andere post lacht influencer Shani Grimmond terwijl ze uitroept: “Ik kan niet geloven dat ik 40.000 volgers heb gekregen na mijn parasietencleansevideo!” Ook zij verwijst naar een foto die ze uiteindelijk niet deelt en vertelt haar kijkers dat ze “ervoor gaat zorgen dat we hoe dan ook een paar parasieten gaan zien nadat deze ‘reis’ is voltooid” – voordat ze daar onmiddellijk op terugkomt met de opmerking dat het “te ver gaat”. Grimmond onthult (op fluistertoon) dat haar parasietenparanoia komt doordat ze slijm in haar poep heeft. “De meesten van ons hebben sowieso parasieten, je weet het alleen niet,” giechelt ze, terwijl ze opmerkt dat ze van plan is haar dosis “natuurlijke parasietvernietigende papaja-zaden” te verhogen.

Buikpijn, een opgeblazen gevoel, gas, hersenmist, tandenknarsen, angst, constipatie, slapeloosheid en acne zijn allemaal symptomen die influencers die parasietcleanses promoten op TikTok beweren – maar kunnen deze dingen niet een teken zijn van meerdere darmproblemen? En wat is eigenlijk een parasiet? 

Volgens het Centre for Disease Control and Prevention is een parasiet “een organisme dat leeft op of in een gastheer-organisme en zijn voedsel krijgt van, of ten koste van deze gastheer”. Maar komen ze wel zo vaak voor als TikTok ons wil doen geloven?

“Met uitzondering van enterobius, ook bekend als aarsmade of zandbakworm, worden parasieten in het Verenigd Koninkrijk zeer zelden verworven", zegt consultant parasitoloog Laura Nabarro. Nader onderzoek online toont aan dat ze ook in de VS net zo moeilijk op te lopen zijn. “De meeste mensen met darmparasieten lopen ze op tijdens reizen naar landen met een meer basale hygiëne, vaak door het eten en drinken van besmet voedsel of water.” Maar sommige parasieten kunnen ook worden opgelopen door op blote voeten te lopen in tropische landen, voegt ze eraan toe.

Volgens de website van ParaGuard werken parasietenreinigingen door de parasieten in je lichaam te doden met hun “unieke mix van kruiden zoals alsemkruid, pompoenzaad, knoflook en meer”. Tuurlijk, ze hebben allemaal gezond klinkende antioxidanten, maar kun je je echt voorstellen dat je arts parasieten behandelt met een supplement waar je niet eens een recept voor nodig hebt?

Nabarro noemt TikTok-voedingsdeskundigen zoals Joy McCarthy die mensen adviseren om parasietenklysma’s te nemen kwakzalvers, vooral als ze dingen zeggen als dat ze effectiever zijn bij volle maan wanneer de parasieten “actiever” zijn. Nabarro zegt dat artsen nooit een parasietenreiniging zouden voorschrijven voor daadwerkelijke parasieten.

“Darmparasieten kunnen worden vastgesteld in een erkend laboratorium door middel van microscopie en moleculaire tests op ontlastingmonsters,” vervolgt ze. “Zodra het type parasiet is geïdentificeerd, zijn deze gemakkelijk te behandelen met antiparasitaire medicijnen die door artsen, waaronder huisartsen, kunnen worden voorgeschreven.” De meeste reinigingsmiddelen die op internet beschikbaar zijn, aldus Nabarro, zijn niet met medische proeven getest op veiligheid of werkzaamheid. 

De Schotse visgids Fred, die om privacyredenen anoniem wil blijven, werd in 2015 officieel gediagnosticeerd met een (echte) maagparasiet, na het drinken van besmet water in Mozambique.

“Ik begon bloed te poepen, had verlammende pijn en kon me niet bewegen zonder m’n lichaam dubbel te vouwen te zijn,” vertelt de 32-jarige. “Ik werd twee weken in het ziekenhuis opgenomen en het duurde eeuwen om de parasieten te diagnosticeren – het was de ergste ervaring die ik ooit heb gehad.: Fred kreeg morfine en antiparasitica toegediend via een infuus en had het genoegen om camera's in zijn achterste gepropt te krijgen. “Het heeft me jaren gekost om ervan te herstellen,” vervolgt Fred, die opmerkt dat hij anderhalve kilo verloor door het proces. “Oh, en er kwam op geen enkel moment een worm uit mijn kont.”  

Dus waar komt deze wormenmythe vandaan? TikToks en Instagramreels van holistische therapeuten delen vaak “resultaten” van hun cliënten (aan elkaar gemonteerd met een vrolijk liedje van David Guetta eronder) en tonen bijna altijd letterlijke wormen in de poep. Sommige zien eruit als je gemiddelde tuinworm, andere als een rattenstaart en vele zijn zelfs uitgespreid naast een liniaal. Deze zien er zo gruwelijk uit dat het moeilijk is om de echtheid ervan niet in twijfel te trekken, maar zien parasitaire wormen er echt zo uit? 

“Volwassen Ascaris-wormen lijken erg op regenwormen,” legt Nabarro uit. “Maar Ascaris is zeer zeldzaam in het Verenigd Koninkrijk en het is nog ongebruikelijker om de volwassen wormen in de ontlasting door te geven.” Regenwormen kunnen (zeer zelden) in toiletten worden aangetroffen, geeft ze toe, maar alleen omdat ze ondergronds leven en soms hun weg vinden door leidingen en rioleringssystemen. In alle eerlijkheid, hoewel het een enorm toeval zou zijn om er een in je toilet te vinden tijdens een reiniging, is het niet helemaal onmogelijk. 

Jarenlange medische ervaring doet Nabarro geloven dat de “wormen” die iedereen denkt te zien eigenlijk slijmstrengen of onverteerd organisch materiaal zijn. “Dat lijkt met het blote oog erg op wormen, maar als het onder een microscoop wordt onderzocht is het makkelijk te onderscheiden,” zegt ze. Als je zware klysma's gebruikt – vloeistoffen die worden gebruikt om je darmen te reinigen of de lediging ervan op gang te brengen – kan dit “de darmslijmvliezen beschadigen door de snelle doorgang van onverteerd organisch materiaal, dat soms op parasieten kan lijken”.  

Maar de TikTok-desinformatie-molen draait door. Angstaanjagend genoeg gaan sommige makers zelfs zover dat ze beweren dat parasieten de oorzaak zijn van endometriose en zelfs herpes.

“Het wordt allemaal gevormd door een parasiet die in je lichaam komt via bewerkt voedsel en al dat smerige vlees dat je eet,” zegt zelfbenoemde holistische spirituele gids Elohim (@iamelohim396) op TikTok. “Al het bewerkte voedsel veroorzaakt de parasieten, alle parasieten veroorzaken de herpes en je kunt gemakkelijk van herpes afkomen door die parasieten uit te hongeren.”

Deze video heeft een angstaanjagende 193.400 likes en reacties als “thanks for sharing”, “facts" en “so true” met hartjes-emojis. Hoewel zijn account nu verwijderd lijkt te zijn, worden zijn video's nog steeds veel geciteerd en opnieuw gedeeld. Soortgelijke video's hebben zelfs honderden commentaren van moeders die zeggen dat ze parasietenklysma’s hebben toegepast bij jonge kinderen.

Dit alles doet de vraag rijzen of het de bedrijven zelf zijn die deze vreemde hype aanjagen door influencers te betalen om over hun producten te berichten. Sommige makers plakken een heel vaag “betaald partnerschap” – icoontje op hun video's, maar de meeste doen dat niet – toch gebruiken ze hashtags die er verdacht veel op lijken en taggen ze ook het ParaCleanse-bedrijf Zahler.

We hebben veel parasietreinigende TikTok-makers gecontacteerd, waaronder degenen die in dit stuk worden genoemd, en slechts twee waren bereid te reageren. Kerry, eerder genoemd, ontkent stellig betaald te worden, maar vergat ook te vermelden dat ze commissie ontvangt van een ander merk parasietenklysma op haar Amazon-pagina. De andere influencer bekende dat haar post een betaalde samenwerking was – hoewel ze blijft volhouden dat ze wel degelijk wormen uit heeft gescheten.

Nu de meeste parasietenklysma’s op Amazon uitverkocht lijken te zijn, is het een zorgwekkend inzicht in de macht die sociale media en influencers hebben over je gezondheid. ParaGuard is geen door de FDA goedgekeurd geneesmiddel – dit wordt omzeild door het te categoriseren als een supplement. Het kan alles bevatten wat op de ingrediëntenlijst staat, maar de gezondheidsvoordelen zijn niet goedgekeurd door wetenschappelijke tests. 

Tenzij je, zoals Fred, regelmatig uit waterputten op het platteland drinkt, is het gelukkig onwaarschijnlijk dat je een parasiet oploopt. De echtheid van de adviezen die er online over gepost worden is nog zeldzamer. Als je toch een van de symptomen hebt, wend je dan tot je arts – niet tot influencers op TikTok. Het is immers veel gemakkelijker om in een internetwormhole gezogen te worden dan om daadwerkelijk gediagnosticeerd te worden met een echte worm... in je hol.

Dit stuk verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.