Hoe de beperkingen op dansen onze (mentale) gezondheid beïnvloeden

Voor de Covid-crisis ging ik in het weekend op café of naar de club. Niet alleen om mijn vrienden te zien, pintjes te drinken en grappen te maken na een zware werkweek, maar eerst en vooral, om te dansen. Op de dansvloer kan je omringd zijn met honderden kleurrijke figuren en toch helemaal bij jezelf zijn. De mensen die me kennen weten hoe hard ik daar van geniet. Voor filosofische gesprekken heb ik op dat moment geen tijd. Voor een vogue-ing dance-off, schuren op reggaeton of onverwachtse salsa wél.

Hoe dan ook, dansen is niet toegelaten nu. Clubben al helemaal niet. Wat niet betekent dat je niet kan dansen in een club. Ik onderzocht hoe belangrijk dansen is voor onze mentale en fysieke gezondheid en ging naar C12 om het aan den lijve te ondervinden.

´Dansen mag dan toch niet op trouwfeesten´, ´Dansen blijft verboden´, ´Geen perspectief voor nachtclubs´. De Veiligheidsraad bleek niet mals voor liefhebbers van een bewegend lijf. En voor onze mentale gezondheid ook niet, want van alle sporten is dansen de gezondste, zo leren verschillende studies.

“Dansen maakt ook een connectie met de emotionele centra in je brein”, vertelt danspsycholoog Dr. Peter Lovatt van de Universiteit van Hertfordshire in The Telegraph. “Voor heel veel mensen is dansen een emotionele uitlaatklep – door dansen komt vaak pure blijdschap vrij, maar ook verdriet. Dansen is catharsis, het loslaten van wat opgekropt zit.”

“Dat is ook waarom mensen in het weekend naar de club gaan”, zegt danstherapeut Pedro Gutierrez aan de telefoon. Hij geeft bewegingstherapie in Barcelona. “Kinderen bijvoorbeeld, die spelen, zingen en dansen. En we gunnen hen dat ook. Naarmate we ouder worden, slijt die spontaniteit weg en worden we meer rigide. Tijdens het dansen zoeken mensen die speelsheid weer op. Als je danst, laat je je lichaam vrij, weg van al die rigiditeit, normen en structuren.”

Waar de mensen mee kampen die naar zijn lessen komen? “Anxiety is een gevoel wat ik nu vaker dan ooit zie terugkomen”, zegt Gutierrez. “Alles is onzeker, niemand weet wat er gaat gebeuren. Onze structuren en gewoontes vallen weg door Covid en we worden bang. Tijdens danstherapie leren we weer rustig ademen, we maken een connectie met anderen en zakken in ons eigen lichaam. Muziek creëert een sacred space waarin we ons lijf wél toelaten om te bewegen, waarin we speels worden en ons laten gaan.”

En dansen blijkt voor nog veel meer heilzaam. Onderzoekers aan de universiteit van York en Sheffield speelden vijf minuten muziek voor een groep proefpersonen. Zij mochten kiezen: stilzitten en luisteren, fietsen, of dansen. Nadien werd aan iedereen gevraagd om een paar cognitieve taken te doen. De groep die ervoor koos om te dansen, had een significant hoger probleemoplossend vermogen dan voor het dansen, hun geluksniveau was gestegen en ze waren creatiever.

Dansen zorgt er ook voor dat onze hersenen nieuwe neurale verbindingen maken die blessures en ziektes helpen herstellen. Én voorkomen. Een studie aan de Albert Einstein College of Medicine in New York vergeleek de invloed van een aantal fysieke activiteiten zoals wandelen, zwemmen, fietsen en dansen op dementie. Wat blijkt? Dansen is het meest heilzaam. Regelmatig dansen reduceert het risico op dementie met 76%.

Wat dansen volgens dr. Lovatt nóg zo aantrekkelijk maakt, is het sociale element. “Het is wetenschappelijk bewezen dat dansen helpt bij sociale binding. De synchronie die ontstaat wanneer mensen samen dansen op een beat, is een krachtige manier om een verbinding te maken. Bovendien wekken fysieke aanrakingen endorfine op en doen ze stresshormoon cortisol dalen, wat ons ook gelukkiger maakt.”

“Normaal gezien leggen de deelnemers tijdens mijn therapielessen fysiek contact“, vertelt Gutierrez. “Maar nu iedereen een masker draagt, maken ze contact met hun ogen. Ze dansen vanop een afstand met elkaar. Doordat ze hun bewegingen op elkaar afstemmen, wisselen ze alsnog energie uit.”

Samen dansen is als een gesprek. Met mijn ex bouwde ik op de dansvloer een hele dialoog op, nog voor we één woord uitwisselden. Maar een beautiful stranger leren kennen in de club zit er nu even niet in. In Covid-tijden moeten we er met z’n allen voor waken dat we niet te vaak achter een scherm of een schermpje zitten en de voeling met ons lichaam kwijtspelen.

Clubeigenaars blijven alvast niet bij de pakken zitten. Zo organiseert het Gentse Kompass Klub ‘Bubble raves’, dj-sessies waarbij je met je bubbel van vier aan een tafeltje plaatsneemt en kan luisteren naar de set van een icoon als Adam Beyer. Wie had ooit gedacht dat we voor een techno-event zouden betalen waar we op onze stoel moeten blijven zitten?

“In de Westerse wereld zijn we op een absurde manier gehecht geraakt aan onze stoel”, vertelt Brusselse danser en docent Shelbatra Jashari aka Shelly. “En sinds de COVID-crisis moeten we nóg meer zitten.” Met haar lessen Chair Dancing geeft Jashari die stoel een nieuwe functie. Op dinsdagavond palmt ze de C11 in, de kleinere zaal van club C12 in Brussel. “De stoel is je danspartner, maar hij zorgt er ook voor dat je afstand houdt van de andere deelnemers. En toch kan je die energie delen.”

Vanavond ondervind ik Lovatt’s, Gutierrez’ en Jashari’s woorden aan den lijve. In het roodverlichte zaaltje staan twaalf stoelen opgesteld. Eéntje is van mij. Deelnemer Zoë-Louise zegt dat de meeste mensen die zullen binnendruppelen, reguliere bezoekers zijn van de club. “We zijn gehecht aan deze ruimte. Door deze les kunnen we hier toch nog dansen.”

De deelnemers nemen één voor één plaats. Op de noten van Jessie Ware’s Wildest Moments doet Jashari de bewegingen traag en sensueel voor. We zwaaien onze benen als molenwieken de lucht in, leggen ze over de ruggensteun en krullen onze ruggen hol tot we met onze meest aanlokkelijke blik ondersteboven naar de docente staren. Makkelijk is het niet. De stoel is een stijf object waarrond we onze lichamen zo elegant mogelijk proberen te slingeren, wat veel kracht en souplesse vergt - en weinig gêne. Maar naarmate de les vordert, krijgen we meer zelfvertrouwen. We maken grapjes, we lachen, we voelen verbinding. Zo voelt dat dus, endorfine.

Ik stel mij de leden van de Veiligheidsraad voor, kronkelend rond hun vergaderstoelen. Hoe zouden zij zich voelen na het nemen van al hun impactvolle beslissingen? Bezwaard? Verantwoordelijk? Trots? Ik wens hen na een drukke dag in Brussel nog gauw een momentje in C12 toe. Kunnen zij ook eens in hun lijf zakken. De endorfine zal stromen. Da’s beloofd.

Volg VICE België ook op Instagram.