In het begin van de jaren tachtig richtten Paul Sterck en zijn partners in Brussel het bedrijf Mirano Continental op. De innovatieve club werd geïnspireerd door de legendarische Studio 54 in New York en wilde een totaalervaring bieden. Ontwerpers, muzikanten, bazen, journalisten, royalty - allemaal wilden ze erbij zijn. Bijna 30 jaar lang vonden er elke week feesten plaats met veel versieringen, kostuums, shows en muziek.
Advertentie
In de persoonlijke archieven van Paul, vinden we vandaag nog wat restanten terug van dit tijdperk. Ongeveer tien jaar geleden begon hij aan een werk van lange adem: orde scheppen in de duizenden documenten die hij doorheen de jaren heeft verzameld. Erdoor bladeren, betekent een duik nemen in een wereld van vrijheid en expressie. Het is een herontdekking van een tijd waarin uitgaan in clubs nog een heel andere betekenis had. Maar de geschiedenis van het nachtleven archiveren, is ingewikkeld. Hoe kunnen we zin geven aan de intieme, buitensporige, vluchtige, nachtelijke herinneringen? Wat kunnen we ervan leren? Hoe en waar moeten we ze bewaren? We namen plaats in de garage van Paul, die intussen getransformeerd is tot een grot van herinneringen, om samen met hem in zijn documenten te snuisteren en het nachtleven van de laatste decennia te herbeleven.Paul Sterck is een van de sprekers op Archiving nightlife: How do we remember the Night. Dit gesprek vindt plaats op zaterdag 2 april op het Listen! Festival in Brussel.
VICE: Hey Paul. Hoe is het allemaal begonnen?
Paul Sterck: Het begon meer dan 50 jaar geleden. Ik was 15 jaar en ik had een filmclub opgericht. Ik nodigde mijn school uit om films te komen kijken in een kleine dorpszaal. Er was niets voor jongeren in de buurt waar ik woonde en ik wilde daar verandering in brengen. Op een gegeven moment begon ik feestjes in garages te organiseren. Meestal ‘s middags, vaak op zaterdag. Van het een kwam het ander en ik kwam in aanraking met iemand die de juiste apparatuur had, waardoor de evenementen professioneler werden. Een paar jaar later kreeg ik het aanbod om een club over te nemen, de Canotier in Oudergem. Het waren de jaren 70 en we organiseerden er filmvoorstellingen en concerten. Niemand anders deed dat toen. De Mirano kwam later, in het begin van de jaren 80, toen we op zoek waren naar een grotere zaal om onze activiteiten voort te zetten.
Paul Sterck: Het begon meer dan 50 jaar geleden. Ik was 15 jaar en ik had een filmclub opgericht. Ik nodigde mijn school uit om films te komen kijken in een kleine dorpszaal. Er was niets voor jongeren in de buurt waar ik woonde en ik wilde daar verandering in brengen. Op een gegeven moment begon ik feestjes in garages te organiseren. Meestal ‘s middags, vaak op zaterdag. Van het een kwam het ander en ik kwam in aanraking met iemand die de juiste apparatuur had, waardoor de evenementen professioneler werden. Een paar jaar later kreeg ik het aanbod om een club over te nemen, de Canotier in Oudergem. Het waren de jaren 70 en we organiseerden er filmvoorstellingen en concerten. Niemand anders deed dat toen. De Mirano kwam later, in het begin van de jaren 80, toen we op zoek waren naar een grotere zaal om onze activiteiten voort te zetten.
Advertentie
Wat was je precies van plan toen je de Mirano opende?
Ik wilde een unieke locatie openen die Brussel in het middelpunt van de belangstelling zou zetten. Een transversale plek waar allerlei evenementen konden plaatsvinden. Toen we de Mirano openden, ben ik de burgemeester van Sint-Joost om toestemming gaan vragen om een internationale nachtclub op te richten. Hij had het meteen begrepen en steunde het project. Dat was nodig want ik wist dat de opening relatieve ontevredenheid in de buurt zou teweegbrengen. In die tijd gingen de bewoners nog naar de mis en om 7 uur 's morgens, op het plein voor de kerk, kruisten ze ons cliënteel. Het was allesbehalve een droevige tijd. In die jaren sloten we gemakkelijk om 9 uur ‘s ochtends. We deden alles, zelfs de afterparty, sommige mensen waren ‘s ochtends dus nog steeds een beetje kwijt.
Ik wilde een unieke locatie openen die Brussel in het middelpunt van de belangstelling zou zetten. Een transversale plek waar allerlei evenementen konden plaatsvinden. Toen we de Mirano openden, ben ik de burgemeester van Sint-Joost om toestemming gaan vragen om een internationale nachtclub op te richten. Hij had het meteen begrepen en steunde het project. Dat was nodig want ik wist dat de opening relatieve ontevredenheid in de buurt zou teweegbrengen. In die tijd gingen de bewoners nog naar de mis en om 7 uur 's morgens, op het plein voor de kerk, kruisten ze ons cliënteel. Het was allesbehalve een droevige tijd. In die jaren sloten we gemakkelijk om 9 uur ‘s ochtends. We deden alles, zelfs de afterparty, sommige mensen waren ‘s ochtends dus nog steeds een beetje kwijt.
Net daarom, hoe zat het met drugs in die tijd?
Er waren recreatieve drugs natuurlijk, om de vermoeidheid tegen te gaan. Als ons publiek op kantoor gebruikte, gebruikten ze ook in de Mirano. Maar het was recreatief, nooit somber. Er vond een jacht plaats op drugsdealers en dat wilde ik niet. Op een dag hadden we een spectaculaire inval van de politie, met honden en machinegeweren. Ik herinner me de klanten die protesteerden op de dansvloer en schreeuwden naar de politie. Dat was part of the show.
Er waren recreatieve drugs natuurlijk, om de vermoeidheid tegen te gaan. Als ons publiek op kantoor gebruikte, gebruikten ze ook in de Mirano. Maar het was recreatief, nooit somber. Er vond een jacht plaats op drugsdealers en dat wilde ik niet. Op een dag hadden we een spectaculaire inval van de politie, met honden en machinegeweren. Ik herinner me de klanten die protesteerden op de dansvloer en schreeuwden naar de politie. Dat was part of the show.
Advertentie
Hoe kijk je naar het huidige uitgaansleven?
Ik heb het gevoel dat clubs eentoniger zijn geworden, behalve de DJ's verandert er niks. Er zijn geen thema-avonden meer, mensen gaan uit in dezelfde kleren die ze overdag aanhadden. Het is verontrustend banaal. Vroeger maakten we ons klaar, we hadden pré-feestjes om ons klaar te maken. En daarna ontmoetten we elkaar, in de metro bijvoorbeeld. Mensen kwamen toe met de laatste metro, en vertrokken weer met de eerste. Het was fantastisch. We bouwden decors, we organiseerden shows. In totaal hebben we meer dan 2.700 thema-avonden georganiseerd.
Ik heb het gevoel dat clubs eentoniger zijn geworden, behalve de DJ's verandert er niks. Er zijn geen thema-avonden meer, mensen gaan uit in dezelfde kleren die ze overdag aanhadden. Het is verontrustend banaal. Vroeger maakten we ons klaar, we hadden pré-feestjes om ons klaar te maken. En daarna ontmoetten we elkaar, in de metro bijvoorbeeld. Mensen kwamen toe met de laatste metro, en vertrokken weer met de eerste. Het was fantastisch. We bouwden decors, we organiseerden shows. In totaal hebben we meer dan 2.700 thema-avonden georganiseerd.
Zijn de feestjes die u in de Mirano organiseerde vergelijkbaar met hoe het er nu aan toegaat?
Helemaal niet, de wereld is veranderd. Mensen kwamen verkleed, er waren decors en shows. Over het algemeen trokken we een heel creatief publiek aan. Het waren mensen van de vrije radio, uit de mode- en reclamewereld, uit de muziekscene. Ze kwamen allemaal naar ons. Dat is hoe we de hele artistieke wereld hebben overgenomen. De reclamebureaus waren hier, clips die over de hele wereld te zien waren, werden hier gedraaid, we organiseerden modeshows…. Dries van Noten deed zijn eerste show in de Mirano. Er was veel creativiteit in die tijd. Daardoor ontstond er een bepaalde dynamiek, een rage, een verlangen om dingen te doen. Er waren ook veel minder voorschriften, waardoor we heel vrij waren in ons creatieve proces. Het bijzondere was dat iedereen thuiskwam in de Mirano. We namen geen foto's, we lieten mensen - of ze nu beroemd waren of niet - met rust. We bleven discreet.
Helemaal niet, de wereld is veranderd. Mensen kwamen verkleed, er waren decors en shows. Over het algemeen trokken we een heel creatief publiek aan. Het waren mensen van de vrije radio, uit de mode- en reclamewereld, uit de muziekscene. Ze kwamen allemaal naar ons. Dat is hoe we de hele artistieke wereld hebben overgenomen. De reclamebureaus waren hier, clips die over de hele wereld te zien waren, werden hier gedraaid, we organiseerden modeshows…. Dries van Noten deed zijn eerste show in de Mirano. Er was veel creativiteit in die tijd. Daardoor ontstond er een bepaalde dynamiek, een rage, een verlangen om dingen te doen. Er waren ook veel minder voorschriften, waardoor we heel vrij waren in ons creatieve proces. Het bijzondere was dat iedereen thuiskwam in de Mirano. We namen geen foto's, we lieten mensen - of ze nu beroemd waren of niet - met rust. We bleven discreet.
Advertentie
Waren er ook echt grote namen?
Toen prins Filip, die inmiddels koning is, bij de ingang van de Mirano stond, had de portier hem niet herkend. Hij kwam toe op z’n zondags. Zijn outfit was perfect om naar de mis te gaan, maar niet voor de Mirano. De portier weigerde hem en hij, goed opgevoed als hij was, vertrok dan maar gewoon. Ik vernam dit veel later, toen zijn zus, Prinses Astrid, het mij vertelde. Ze kwam af en toe langs en had me gevraagd om een avond te organiseren voor haar bruiloft. Ik vroeg me af hoe ik zo’n feest met lange jurken zou aanpakken, maar het leek me ook wel leuk om te doen. We spraken af dat ik de zaal privé zou maken tot 1 uur 's nachts en dat ging goed. Prins Filip is toen teruggekomen en ik ben naar hem toegegaan om mij te verontschuldigen. Maar hij was niet boos, anders had hij ook tegen zijn zus kunnen zeggen: "Vergeet het, niet in de Mirano!”, maar hij zei niks.
Toen prins Filip, die inmiddels koning is, bij de ingang van de Mirano stond, had de portier hem niet herkend. Hij kwam toe op z’n zondags. Zijn outfit was perfect om naar de mis te gaan, maar niet voor de Mirano. De portier weigerde hem en hij, goed opgevoed als hij was, vertrok dan maar gewoon. Ik vernam dit veel later, toen zijn zus, Prinses Astrid, het mij vertelde. Ze kwam af en toe langs en had me gevraagd om een avond te organiseren voor haar bruiloft. Ik vroeg me af hoe ik zo’n feest met lange jurken zou aanpakken, maar het leek me ook wel leuk om te doen. We spraken af dat ik de zaal privé zou maken tot 1 uur 's nachts en dat ging goed. Prins Filip is toen teruggekomen en ik ben naar hem toegegaan om mij te verontschuldigen. Maar hij was niet boos, anders had hij ook tegen zijn zus kunnen zeggen: "Vergeet het, niet in de Mirano!”, maar hij zei niks.
U werkte onlangs aan een tentoonstelling over de geschiedenis van de Mirano. Waarom is het archiveren van die nachtelijke geschiedenis zo belangrijk voor u?
Het is belangrijk om door te geven. Maar wat moeilijk is, is de middelen hebben om het allemaal te doen. Daarover ben ik eerlijk gezegd een beetje teleurgesteld. Ik heb veel initiatieven genomen, maar ik heb niet het gevoel dat er enthousiasme is over mijn archieven. Ok, bij de stad Brussel, in Sint-Joost, gaan de archivarissen ermee akkoord om de documenten te bewaren, al wordt dit nog tegengehouden op het niveau van het gemeentebestuur. Maar archieven bewaren is niet hetzelfde als er interesse in tonen.
Het is belangrijk om door te geven. Maar wat moeilijk is, is de middelen hebben om het allemaal te doen. Daarover ben ik eerlijk gezegd een beetje teleurgesteld. Ik heb veel initiatieven genomen, maar ik heb niet het gevoel dat er enthousiasme is over mijn archieven. Ok, bij de stad Brussel, in Sint-Joost, gaan de archivarissen ermee akkoord om de documenten te bewaren, al wordt dit nog tegengehouden op het niveau van het gemeentebestuur. Maar archieven bewaren is niet hetzelfde als er interesse in tonen.
Advertentie
Denkt u dat mensen niet geïnteresseerd zijn in archieven?
Het probleem met archieven is dat mensen ze ouderwets vinden. Om hun interesse te wekken, moet je een verhaal vertellen. Het kost veel moeite om de archieven aantrekkelijk en toegankelijk te maken. Je moet de know-how, de wil en de middelen hebben.
Het probleem met archieven is dat mensen ze ouderwets vinden. Om hun interesse te wekken, moet je een verhaal vertellen. Het kost veel moeite om de archieven aantrekkelijk en toegankelijk te maken. Je moet de know-how, de wil en de middelen hebben.
Zoals de film Sound of Belgium, die archieven gebruikt om het verhaal van een muzikale stroming te vertellen.
Ja, dat is het. Een film kan helpen om de archieven in perspectief te plaatsen en de verhalen rond de documenten te vertellen. Op dit moment werk ik ook aan een boek over de geschiedenis van de Mirano. Maar het is een ingewikkeld proces omdat er geen financiële middelen zijn. Je moet het zien te redden zonder middelen en eraan werken in je vrije tijd. Hetzelfde geldt voor het beheer van de archieven, ik doe al dit werk vrijwillig. Er zijn eigenlijk echte archivarissen voor nodig, opgeleide mensen die in dit alles geïnteresseerd zijn. Maar ik begrijp dat zonder betaald te worden, weinig mensen bereid zijn om dit werk te doen. Maar als ik de stukken zie die je mij getoond hebt: met de hand getekende posters, collages… Ze zijn heel creatief en vertellen het verhaal van een tijdperk. Dat is het toch waard om bewaard te blijven?
Natuurlijk, maar het is net als met alles: als we willen dat er dingen veranderen, moeten politici er belang bij hebben. Toen Philippe Close zich begon te interesseren voor citymarketing en van Brussel een aantrekkelijke uitgaansbestemming voor jongeren wilde maken, kwam er beweging in de zaak. Ik heb toen voorstellen gedaan zodat ik, wanneer er subsidies werden toegekend, een dossier had dat zou worden ingediend voor de archieven. De stad Brussel vraagt wel om reclame-uitgaven en bewaart ze, maar niemand doet het werk om ze samen te stellen. Het belandt in dossiers en die dossiers belanden in de kelder. Mijn grootste angst is dat ze binnenkort gaan verhuizen en alles gewoon in een container belandt.
Ja, dat is het. Een film kan helpen om de archieven in perspectief te plaatsen en de verhalen rond de documenten te vertellen. Op dit moment werk ik ook aan een boek over de geschiedenis van de Mirano. Maar het is een ingewikkeld proces omdat er geen financiële middelen zijn. Je moet het zien te redden zonder middelen en eraan werken in je vrije tijd. Hetzelfde geldt voor het beheer van de archieven, ik doe al dit werk vrijwillig. Er zijn eigenlijk echte archivarissen voor nodig, opgeleide mensen die in dit alles geïnteresseerd zijn. Maar ik begrijp dat zonder betaald te worden, weinig mensen bereid zijn om dit werk te doen. Maar als ik de stukken zie die je mij getoond hebt: met de hand getekende posters, collages… Ze zijn heel creatief en vertellen het verhaal van een tijdperk. Dat is het toch waard om bewaard te blijven?
Natuurlijk, maar het is net als met alles: als we willen dat er dingen veranderen, moeten politici er belang bij hebben. Toen Philippe Close zich begon te interesseren voor citymarketing en van Brussel een aantrekkelijke uitgaansbestemming voor jongeren wilde maken, kwam er beweging in de zaak. Ik heb toen voorstellen gedaan zodat ik, wanneer er subsidies werden toegekend, een dossier had dat zou worden ingediend voor de archieven. De stad Brussel vraagt wel om reclame-uitgaven en bewaart ze, maar niemand doet het werk om ze samen te stellen. Het belandt in dossiers en die dossiers belanden in de kelder. Mijn grootste angst is dat ze binnenkort gaan verhuizen en alles gewoon in een container belandt.
Advertentie
Die archieven die je me liet zien, hoe heb je die gevonden?
Ik heb ze gewoon nooit weggegooid. Ik had altijd vrij grote plekken om die dingen te bewaren. De Mirano is enorm, ik heb alle posters en flyers bijgehouden. Wat heeft u ertoe aangezet uw archieven op orde te houden?
Ik deed het uit respect voor het werk van de mensen met wie ik heb samengewerkt. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik me omringd heb met getalenteerde mensen. Op de een of andere manier was het belangrijk voor mij om een verslag van hun werk te kunnen bewaren. Ik was trots om met deze mensen te kunnen samenwerken. De film Mirano 80 – L’Espace d’un rêve is online beschikbaar via RTBF auvio.
Ik heb ze gewoon nooit weggegooid. Ik had altijd vrij grote plekken om die dingen te bewaren. De Mirano is enorm, ik heb alle posters en flyers bijgehouden. Wat heeft u ertoe aangezet uw archieven op orde te houden?
Ik deed het uit respect voor het werk van de mensen met wie ik heb samengewerkt. Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik me omringd heb met getalenteerde mensen. Op de een of andere manier was het belangrijk voor mij om een verslag van hun werk te kunnen bewaren. Ik was trots om met deze mensen te kunnen samenwerken. De film Mirano 80 – L’Espace d’un rêve is online beschikbaar via RTBF auvio.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.